Serge Le Borgne (Καλλιτεχνικός Διευθυντής του MAI):
"Είμαι Γάλλος, και μπορώ να σάς πω πως το κλίμα είναι πιό γκρίζο και θλιβερό στη Γαλλία από ό,τι εδώ.
Στη χώρα σας οι άνθρωποι χαμογελούν κι αυτός είναι ήδη ένας από τους πιο καταπληκτικούς τρόπους για να αντιμετωπιστεί αυτή η κατάσταση.
Κατά μια έννοια, το όνομα του προγράμματος AS ONE ("Σάν Ένας") δείχνει ότι θα αντιμετωπίσουμε αυτούς τους δύσκολους καιρούς αν παλέψουμε ή κινηθούμε σαν μία οντότητα και όχι χωριστά.
Ένας από τους λόγους για τους οποίους υπάρχει αυτό το project είναι για να κάνει τον κάθε έναν από εμάς να σκεφτεί περισσότερο πώς να γίνει τμήμα αυτής της ισχυρής οντότητας".
Paula Garcia (Performer):
"Ίσως είμαστε εν μέσω μιας επανάστασης χωρίς να το γνωρίζουμε.
Η πρακτική της performance και η καλλιτεχνική ανάπτυξη είναι τα όπλα μας.
Νομίζω ότι το πιό σημαντικό σημείο είναι να αντιληφθούμε πως ο μόνος τρόπος να αλλάξουμε αυτό το σύστημα είναι η χειραφέτηση του ανθρώπινου σώματος, δηλαδή να ανακαλύψουμε ξανά τη δύναμη την οποία έχουν όλα τα σώματα μαζί να διαρρήξουν τις οικονομικές δομές ισχύος, οι οποίες αποσκοπούν μόνο στη δημιουργία κερδών".
Δημήτρης Δασκαλόπουλος
{Οργανισμός ΝΕΟΝ & διαΝΕΟσις (Οργανισμός Έρευνας & Ανάλυσης)}:
"Στηρίζω έμπρακτα το σύγχρονο πολιτισμό.
Είναι μια πράξη ενάντια στο τέλμα, την πολιτιστική και οικονομική κρίση, την πτώση των αξιών.
Είναι μια δική μου συνεισφορά στη δημιουργία και την ανάπτυξη".
http://www.dianeosis.org/2016/02/launching_blogpost/
(Η Εναρκτήρια εκδήλωση της "διαΝΕΟσις" με ομιλητή τον Δημήτρη Δασκαλόπουλο)
Από ένθετο Του Μουσείου Μπενάκη:
"Η μέθοδος Αbramovic είναι μια σειρά από ασκήσεις που έχει σχεδιάσει η ίδια η καλλιτέχνης στη διάρκεια της 40χρονης και πλέον πορείας της, ώστε να βγεις, προσωρινά από τη ρουτίνα ή τα καθημερινά σου προβλήματα και να αντιμετωπίσεις τον ίδιο σου τον εαυτό".
http://neon.org.gr/gr/video/marina-abramovic-communal-moment-gr/
(Η Μαρίνα Αμπράμοβιτς στο Μουσείο Μπενάκη σε μια... κοινοτική στιγμή.
Στο κοινό διακρίνεται και ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος).
Δεν ξέρω σχεδόν τίποτα από σύγχρονη τέχνη, ή για να το θέσω πιό σωστά, δεν γνωρίζω σχεδόν τίποτα από την τέχνη της performance, την οποία υπηρετεί η Marina Αbramovic και της οποίας θεωρείται μία από τις ιέρειες για να μην πω η απόλυτη τέτοια.
Αυτή την περίοδο το Μουσείο Μπενάκη φιλοξενεί μια διαρκή performance της περιβόητης Αbramovic με τίτλο "As One".
Πιασάρικος τίτλος, ειδικά μέσα σε μια κοινωνία που πλήττεται εδώ και έξι χρόνια από την καπιταλιστική κρίση κι έχει εκατοντάδες θύματα με ποικίλους τρόπους (ανεργία, αυτοκτονίες, ψυχολογική πίεση και άλλα πολλά).
Λαμβάνουν μέρος κυρίως εγχώριοι καλλιτέχνες και performers, που προφανώς επιλέχθηκαν και εκπαιδεύτηκαν από την Αbramovic και τους συνεργάτες της.
