Το άργησα λίγο γιατί σκεφτόμουνα μήπως τυχόν γράψω βλακείες. Μα και οι βλακείες για τους ανθρώπους είναι, κυρίως αυτές… Οπότε συγχωρήστε με αν παρακάτω έχω γράψει πολλές.
Σας το παραδίδω...
Διακοπές, άδεια, ξεκούραση, χαλάρωση…
Λέξεις που ακούγονται συνήθως την καλοκαιρινή περίοδο και έχουν ιδιαίτερη σημασία για όλους μας.
Φαντάζομαι πως από τότε που ο Καπιταλισμός κατάλαβε ότι δεν μπορεί να αντεπεξέλθει στύβοντας ολοκληρωτικά τους εργαζόμενους, εφηύρε το δικαίωμα των διακοπών. Η αλήθεια είναι πως δε γνωρίζω πότε έγινε αυτό για πρώτη φορά, πότε δηλαδή το σύστημα αντελήφθη την αναγκαιότητα της… διακοπής, της άδειας (τι σημαίνει "άδεια"; Μήπως πως όταν δεν δουλεύεις πρέπει να νιώθεις… άδειος;), πάντως στις μέρες μας θεωρούνται αναπόσπαστο κομμάτι του εργασιακού βίου (αν και πρόκειται για βραχεία διακοπή του).
Φαντάζομαι πάλι, πως το διάστημα που μετέβη η Ευρώπη από το φεουδαρχικό σύστημα στο καπιταλιστικό, που ο αγρότης του μεσαίωνα και τα κατάλοιπά του πέρασαν στην εκμετάλλευση του ιστορικά τότε νιόφερτου Αστού, που οι τίτλοι ευγενείας τυπικά έπαψαν να ισχύουν και ο ενδο-αστικός Βιομηχανικός Ανταγωνισμός άρχισε να διαδραματίζει σημαίνοντα ρόλο στον κόσμο (τουλάχιστον στον δυτικό με παράπλευρη βέβαια απώλεια τον μη δυτικό), στα χρόνια του ξεριζώματος των αγροτών από τις γαίες και του "φυτέματός" τους στις νιόφερτες Μανιφακτούρες των Άστεων, της εξαθλίωσης ανδρών, γυναικών, παιδιών, σε εκείνα τα χρόνια οι διακοπές δε θα μπορούσαν να υπάρχουν.
Ήταν διάστημα εκρηκτικής εγκαθίδρυσης του Καπιταλισμού, όλα τα υπόλοιπα βρίσκονταν σε Πέμπτη μοίρα. Το πιο σημαντικό βέβαια είναι ότι δε θα μπορούσε να περάσει ως έννοια ούτε και από το μυαλό του οποιουδήποτε εργάτη εκείνης της εποχής.
Όταν προσπαθείς να επιβιώσεις δεν σκέφτεσαι πολυτελώς.
Ο Καπιταλισμός βέβαια προχώρησε.
Έδωσε ανέσεις, επέτρεψε λειτουργία συνδικάτων, νομιμοποίησε το απεργιακό δικαίωμα, βαπτίστηκε στην κολυμπήθρα του Δημοκρατικού- Κοινοβουλευτικού Σιλωάμ.
