Αναρχία & Αλήθεια

Σε κείμενα αναρχικών ομάδων/συλλογικοτήτων διαφαίνεται μερικές φορές η αγωνία να ερμηνευθεί η πραγματικότητα υπό όρους Αλήθειας ή έτσι το αντιλαμβάνομαι εγώ τουλάχιστον.

Έστω κι αν η εκτίμησή μου είναι λανθασμένη, θα προσπαθήσω να γράψω μερικά πράγματα.

Θεωρώ, ότι αυτή η προσπάθεια κατοχής ή έστω υπονόησης της Αλήθειας, αυτή η αγωνιώδης τελικά προσπάθεια για επιστημονικοποίηση/μεταφυσικοποίηση των αναρχικών ιδεών, περισσότερο θυμίζει Μαρξισμό ή Χριστιανισμό παρά ελευθεριακή θέαση εννοιών και πραγματικότητας.
Γιατί, κατά τη γνώμη μου βέβαια, το κυρίως γοητευτικό στοιχείο στην αναρχική θεωρία (υπάρχει τέτοια, αλλά δεν είναι μονοσήμαντη και μονόπλευρη) είναι ότι δεν εμπεριέχει καμία σίγουρη αλήθεια (πόσο μάλλον Αλήθεια), όπως π.χ. ο Μαρξισμός, που μέσω της αναπόφευτης σύγκρουσης παραγωγικών σχέσεων-παραγωγικών δυνάμεων και της ταξικής ερμηνείας ολόκληρης της κοινωνικής ιστορίας μέσω του διαλεκτικού και ιστορικού υλισμού ξεκάθαρα ισχυρίζεται ότι κατέχει κάποια σχεδόν μεταφυσική, στιβαρή αλήθεια, που τον καθοδηγεί στην ερμηνεία και επεξήγηση της πραγματικότητας, συνήθως ανεξαρτήτως ιστορικών, οικονομικών και πολιτικών συνθηκών. 

Ναι, φυσικά έχει ο Αναρχισμός βασικές αρχές και αξίες (όχι έτοιμες απαντήσεις για όλα), όμως το θεωρητικό σώμα του αλλάζει, ανακατευθύνεται και προσανατολίζεται προς την ελευθερία με σύγχρονο κάθε φορά τρόπο και πάντα με οδηγούς τους ίδιους τους ανθρώπους που εμπλέκονται και "υπηρετούν" τις αξίες του.
Προτάσσει τις ιδέες του χωρίς να γνωρίζει αν αυτές είναι οι απολύτως σωστές, γιατί γνωρίζει ότι αν υπήρχαν τέτοιας ποιότητας ιδέες μάλλον θα είχαν ήδη υιοθετηθεί από το σύνολο της ανθρωπότητας ως μάννα εξ ουρανού. 
Δεν ψάχνει απεγνωσμένα ιστορικές αποδείξεις αναλλοίωτες και αενάως πρωτοπόρες, όπως π.χ. ισχυρίζεται ότι κατέχει ο φιλελευθερισμός, ο οποίος μέσα από μια συνεχή διαδικασία αυτοεκπληρούμενης προφητείας διακηρύσσει λόγου χάρη την αξία της λεγόμενης ελεύθερης αγοράς σαν εκείνη να δημιουργήθηκε μόνη της ως εκ θαύματος, λες και οι άνθρωποι την αποδέχθηκαν χωρίς βία, πολέμους, πλύση εγκεφάλου.
Γιατί το βασικό διακύβευμα της αναρχίας είναι η κατάκτηση της ατομικής και κοινωνικής ελευθερίας, εσωτερικής και εξωτερικής κι όχι της πολιτικής εξουσίας (τουλάχιστον όχι με τον τρόπο άλλων πολιτικών θεωρήσεων), γνωρίζοντας ότι αυτή η πορεία προς την ελευθερία κατευθύνεται και οδηγείται από ανθρώπους, όχι από κάποια άκαμπτη θεωρία-δόγμα, όχι από κάποιον ευφυή θεωρητικό, όχι από κάποιον αρχηγό.
Υπήρξαν βέβαια αναρχικοί, που προσπάθησαν να δώσουν στον αναρχισμό μια επιστημονική αίγλη, ίσως μέχρι και τελολογία/αιτιοκρατία, όπως ο Κροπότκιν, ο Ρεκλύ κ.α., όμως αυτή η προσπάθεια ερμηνεύεται από το ιστορικό και επιστημονικό πλαίσιο της εποχής τους, το οποίο ήταν αυτό της ραγδαίας εξέλιξης Καπιταλισμού και Επιστήμης.
Σε μια εποχή λοιπόν που ο καπιταλισμός έκανε τα πρώτα του θηριώδη βήματα και η επιστήμη απαλλαγμένη από το βαρύ σκοτάδι προηγούμενων εποχών άρχιζε να καθίσταται σχεδόν αυτόφωτη, φαίνεται μερικές φορές λογικό, και η σκέψη να ιδεολογικοποιείται και η ιστορία να καθίσταται άχρονη και μερικές φορές άχρωμη, ώστε να εξυπηρετήσει τα προτάγματα.
Φυσικά κανένας αναρχικός θεωρητικός δεν τράβηξε αυτή τη γραμμή ως εκεί που το έκαναν οι Μαρξ-Ένγκελς. 
Κι αυτό συνέβη γιατί ο αναρχισμός δεν καθορίζεται από κάποιον συγκεκριμένο θεωρητικό και μόνο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τα έργα που άφησαν πίσω τους οι "κλασσικοί" του αναρχισμού δεν είναι ισάξιας σημαντικότητας (θεωρητικής, πολιτικής, πρακτικής) με αυτά του Μαρξισμού ή όποιου άλλου –ισμού. 
Άλλωστε η αναρχία δεν ονοματοδοτήθηκε από κάποιον θεωρητικό (όπως ο Μαρξισμός), αλλά από την διάθεσή της για αγώνα προς την εξωτερικά επιβαλλόμενη αρχή και κυριαρχία.
Άνθρωποι όπως ο Μπακούνιν ούτε διέθεταν τον απαραίτητο χρόνο για να συγγράψουν και να υποστηρίξουν την θεώρησή τους με τον τρόπο που το έκαναν ένας Βολταίρος ή ένας Μαρξ ούτε και επιθυμούσαν κάτι τέτοιο προφανώς. 
Αυτό όμως μικρή σημασία έχει, αν σκεφτούμε πόσα μετέπειτα ρεύματα σκέψης και ιστορικά γεγονότα επηρέασαν οι απόψεις των αναρχικών (κι όχι ο Μπακουνισμός, ο Κροποτκινισμός, ο Μαλατεστισμός κ.ο.κ.).