Mια πολύ καλή μου φίλη επισκέφτηκε την παραπάνω έκθεση και μου αφηγήθηκε τα εξής:
μέτρησε φακές και ρύζι (προφανώς για να χαλαρώσει) κάθισε απέναντι σε άγνωστους ανθρώπους και κοιτάζονταν, για να βιώσουν φαντάζομαι κάποιου είδους ενεργειακή ένωση (το παιχνίδι δηλαδή που παίζαμε μικροί και στοιχηματίζαμε για το ποιός θα γελάσει πρώτος), παρακολούθησε μια καλλιτέχνιδα να παριστάνει το ζωντανό ρολόι μετρώντας τα δευτερόλεπτα, είδε κάποιον να σπάει έναν βράχο και να πετάει τα κομμάτια του, περπάτησε με δεμένα μάτια ανάμεσα σε άλλους με δεμένα μάτια και καθ΄όλη τη διάρκεια όλων αυτών των... δοκιμασιών, αλλά και άλλων, φορούσε ακουστικά ώστε να μην αποσπούν την προσοχή της οι εξωτερικοί θόρυβοι κι έτσι να καταφέρει να βιώσει... δεν ξέρω τί ακριβώς- ούτε κι εκείνη κατάλαβε τί έπρεπε να βιώσει, πάντως έπρεπε να βιώσει κάτι, αλλιώς γιατί να παρακολουθήσει και να συμμετάσχει σε κάτι τέτοιο;
Βέβαια, μπορεί απλώς να είναι περίεργη κι αυτό δεν είναι κακό.
Στο βίντεο που εμφανίζεται η ίδια η Αbramovic (με δύο σωματοφύλακες στο πλευρό της) στο Μουσείο Μπενάκη, παροτρύνει τους συγκεντρωμένους (μεταξύ των οποίων ο φιλότεχνος, πρώην πρόεδρος του Σ.Ε.Β. Δημήτρης Δασκαλόπουλος και μάλλον συγχρηματοδότης) να πιάσουν τον ώμο ή το χέρι του διπλανού ή μπροστινού τους και να νιώσουν την αγάπη σε όλη της πληρότητα και ενέργεια, ώστε να φτάσει στα πέρατα του κόσμου η αίσθησή της, προφανώς θέλοντας να τους πείσει ότι αυτό, ως πρώτη κίνηση, θα τους βοηθήσει να αντιμετωπίσουν τα πράγματα με άλλον τρόπο και να βιώσουν την ενότητα με όλα τα ανθρώπινα πλάσματα, κάτι το οποίο λόγω της καθημερινότητας δεν μπορούν να κάνουν.
Πρόκειται για ένα πολυπληθές κοινό, που φαντάζομαι ότι περιλαμβάνει άνεργους, εργαζομένους (κρατικούς και ιδιωτικούς), εργάτες, διευθυντικά στελέχη και καριερίστες, χίπστερς, "εναλλακτικούς", επιχειρηματίες, μπλοκάκηδες κ.τ.λ.
Ένα μείγμα, που δεν έχει τίποτα κοινό, εκτός από την παρουσία του στον συγκεκριμένο χώρο, τη συγκεκριμένη ημέρα.
Καταρχήν, όταν βλέπεις ένα έργο τέχνης (έστω και μια performance) δεν μπορείς να μπεις σε μια προκατασκευασμένη διαδικασία, που ο εμπνευστής-καλλιτέχνης της θα σου πει τί πρέπει να κάνεις και τί πρέπει να βιώσεις.
Τα συναισθήματα που προκαλεί η όποια μορφή Τέχνης βιώνονται αναλόγως του ανθρώπου, των εμπειριών του, της φαντασίας του και πάντως όχι κατά παραγγελία.
Μπορεί να συμπίπτουν σε κάποια σημεία οι βιωματικές ατομικότητες, οι εμπειρίες και η φαντασία, αλλά σε καμία περίπτωση δεν ταυτίζονται και δεν μπορεί ο καλλιτέχνης να προπαγανδίσει και να εκβιάσει το αίσθημα που προκαλείται από το έργο τέχνης του, γιατί αυτό του ανήκει μέχρι τη στιγμή που κοινοποιείται.
Από εκεί και πέρα ακολουθεί αυτόνομη πορεία.
Μπορεί π.χ. ακούγοντας ένα μουσικό κομμάτι να βιώσω, να σκεφτώ, να φανταστώ διαφορετικά πράγματα από κάποιον άλλον που την ίδια στιγμή σε κάποια γωνιά του πλανήτη ακούει ακριβώς το ίδιο μουσικό κομμάτι.
Αν μιλάμε για στρατευμένη προς κάποιον πολιτικό ή κοινωνικό σκοπό τέχνη, τότε τα πράγματα αλλάζουν.
Σε αυτή την περίπτωση ξέρεις τί θα ακούσεις και τί θα δεις κι είναι δική σου επιλογή αν θα είσαι ο δέκτης της προπαγάνδας, εντός ή εκτός εισαγωγικών.
Π.χ. οι Crass έκαναν πολιτικά στρατευμένο punk, δεν το αρνήθηκαν ποτέ (δε θα μπορούσαν άλλωστε, γιατί ήταν πολύ ξεκάθαρο) και υπό αυτή την έννοια δεν μπορούσαν να κοροϊδέψουν κανέναν για τον στόχο και τον σκοπό που είχε η μουσική και η στίχοι τους.