O Κοινοβουλευτισμός –βασικός σύμμαχος του Καπιταλισμού- ξεκίνησε Αγγλικός και κατάληξε Παγκόσμιος. Ο Καπιταλισμός είχε περισσότερες αφετηρίες καταλήγοντας κι εκείνος παγκόσμιος. Σε κάθε χώρα ντύθηκε τις συνήθειες και τα ήθη της. Όμως τα πρωτεύοντα χαρακτηριστικά του δεν τα απεκδύθηκε. Αν το έκανε θα αυτο-ακυρωνόταν. Χρησιμοποιώντας και την αμυντική στάση της Φροϋδικής εκλογίκευσης (αφού επικρατεί η δική μου λογική τότε όσα κάνω είναι λογικά, άρα όσοι διαφωνούν μαζί μου παραλογίζονται) κραύγασε μπροστά στο πρόσωπο του εργάτη: "Τι άλλο θες; Όλα στα έχω δώσει. Μόνο τα μέσα παραγωγής μη μου ζητήσεις. Μόνο μην προσπαθήσεις να με "απαλλάξεις" από το Κρατικό μου επικάλυμμα. Κάνε λίγο πίσω σε ό,τι αφορά το Δημοκρατικό μου μανδύα και θα τα βρούμε… Εγώ θα σε αφήσω να φτιάξεις και πολιτικά κόμματα για να διεκδικήσεις ό,τι θες". Το Κεφάλαιο σε ρόλο καθοδηγητή και κινητή της Ιστορίας.
Στις μέρες μας που ο Καπιταλισμός έχει αλλάξει μορφή και τρόπο, η άδεια που τότε δεν περνούσε ως έννοια καν από το μυαλό του εργάτη είναι καθεστώς και μάλιστα θεσμοθετημένο, δηλαδή ευλογημένο από το Κράτος. Είναι καπιταλιστικό τερτίπι, άσχετα αν προφανώς επιτεύχθη μετά από εργατικούς αγώνες. Κάποιος ήθελε να επιτρέψει την ύπαρξη του δικαιώματος αυτού, χωρίς με αυτό να θέλω να ακυρώσω τους αγώνες για την επίτευξή του. Είναι σαν το δικαίωμα της ψήφου: το έχουν όλοι μα σχεδόν κανείς δεν ξέρει τι είναι, δεν γνωρίζει τι ακριβώς να το κάνει, δεν γνωρίζει πώς ήταν κάποτε και πώς κατάντησε σήμερα.
Καλώς έχουμε το δικαίωμα στη Διακοπή, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτό υφίσταται μέσα σε ένα Σύστημα που τον υπόλοιπο καιρό δεν χαλαρώνει, δεν παλινδρομεί ή όταν παλινδρομεί ξέρει το λόγο.
Ο Καπιταλισμός διακόπτει τις εργασίες του το ίδιο διάστημα με εμάς, τους υπηρέτες του. "Αφεντικά και δούλοι σκατά γινήκαμε ούλοι" δηλαδή. Βέβαια το ότι κάνουμε διακοπές δεν είναι καθόλου αμελητέο. Όμως πρόκειται για ένα μικρό ή μεγαλύτερο διάστημα απόδρασης από την πραγματικότητα και μόνο αυτό… Δεν θα μου πει κανείς: σταμάτα και έλα όποτε θες ή αν δεν θες μην έρθεις κιόλας. Σταματάω για να επανέλθω δριμύτερος.
Αυτό έχει σημασία: να έλθω πιο δυνατός, περισσότερο ακμαίος, πιο γεμάτος. Όχι γεμάτος για μένα, όχι διακοπή για την αναστήλωση του Είναι μου, σωματικού και κυρίως πνευματικού. Όχι για αυτό. Αλλά για την επιχείρηση, τη δουλειά, την καθημερινότητα, το Είναι του Καπιταλισμού. Γιατί σημασία δεν έχω εγώ ή τα θέλω μου. Σημασία έχει κατά πρώτον η επιβίωση του Συστήματος και δευτερευόντως έρχομαι εγώ, γιατί πρέπει να υπάρχουν και κάποιοι που να δουλεύουν τη μηχανή. Χωρίς αυτό δεν υπάρχω, δεν ζω, δεν μπορώ να ονειρευτώ. Και εδώ πέφτει το δόλωμα της καριέρας που πάνω του έχουν στηθεί Πανεπιστημία, Κολλέγια, διανοούμενοι, οικονομολόγοι και λοιπά μονοδιάστατα ανθρωπάκια, μεταξύ αυτών και κάποιοι από εμάς. Και βέβαια πάντα θα υπάρχει κάποιος που θα ρωτήσει: "πέρασες καλά στις Διακοπές; Γέμισες καθόλου τις μπαταρίες σου;". Εγώ, ο άνθρωπος, σαν μηχανή. Μπαταρίες = ενέργεια. Ενέργεια για ποιόν σκοπό, με τι όφελος; Ποιός με ρώτησε πού και πώς θέλω να "ξοδέψω" την ενέργειά μου; Με ποιές προϋποθέσεις πουλώ την ενέργειά μου, σε ποιούς και γιατί; Παλιά, κλασσικά ερωτήματα που για μένα πέρα από μαρξισμούς, αναρχισμούς (και όλους τους –ισμούς) πρέπει να τα σκεφτεί ο καθένας μόνος του για να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα.
