Κυριακή 27 Μαρτίου 2011

Είμαστε Αναρχικοί: Ας Απομυθοποιηθούμε


Πριν πάτε παρακάτω, θέλω να ξεκαθαρίζω από την αρχή το εξής: Δεν είμαι Αναρχικός.
Κι αυτό γιατί δεν πιστεύω πως οι άνθρωποι είναι ή δεν είναι κάτι.
Πιστεύω πως οι άνθρωποι προσπαθούν να γίνουν κάτι, ποτέ δεν μπορούν να γίνουν αυτό το κάτι που επιθυμούν να είναι. Ναι, το πλησιάζουν αλλά ποτέ δεν το φτάνουν.
Θα ακουστεί πλήρως αντι-Αναρχικό, Αντι-Υλιστικό και άρα Ιδεαλιστικό στα αυτιά κάποιων αυτό που θα γράψω, αλλά αν ο Πλάτωνας είχε δίκιο και κάπου στον κόσμο των Απόλυτων Ιδεών του υπάρχει εκείνη του Αναρχισμού… κάποιοι από εμάς είμαστε πολύ μακριά ακόμα.

Πατάω τον αριθμό του τηλεφωνητή και ακούω το μήνυμα. Το πρώτο ‘ντάξει ήταν σε ύφος παρακλητικό, το δεύτερο λιγότερο παρακλητικό και περισσότερο μάγκικο, το τρίτο και το τέταρτο έσταζαν απειλή, ήταν αργόσυρτα, μάγκικα, σαν να άκουγες τον Γαρδέλη σε βιντεοκασέτα του’80.
Η συνέχεια μάλλον γίνεται κατανοητή: μπινελίκια κατά βούληση, ειρωνείες, ένα παραληρηματικό κρεσέντο, που δεν άφηνε περιθώρια για πραγματική συνεννόηση. Τι να εξηγήσεις άλλωστε; Τι να πεις; Σε μια φωνή που μέσα σε δευτερόλεπτα αλλάζει ύφος και ένταση, δεν έχεις να αντιτείνεις κάτι λογικό, κάτι χειροπιαστό. Είναι όλα στον αέρα.

Πριν από πολλά χρόνια, είχα διαβάσει ένα βιβλίο του Μπούκτσιν με τον εμβληματικό τίτλο: "Lifestyle Αναρχισμός ή Κοινωνικός Αναρχισμός;". Δεν σου γέμιζε το μάτι. Πρόκειται για ένα μικρό βιβλίο, σχεδόν τσέπης, που όμως περιέχει τη γενική φιλοσοφία ενός συνειδητοποιημένου Αναρχικού (βέβαια ο Μπούκτσιν τα αρκετά τελευταία χρόνια της ζωής του είχε απεκδυθεί αυτόν τον τίτλο και είχε εκφράσει τη θεωρία του κομμουναλισμού), ο οποίος προσπαθεί να διαχωρίσει τον "τσάμπα μάγκα" αναρχικό από τον κοινωνικό Αναρχικό, που ζει και αναπνέει μέσα στους προσωπικούς και συλλογικούς ιστούς των συνανθρώπων του. 
Με το βιβλίο αυτό συνειδητοποίησα εντελώς, πόσοι από εμάς που λέμε ότι είμαστε αναρχικοί τελικά δεν είμαστε και δεν μπορούμε να γίνουμε, πόσοι από εμάς έχουμε αντιληφθεί εντελώς λανθασμένα το νόημα εκείνου που λέμε πως πιστεύουμε.

Στο μήνυμα του τηλεφωνητή έχει καταγραφεί η φωνή ενός ανθρώπου που θεωρείται αναρχικός. Είναι από εκείνους που λόγω των επιλογών τους κινούνται στο περιθώριο, από αυτούς που ίσως και χωρίς "περιθωριακές" επιλογές μάλλον θα επέλεγαν έτσι κι αλλιώς την περιθωριακή παρουσία. Μπορεί και λόγω ιδιοσυγκρασίας; Δεν ξέρω καθόλου, δεν έχω καταλήξει. Είναι σίγουρα πάντως από εκείνους που ο Μπούκτσιν χαρακτηρίζει Life style αναρχικούς. Από αυτούς που πολλές φορές η ιδέα των άλλων για εκείνους, τους οδήγησαν στο να κατατάξουν τον εαυτό τους σε ένα… αναρχικό μετερίζι.
Δεν ξέρουν όμως τι είναι αυτό το φρούτο! Δεν τους ενδιαφέρει να μάθουν, αυτοί τα ξέρουν όλα. Αλλά έχουν χάσει κάθε αίσθηση απλής, ανθρώπινης ευγένειας. Όχι αστικής, απλά ανθρώπινης, πολύ ανθρώπινης που θα έλεγε και ο Νίτσε.