Θα πει κάποιος:
Με την έννοια ότι η Τέχνη (στρατευμένη πολιτικοκοινωνικά ή όχι) παράγει πολιτικό αποτέλεσμα, η συγκεκριμένη performance της Αbramovic μπορεί να σε καθηλώσει ή όχι, αλλά δεν μπορεί να παράξει στρατευμένο πολιτικά αποτέλεσμα, οπότε ό,τι κι αν προσπαθήσει να προπαγανδίσει η συγκεκριμένη δημιουργός για το έργο της, αυτό δεν μπορεί να είναι στρατευμένο πολιτικά, γιατί μόνο βιωματικά ή εμπειρικά μπορεί να αντιμετωπιστεί.
Υποστηρίζω το ακριβώς αντίθετο.
Υποστηρίζω δηλαδή ότι, η συγκεκριμένη performance, που έχει εμπνευστεί η Αbramovic κι έχει την ονομασία "As One" είναι στρατευμένη πολιτικά τέχνη και μάλιστα νεφελώδης και αταξικά προσδιορισμένη ως προς τον στόχο της.
Είναι μια τέχνη ενταγμένη στα πλαίσια του Παγκαλικού "όλοι μαζί τα φάγαμε", μια τέχνη συνευθύνης εξουσιαστών και εξουσιαζομένων.
Και βέβαια δεν αναφέρομαι στο μορφολογικό και αισθητικό της κομμάτι- γιατί οι καλλιτεχνικές προτιμήσεις του καθενός από εμάς είναι προσωπικές- αλλά στο μήνυμα που επιθυμεί να εκπέμψει.
Η ίδια η Αbramovic λέει:
"Το πρόγραμμα As One σημαίνει να είμαστε μαζί, σαν μια οντότητα, όλοι μας, να παράξουμε ενέργεια και αυτή τη στιγμή η Αθήνα είναι το κατάλληλο μέρος, στον κατάλληλο χρόνο και με το κατάλληλο κοινό για αυτό το έργο.
Γιατί η Τέχνη μπορεί να βοηθήσει σε δύσκολες εποχές, αποδίδει σε μέρη όπου υπάρχουν προβλήματα, δυσκολίες οικονομικές, πολιτιστικές, κοινωνικές κρίσεις.
Εκεί η τέχνη μπορεί πραγματικά να ενώσει τους ανθρώπους, να ανοίξει τις ψυχές τους, να αλλάξει τη συνειδητότητα τους- μπορεί να κάνει πολλά πράγματα".
Η Τέχνη μπορεί να τα κάνει όλα αυτά και όντως τα κάνει.
Όμως αγαπητή κυρία Αbramovic, μέσα σε ανθρώπους, που έχουν γονατίσει από τα οικονομικά προβλήματα, που έχουν δεχθεί τόνους κατασταλτικής-κρατικής βίας στο πετσί τους, σε μια χώρα, που η ακροδεξιά λογική διαπερνάει σχεδόν ολόκληρο το κοινοβουλευτικό τόξο, με προεξάρχουσα την Χρυσή Αυγή, σε ανθρώπους μιας κοινωνίας, που φαίνεται να έχει χάσει τον προσανατολισμό της (αν είχε ποτέ), δεν έρχεσαι να κάνεις μια performance αγάπης και θετικής ενέργειας σαν να πρόκειται για ανάμικτο χυμό φρούτων.
Εδώ, ή τέχνη σου θα πρέπει να πει τα πράγματα με το όνομά τους, ειδικά αφού ισχυρίζεσαι ότι μόνο μέσω της ενότητας, που η συγκεκριμένη performance προωθεί, μπορούν να λυθούν τα προβλήματα. Ποιάς ενότητας όμως, ποιών και πώς;
Αν δεν προπαγάνδιζες το σύνθημα της ενότητας, θα μπορούσα να αντιμετωπίσω την παράσταση, που έχεις εμπνευστεί, ως μια μορφή τέχνης ανάμεσα στις πολλές, μια μορφή τέχνης, που προσπαθεί να διασκεδάσει τον θεατή τις ώρες που θα βρεθεί στο Μουσείο Μπενάκη.
Ουσιαστικά μας λές ότι, ο σκοπός της παράστασης είναι η προώθηση της παν-συμπαντικής αγάπης μεταξύ κυρίαρχων και κυριαρχούμενων, μιλάς για μια εσωτερική και ατομική- σχεδόν μεταφυσική- λύση και ταυτόχρονα την τιτλοφορείς "Σαν Ένας".