Το άκαμπτο σώμα του Μαρξισμού προσπάθησαν να... διαρρήξουν διάφορα μετα-μαρξιστικά θεωρητικά ρεύματα σκέψης αλλά και πρακτικής, αντιλαβανόμενα προφανώς το ανεπιτυχές μιας θεωρίας που τα εξηγεί όλα, τα αναλαμβάνει όλα, τα έχει όλα μαγειρεμένα και έτοιμα στο πιάτο.
Χωρίς φυσικά να ισχυρίζομαι ότι ο Μαρξ δεν υπήρξε σπουδαίος πολιτειολόγος και φιλόσοφος- και για αυτόν ακριβώς τον λόγο θεωρώντας παράλληλα ότι καλό θα ήταν οι αναρχικοί να τον διαβάζουν κι όχι κυρίως και μόνο μέσω των κριτικών που του άσκησαν σύγχρονοι και μετέπειτα αναρχικοί, αλλά μελετώντας αυτόν τον ίδιο, ώστε να μπορούν να συμφωνήσουν και να διαφωνήσουν μαζί του όπου θα συμβαίνει αυτό κατά περίπτωση- οι αναρχικοί (με λάθη, παλινωδίες και παραλείψεις) ήταν εκείνοι, που θεωρώ, ότι έδωσαν στο επαναστατικό πρόταγμα ανάσα ζωής και το κάνουν ακόμα και σήμερα (με λάθη, παλινωδίες και παραλείψεις).
Κι αυτό, γιατί οι αναρχικοί παρά την αντίθετη, επικρατούσα άποψη ποτέ δεν θεώρησαν δεδομένη και άκαμπτη τη φύση του ανθρώπου, ποτέ δεν θεώρησαν καν ότι ο άνθρωπος διαθέτει κάποια συγκεκριμένη φύση, καλή ή κακή, αλληλέγγυα ή ατομικιστική κ.ο.κ.
Η αναρχία λοιπόν είναι εδώ και την διαμορφώνουμε κι εμείς κάθε μέρα, με λάθη, παλινωδίες και παραλείψεις, αλλά την προτάσσουμε εμείς, δεν την αναθέτουμε σε αρχηγούς παντός είδους και ύφους.
Η αναρχία είναι γοητευτική και αληθινή μόνο αν την αντιμετωπίσουμε ως μη κάτοχο οποιασδήποτε αλήθειας, γιατί αυτό μάς επιτρέπει στηριζόμενοι στις αρχές της να συζητάμε για αυτήν, να τη χτίζουμε, να την προσπαθούμε κάθε μέρα, σήμερα και για πάντα.