Είναι από αυτούς που βιώνουν την αναρχικότητά ΤΟΥΣ μέσα από το ΕΓΩ τους. Οξύμωρο σχήμα. Εντάξει, δεν είναι η πρώτη φορά που συναντώ κάτι τέτοιο. Ένας άνθρωπος που έχει βρεθεί σε συνελεύσεις του "χώρου" ξέρει από αυτά, τα καταλαβαίνει.Είναι όμως ο πρώτος άνθρωπος που γνωρίζω από συγκεκριμένο "υποχώρο" του ευρύτερου "χώρου".
Ένας άνθρωπος μεγάλης ηλικίας, κάποιος που περιμένεις να μάθεις από αυτόν πράγματα, να γίνεις καλύτερος, να τον συμβουλευτείς.
Και ξαφνικά, βγαίνει στο προσκήνιο ένα τεράστιο ΕΓΩ, ένα ΕΓΩ που θέλει να σε καταπιεί, ένα ΕΓΩ που ζητάει υπηρέτες και όχι ΣΥΝ-εργάτες. Δεν θέλει να σε ακούσει, θέλει να σου επιβάλλει.
Και τότε, αρχίζεις για άλλη μια φορά να απομυθοποιείς και να αντιλαμβάνεσαι το πώς και το γιατί κάποιων ανθρώπων, ανθρώπων που είχες κάνει τη μαλακία να θεωρείς υπεράνθρωπους.
Και ήταν μαλακία δική σου, γιατί όχι μόνο δεν είναι υπεράνθρωποι αλλά κάτι παρακάτω από υπάνθρωποι.
Υπανθρωπιάζω κι εγώ συχνά. Μόνο που δεν λέω πως είμαι αναρχικός. Λέω πως προσπαθώ να γίνω.

Γιατί Αναρχικός σημαίνει ΕΜΕΙΣ κι όχι ΕΓΩ.
Βίαιος όταν η περίσταση το απαιτεί κι όχι Χουλιγκάνος.
Και σίγουρα, η αγένεια, η ειρωνεία, το δήθεν ύφος κι ένα υπερτροφικό ΕΓΩ, δεν είναι από εκείνα που μπορούν να χαρακτηρίσουν έναν Άνθρωπο, πόσο μάλλον έναν Αναρχικό Άνθρωπο.

3 σχόλια:

  1. Μέσα από τη μυθοποίηση και την εξαντλητική κατηγοριοποίηση εξαιτίας της αντιπαράθεσης με τις ανθρωποφάγες ιδεολογίες, γίναμε λίγο θύματα του εξουσιαστικού συστήματος που παράγει αυτά τα φαινόμετα και, ως εκ τούτου, γίναμε κι εμείς - σε πείσμα της ιδέας της αναρχίας - μια κατηγορία, μια γκρούπα, μια ιδεολογία. Με τη σειρά της αυτή η κατηγορία ή αυτό το κατηγόρημα έχει την ιδιότητα της διαχειρισιμότητας από το εξουσιαστικό σύστημα και καθίσταται έτσι ακίνδυνο, μη επαναστατικό, μη γόνιμο, ακριβώς όπως και η αριστερά.

    Και όλ' αυτά γιατί ξεχάσαμε ότι η ιδεά της αναρχίας είναι πανανθρώπινη, πανάρχαια, αιώνια και πέρα από κάθε αντιμαχόμενη εξουσιαστική κατηγορία. Είναι η ίδια η ιδέα του ανθρώπου. Του νοήμονος όντος που φέρει εγγενώς τη δυνατότητα της αυτοοργάνωσης, της διαχείρισης χωρίς επιβολή και, ως εκ τούτου, χωρίς συγκρούσεις.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ξεχνάς όμως ότι υπάρχουν κάποιοι που δεν χρειάζεται να προσπαθήσουν καθόλου γιατί είναι γεννημένοι αναρχικοί. :)))))

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Δεν το κάνω συχνά, αλλά αυτή τη φορά θα χρησιμοποιήσω ένα παράθεμα, το οποίο μου ήλθε στο μυαλό αμέσως, όταν διάβασα την ανάρτησή σου.

    "Μόνον όποιος ξεκινάει απ΄τη θυσία και την απάρνηση αυτού του τόπου, όποιος ξενητεύεται από κάποια - όσο μικρή και να 'ναι - ατομική του χώρα, μόνον αυτός μπορεί να κινηθεί δημιουργικά και με την αξία του μέσα στην Ιστορία.

    Μόνον αυτός - αυτός που χάνει κάτι, αφιερώνοντας τον εαυτό του στους άλλους, στη ζωή της ολότητας - μπορεί και να δώσει κάτι στους άλλους, στην ολότητα. Όποιος δε χάνει τίποτα, όποιος δεν κάνει θυσία, αυτός είναι για την ιστορία ένα απλό αντικείμενο. Είναι κατ' ανάγκην εκεί, που βρίσκεται. Είναι ανελεύθερος".

    ΑπάντησηΔιαγραφή