Να γίνει "Σαν Ένας" ποιός με ποιόν;
Ο μετανάστης με τον διώκτη του;
Ο υπάλληλος με τον διευθυντή του;
Η πόρνη με τον προαγωγό της;
Ο αντιφασίστας με τον φασίστα;
Οι "από κάτω" με τους "από πάνω";
Ναι, η Τέχνη είναι ένας κόσμος διαφορετικός και εμπλουτιστικός της ανθρώπινης ζωής.
Η Τέχνη είναι ουτοπία, φαντασία, διδάσκει τους ανθρώπους και διδάσκεται από αυτούς.
Όμως παράλληλα, η Τέχνη στρατεύεται σε σκοπούς, ακόμα κι αν δεν είναι στρατευμένη πολιτικά, και η συγκεκριμένη παράσταση της Αbramovic μπορεί να προκαλεί συζητήσεις αισθητικού, μορφολογικού και καλλιτεχνικού περιεχομένου, αλλά είναι άκρως πολιτική και επικίνδυνα νεφελώδης ως προς τον τρόπο που θέλει να επιτύχει τον στόχο της.
Και ο στόχος της-ακόμα κι αν δεν το αντιλαμβάνεται- είναι ένας:
Ας αγκαλιαστούμε κι ας γίνουμε όλοι ένα, μόνο έτσι θα σωθούμε.
Δηλαδή, "Κουτσοί, στραβοί στον Άγιο Παντελεήμονα".
"Είμαι Γάλλος, και μπορώ να σάς πω πως το κλίμα είναι πιό γκρίζο και θλιβερό στη Γαλλία από ό,τι εδώ.
Στη χώρα σας οι άνθρωποι χαμογελούν κι αυτός είναι ήδη ένας από τους πιο καταπληκτικούς τρόπους για να αντιμετωπιστεί αυτή η κατάσταση.
Κατά μια έννοια, το όνομα του προγράμματος AS ONE ("Σάν Ένας") δείχνει ότι θα αντιμετωπίσουμε αυτούς τους δύσκολους καιρούς αν παλέψουμε ή κινηθούμε σαν μία οντότητα και όχι χωριστά.
Ένας από τους λόγους για τους οποίους υπάρχει αυτό το project είναι για να κάνει τον κάθε έναν από εμάς να σκεφτεί περισσότερο πώς να γίνει τμήμα αυτής της ισχυρής οντότητας".
Paula Garcia (Performer):
"Ίσως είμαστε εν μέσω μιας επανάστασης χωρίς να το γνωρίζουμε.
Η πρακτική της performance και η καλλιτεχνική ανάπτυξη είναι τα όπλα μας.
Νομίζω ότι το πιό σημαντικό σημείο είναι να αντιληφθούμε πως ο μόνος τρόπος να αλλάξουμε αυτό το σύστημα είναι η χειραφέτηση του ανθρώπινου σώματος, δηλαδή να ανακαλύψουμε ξανά τη δύναμη την οποία έχουν όλα τα σώματα μαζί να διαρρήξουν τις οικονομικές δομές ισχύος, οι οποίες αποσκοπούν μόνο στη δημιουργία κερδών".
Δημήτρης Δασκαλόπουλος
{Οργανισμός ΝΕΟΝ & διαΝΕΟσις (Οργανισμός Έρευνας & Ανάλυσης)}:
"Στηρίζω έμπρακτα το σύγχρονο πολιτισμό.
Είναι μια πράξη ενάντια στο τέλμα, την πολιτιστική και οικονομική κρίση, την πτώση των αξιών.
Είναι μια δική μου συνεισφορά στη δημιουργία και την ανάπτυξη".
http://www.dianeosis.org/2016/02/launching_blogpost/
(Η Εναρκτήρια εκδήλωση της "διαΝΕΟσις" με ομιλητή τον Δημήτρη Δασκαλόπουλο)
Από ένθετο Του Μουσείου Μπενάκη:
"Η μέθοδος Αbramovic είναι μια σειρά από ασκήσεις που έχει σχεδιάσει η ίδια η καλλιτέχνης στη διάρκεια της 40χρονης και πλέον πορείας της, ώστε να βγεις, προσωρινά από τη ρουτίνα ή τα καθημερινά σου προβλήματα και να αντιμετωπίσεις τον ίδιο σου τον εαυτό".
http://neon.org.gr/gr/video/marina-abramovic-communal-moment-gr/
(Η Μαρίνα Αμπράμοβιτς στο Μουσείο Μπενάκη σε μια... κοινοτική στιγμή.
Στο κοινό διακρίνεται και ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος).
Δεν ξέρω σχεδόν τίποτα από σύγχρονη τέχνη, ή για να το θέσω πιό σωστά, δεν γνωρίζω σχεδόν τίποτα από την τέχνη της performance, την οποία υπηρετεί η Marina Αbramovic και της οποίας θεωρείται μία από τις ιέρειες για να μην πω η απόλυτη τέτοια.
Αυτή την περίοδο το Μουσείο Μπενάκη φιλοξενεί μια διαρκή performance της περιβόητης Αbramovic με τίτλο "As One".
Πιασάρικος τίτλος, ειδικά μέσα σε μια κοινωνία που πλήττεται εδώ και έξι χρόνια από την καπιταλιστική κρίση κι έχει εκατοντάδες θύματα με ποικίλους τρόπους (ανεργία, αυτοκτονίες, ψυχολογική πίεση και άλλα πολλά).
Λαμβάνουν μέρος κυρίως εγχώριοι καλλιτέχνες και performers, που προφανώς επιλέχθηκαν και εκπαιδεύτηκαν από την Αbramovic και τους συνεργάτες της.
Mια πολύ καλή μου φίλη επισκέφτηκε την παραπάνω έκθεση και μου αφηγήθηκε τα εξής:
μέτρησε φακές και ρύζι (προφανώς για να χαλαρώσει) κάθισε απέναντι σε άγνωστους ανθρώπους και κοιτάζονταν, για να βιώσουν φαντάζομαι κάποιου είδους ενεργειακή ένωση (το παιχνίδι δηλαδή που παίζαμε μικροί και στοιχηματίζαμε για το ποιός θα γελάσει πρώτος), παρακολούθησε μια καλλιτέχνιδα να παριστάνει το ζωντανό ρολόι μετρώντας τα δευτερόλεπτα, είδε κάποιον να σπάει έναν βράχο και να πετάει τα κομμάτια του, περπάτησε με δεμένα μάτια ανάμεσα σε άλλους με δεμένα μάτια και καθ΄όλη τη διάρκεια όλων αυτών των... δοκιμασιών, αλλά και άλλων, φορούσε ακουστικά ώστε να μην αποσπούν την προσοχή της οι εξωτερικοί θόρυβοι κι έτσι να καταφέρει να βιώσει... δεν ξέρω τί ακριβώς- ούτε κι εκείνη κατάλαβε τί έπρεπε να βιώσει, πάντως έπρεπε να βιώσει κάτι, αλλιώς γιατί να παρακολουθήσει και να συμμετάσχει σε κάτι τέτοιο;
Βέβαια, μπορεί απλώς να είναι περίεργη κι αυτό δεν είναι κακό.
Στο βίντεο που εμφανίζεται η ίδια η Αbramovic (με δύο σωματοφύλακες στο πλευρό της) στο Μουσείο Μπενάκη, παροτρύνει τους συγκεντρωμένους (μεταξύ των οποίων ο φιλότεχνος, πρώην πρόεδρος του Σ.Ε.Β. Δημήτρης Δασκαλόπουλος και μάλλον συγχρηματοδότης) να πιάσουν τον ώμο ή το χέρι του διπλανού ή μπροστινού τους και να νιώσουν την αγάπη σε όλη της πληρότητα και ενέργεια, ώστε να φτάσει στα πέρατα του κόσμου η αίσθησή της, προφανώς θέλοντας να τους πείσει ότι αυτό, ως πρώτη κίνηση, θα τους βοηθήσει να αντιμετωπίσουν τα πράγματα με άλλον τρόπο και να βιώσουν την ενότητα με όλα τα ανθρώπινα πλάσματα, κάτι το οποίο λόγω της καθημερινότητας δεν μπορούν να κάνουν.
Πρόκειται για ένα πολυπληθές κοινό, που φαντάζομαι ότι περιλαμβάνει άνεργους, εργαζομένους (κρατικούς και ιδιωτικούς), εργάτες, διευθυντικά στελέχη και καριερίστες, χίπστερς, "εναλλακτικούς", επιχειρηματίες, μπλοκάκηδες κ.τ.λ.
Ένα μείγμα, που δεν έχει τίποτα κοινό, εκτός από την παρουσία του στον συγκεκριμένο χώρο, τη συγκεκριμένη ημέρα.
Καταρχήν, όταν βλέπεις ένα έργο τέχνης (έστω και μια performance) δεν μπορείς να μπεις σε μια προκατασκευασμένη διαδικασία, που ο εμπνευστής-καλλιτέχνης της θα σου πει τί πρέπει να κάνεις και τί πρέπει να βιώσεις.
Τα συναισθήματα που προκαλεί η όποια μορφή Τέχνης βιώνονται αναλόγως του ανθρώπου, των εμπειριών του, της φαντασίας του και πάντως όχι κατά παραγγελία.
Μπορεί να συμπίπτουν σε κάποια σημεία οι βιωματικές ατομικότητες, οι εμπειρίες και η φαντασία, αλλά σε καμία περίπτωση δεν ταυτίζονται και δεν μπορεί ο καλλιτέχνης να προπαγανδίσει και να εκβιάσει το αίσθημα που προκαλείται από το έργο τέχνης του, γιατί αυτό του ανήκει μέχρι τη στιγμή που κοινοποιείται.
Από εκεί και πέρα ακολουθεί αυτόνομη πορεία.
Μπορεί π.χ. ακούγοντας ένα μουσικό κομμάτι να βιώσω, να σκεφτώ, να φανταστώ διαφορετικά πράγματα από κάποιον άλλον που την ίδια στιγμή σε κάποια γωνιά του πλανήτη ακούει ακριβώς το ίδιο μουσικό κομμάτι.
Αν μιλάμε για στρατευμένη προς κάποιον πολιτικό ή κοινωνικό σκοπό τέχνη, τότε τα πράγματα αλλάζουν.
Σε αυτή την περίπτωση ξέρεις τί θα ακούσεις και τί θα δεις κι είναι δική σου επιλογή αν θα είσαι ο δέκτης της προπαγάνδας, εντός ή εκτός εισαγωγικών.
Π.χ. οι Crass έκαναν πολιτικά στρατευμένο punk, δεν το αρνήθηκαν ποτέ (δε θα μπορούσαν άλλωστε, γιατί ήταν πολύ ξεκάθαρο) και υπό αυτή την έννοια δεν μπορούσαν να κοροϊδέψουν κανέναν για τον στόχο και τον σκοπό που είχε η μουσική και η στίχοι τους.
Θα πει κάποιος:
Με την έννοια ότι η Τέχνη (στρατευμένη πολιτικοκοινωνικά ή όχι) παράγει πολιτικό αποτέλεσμα, η συγκεκριμένη performance της Αbramovic μπορεί να σε καθηλώσει ή όχι, αλλά δεν μπορεί να παράξει στρατευμένο πολιτικά αποτέλεσμα, οπότε ό,τι κι αν προσπαθήσει να προπαγανδίσει η συγκεκριμένη δημιουργός για το έργο της, αυτό δεν μπορεί να είναι στρατευμένο πολιτικά, γιατί μόνο βιωματικά ή εμπειρικά μπορεί να αντιμετωπιστεί.
Υποστηρίζω το ακριβώς αντίθετο.
Υποστηρίζω δηλαδή ότι, η συγκεκριμένη performance, που έχει εμπνευστεί η Αbramovic κι έχει την ονομασία "As One" είναι στρατευμένη πολιτικά τέχνη και μάλιστα νεφελώδης και αταξικά προσδιορισμένη ως προς τον στόχο της.
Είναι μια τέχνη ενταγμένη στα πλαίσια του Παγκαλικού "όλοι μαζί τα φάγαμε", μια τέχνη συνευθύνης εξουσιαστών και εξουσιαζομένων.
Και βέβαια δεν αναφέρομαι στο μορφολογικό και αισθητικό της κομμάτι- γιατί οι καλλιτεχνικές προτιμήσεις του καθενός από εμάς είναι προσωπικές- αλλά στο μήνυμα που επιθυμεί να εκπέμψει.
Η ίδια η Αbramovic λέει:
"Το πρόγραμμα As One σημαίνει να είμαστε μαζί, σαν μια οντότητα, όλοι μας, να παράξουμε ενέργεια και αυτή τη στιγμή η Αθήνα είναι το κατάλληλο μέρος, στον κατάλληλο χρόνο και με το κατάλληλο κοινό για αυτό το έργο.
Γιατί η Τέχνη μπορεί να βοηθήσει σε δύσκολες εποχές, αποδίδει σε μέρη όπου υπάρχουν προβλήματα, δυσκολίες οικονομικές, πολιτιστικές, κοινωνικές κρίσεις.
Εκεί η τέχνη μπορεί πραγματικά να ενώσει τους ανθρώπους, να ανοίξει τις ψυχές τους, να αλλάξει τη συνειδητότητα τους- μπορεί να κάνει πολλά πράγματα".
Η Τέχνη μπορεί να τα κάνει όλα αυτά και όντως τα κάνει.
Όμως αγαπητή κυρία Αbramovic, μέσα σε ανθρώπους, που έχουν γονατίσει από τα οικονομικά προβλήματα, που έχουν δεχθεί τόνους κατασταλτικής-κρατικής βίας στο πετσί τους, σε μια χώρα, που η ακροδεξιά λογική διαπερνάει σχεδόν ολόκληρο το κοινοβουλευτικό τόξο, με προεξάρχουσα την Χρυσή Αυγή, σε ανθρώπους μιας κοινωνίας, που φαίνεται να έχει χάσει τον προσανατολισμό της (αν είχε ποτέ), δεν έρχεσαι να κάνεις μια performance αγάπης και θετικής ενέργειας σαν να πρόκειται για ανάμικτο χυμό φρούτων.
Εδώ, ή τέχνη σου θα πρέπει να πει τα πράγματα με το όνομά τους, ειδικά αφού ισχυρίζεσαι ότι μόνο μέσω της ενότητας, που η συγκεκριμένη performance προωθεί, μπορούν να λυθούν τα προβλήματα. Ποιάς ενότητας όμως, ποιών και πώς;
Αν δεν προπαγάνδιζες το σύνθημα της ενότητας, θα μπορούσα να αντιμετωπίσω την παράσταση, που έχεις εμπνευστεί, ως μια μορφή τέχνης ανάμεσα στις πολλές, μια μορφή τέχνης, που προσπαθεί να διασκεδάσει τον θεατή τις ώρες που θα βρεθεί στο Μουσείο Μπενάκη.
Ουσιαστικά μας λές ότι, ο σκοπός της παράστασης είναι η προώθηση της παν-συμπαντικής αγάπης μεταξύ κυρίαρχων και κυριαρχούμενων, μιλάς για μια εσωτερική και ατομική- σχεδόν μεταφυσική- λύση και ταυτόχρονα την τιτλοφορείς "Σαν Ένας".
Να γίνει "Σαν Ένας" ποιός με ποιόν;
Ο μετανάστης με τον διώκτη του;
Ο υπάλληλος με τον διευθυντή του;
Η πόρνη με τον προαγωγό της;
Ο αντιφασίστας με τον φασίστα;
Οι "από κάτω" με τους "από πάνω";
Ναι, η Τέχνη είναι ένας κόσμος διαφορετικός και εμπλουτιστικός της ανθρώπινης ζωής.
Η Τέχνη είναι ουτοπία, φαντασία, διδάσκει τους ανθρώπους και διδάσκεται από αυτούς.
Όμως παράλληλα, η Τέχνη στρατεύεται σε σκοπούς, ακόμα κι αν δεν είναι στρατευμένη πολιτικά, και η συγκεκριμένη παράσταση της Αbramovic μπορεί να προκαλεί συζητήσεις αισθητικού, μορφολογικού και καλλιτεχνικού περιεχομένου, αλλά είναι άκρως πολιτική και επικίνδυνα νεφελώδης ως προς τον τρόπο που θέλει να επιτύχει τον στόχο της.
Και ο στόχος της-ακόμα κι αν δεν το αντιλαμβάνεται- είναι ένας:
Ας αγκαλιαστούμε κι ας γίνουμε όλοι ένα, μόνο έτσι θα σωθούμε.
Δηλαδή, "Κουτσοί, στραβοί στον Άγιο Παντελεήμονα".
Συμφωνώ, προσωπικά, 200% με τα όσα λέει ο ελευθεριακός.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑν και δε γνωρίζω πολλά ,ειδικά για τη συγκεκριμένη μορφή τέχνης, αν και δεν έχω κανένα πρόβλημα με καμιά μορφή καλλιτεχνικής έκφρασης-άσχετα αν εμένα μου αρέσει ή όχι, μου κάνει κλικ ή όχι κλπ ,θα έλεγα ότι στην ουσία της είναι στρατευμένη τέχνη .Δηλαδή είναι μια μορφή τέχνης που εντάσσεται στο συνολικότερο πρόταγμα της (νεο)φιλελεύθερης αντίληψης των πραγμάτων που δεν ασχολείται δηλαδή με την ουσία και τα εποικοδομήματα του κοινωνικού προβλήματος ούτε καν επιδερμικά αλλά μεταθέτει τη συζήτηση στην ατομικότητα του καθενός και του τρόπου που –σε μια αλλοτριωμένη κοινωνία- εκλαμβάνει τα προσωπικά του υπαρκτά ψυχολογικά, συνειδησιακά ,πολιτικά ,οικονομικά κλπ αδιέξοδα ασχολούμενη μόνο αφ΄ υψηλού με τα προβλήματα που θέτει η νεοτερικότητα ,όπως την αποξένωση του ανθρώπου από τη φύση, την αποδιάρθρωση των κοινωνικών σχέσεων κλπ χωρίς να εμβαθύνει στην ουσία αυτών. Ίσως να μην την ενδιαφέρει, ίσως να θεωρεί πως ο τρόπος που είναι φτιαγμένος ο κόσμος είναι νομοτελειακός, ίσως να το κάνει και για πιο πεζούς λόγους-δηλαδή για τα φράγκα-
να μην κεντρίζει δηλαδή τα θέματα με τρόπο που ενοχλεί το (όποιο) σύστημα, ίσως για όλα αυτά μαζί και πολλά άλλα.
Από αυτή την άποψη, μάλλον ο τίτλος ΄΄as one΄΄ είναι παραπλανητικός. ΄΄As everyone΄΄ θα ήταν πιο σωστό να λέγεται αφού στην πράξη εκεί ποντάρει , στην καλλιέργεια μιας ψευδούς ομαδικότητας ή οικουμενικότητας που με ένα μεταφυσικό τρόπο μπορεί να ΄΄ενώσει΄΄ σχετικά ετερόκλητους ανθρώπους. Δεκτό φυσικά και το ΄΄kiss my ass΄΄.
Μόνο μια διαφωνία έχω με τον ελευθεριακό για το κοινό που παρακολουθεί τέτοιες εκθέσεις, περφόρμανς ή όπως αλλιώς λέγονται. Χωρίς φυσικά να μπορώ να το επιβεβαιώσω, βλέποντας το βίντεο , το κοινό μάλλον σε τέτοιες περιπτώσεις έχει συνήθως συγκεκριμένα κοινωνικά και ανθρωπολογικά χαρακτηριστικά, όπως πχ το κοινό που πάει στην εκκλησία, το κοινό που πάει στα σκυλάδικα ή το κοινό που πάει στους οίκους ανοχής. Εν προκειμένω ,δε νομίζω να είναι και τόσο ετερόκλητο κοινό, πρόκειται μάλλον για μορφωμένους-με την τυπική έννοια του όρου- μεσοαστούς κυρίως ,συνήθως βολεμένους με κάποιο τρόπο στο σύστημα , με μια αίσθηση εναλλακτικότητας που εξαντλείται συνήθως στον τρόπο ντυσίματος ,κουρέματος κλπ . Α, κι αν γινόταν ένα γκάλοπ στους παρευρισκόμενους , δε θα μου έκανε εντύπωση αν π.χ. δήλωναν ότι κατά 60% ψηφίζουν ΣΥΡΙΖΑ, ακόμη και τώρα που ξεβρακώθηκε τελείως μετά τη μνημονιακή κωλοτούμπα κοκ. Και ο νοών νοείτω.
Εννοείται ότι μπορεί να πέφτω έξω σ΄αυτή την εκτίμηση αλλά δε νομίζω πχ ένας μακροχρόνια άνεργος ή ένας μπλοκάκιας -στερεοτυπικά μιλώντας βέβαια- να τρελαίνεται με τέτοιες ΄΄φευγάτες΄΄ προσεγγίσεις της τέχνης. Φυσικά, ποτέ δεν ξέρεις, άβυσσος η ψυχή των ανθρώπων.
Υ.Γ. Και μια ενδιαφέρουσα σημειολογική ή εγκυκλοπαιδική υποσημείωση.
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ Αμπράμοβιτς όντως θεωρείται παγκοσμίως η ιέρεια ή ο γκουρού της περφόρμανς και από αυτή τη ΄΄δουλειά΄΄ έχει γίνει πάμπλουτη. Μάλιστα στη Νέα Υόρκη όπου ζει μόνιμα έχει ιδρύσει ολόκληρο ινστιτούτο που έχει το όνομά της και ασχολείται με τη συγκεκριμένη μορφή τέχνης
Γεννήθηκε στο Βελιγράδι το 1946. Ο θείος του πατέρα της ήταν ο πατριάρχης Βαρνάβας της σερβικής ορθόδοξης εκκλησίας. Οι γονείς της ήταν κομμουνιστές αντάρτες του γιουγκοσλαβικού παρτιζάνικου στρατού που έδρασε κατά των ναζί στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, το αντίστοιχο σε μέγεθος και ουσία του δικού μας ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Ο πατέρας της Βόγιο Αμπράμοβιτς ήταν διοικητής των ανταρτών ,κάτι αντίστοιχο του δικού μας Άρη Βελουχιώτη και μετά τη λήξη του πολέμου θεωρήθηκε εθνικός ήρωας ενώ η επίσης αντάρτισα μάνα της μετά τη λήξη του πολέμου τοποθετήθηκε ως διοικητής του μουσείου επανάστασης και τέχνης στο Βελιγράδι.
Οι γονείς της χώρισαν το 1964, όταν η Μαρίνα ήταν 18 χρονών. Μετά το χωρισμό των γονιών της μεγάλωσε μαζί με τη μάνα της, η οποία ήταν καταπιεστική και έζησε μαζί της μέχρι τα 29 της με στρατιωτική πειθαρχία, όπως έχει πει η ίδια. Χαρακτηριστικά, η μάνα της δεν την άφησε ποτέ να γυρίσει στο σπίτι όλα αυτά τα χρόνια μετά της 10 η ώρα το βράδυ. Το γεγονός αυτό έχει πει ότι την επηρρέασε καταλυτικά στο να βρει καταφύγιο στην τέχνη.
Σήμερα είναι από τους πιο ακριβοπληρωμένους καλλιτέχνες παγκοσμίως. Όλο το διεθνές τζετ σετ και η υπερεθνική γκλαμουριά θεωρεί εκ των ουκ άνευ να παρευρίσκεται στις εκθέσεις της .Και μόνο αυτό λέει πολλά.
σε ευχαριστώ για τα ενδιαφέροντα σχόλια Γιάννη
ΑπάντησηΔιαγραφή