Για να δούμε τώρα τι κάνουμε όλοι μας στις διακοπές. Επιλέγουμε καταρχήν που θέλουμε να πάμε. Εξοικονομούμε χρήματα (μάλιστα παίρνουμε και επίδομα για αυτό) και βουρ για βουνό ή θάλασσα. Όπου πάμε προσπαθούμε να "αφοδεύσουμε" άγχη και προβλήματα του προηγούμενου διαστήματος, να κάνουμε σεξ, να πιούμε ή να μην πιούμε, να διασκεδάσουμε ή να χαλαρώσουμε, να κάνουμε και να ζήσουμε όσα δεν μπορέσαμε να κάνουμε και να ζήσουμε το προηγούμενο διάστημα. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα μεγαλύτερο Σαββατοκύριακο, ένα Σ.Κ. διαρκείας. Όλα αυτά ποικίλουν ανάλογα με την οικονομική κατάσταση του καθενός από εμάς, την προσωπικότητά του, την ψυχολογική του υπόσταση και πολλούς άλλους παράγοντες.
Μια ολόκληρη Κρατική και εφοπλιστική Βιομηχανία έχει στηθεί στις πλάτες μας προεξάρχοντος του Υπουργείου Τουρισμού, του Υπουργείου Γυρολόγων δηλαδή. Μάλιστα η Ελλάδα στηρίζεται ιδιαίτερα σε αυτή τη Βιομηχανία θάλασσας, αρχαιοτήτων, ήλιου, ρακόμελου και λοιπών πνευματικών, βρώσιμων και πόσιμων εδεσμάτων (παλιά είχαμε και τα διεθνώς γνωστά "Ελληνικά Καμάκια". Τα τελευταία χρόνια έχουν εκλείψει). Δημοσιογράφοι και αναλυτές μάς προτρέπουν να προτιμήσουμε την Ελλάδα για τις διακοπές μας, γιατί έτσι θα τονώσουμε το Εθνικό Προϊόν. Άσχετα αν ας πούμε στην Τουρκία το κόστος μπορεί να είναι μικρότερο. Εκπνορνευτική χρησιμοποίηση της Εθνικής Συνείδησης, για όποιον διαθέτει τέτοια. Πρέπει να σκεφτείς δηλαδή εκτός από την Ξεκούρασή σου και το Έθνος σου: τον προϋπολογισμό του, το έλλειμά του, τους υπαλλήλους που στηρίζονται σε εσένα για να μη χάσουν τη δουλειά τους. Είσαι υπεύθυνος για το Έθνος οποιαδήποτε στιγμή, σε οποιαδήποτε φάση, όσο κουρασμένος κι αν νιώθεις…
Σε όλα αυτά έχει μεγάλη σημασία ο χρόνος γιατί ο χρόνος είναι χρήμα (τι χυδαία φράση). Πόσες μέρες θα πας; Μία εβδομάδα; Μήπως δύο; Και που να πας; Στο εξοχικό που αυθαίρετα έφτιαξε ο μπαμπάς στο χωριό (και που νομιμοποίησε η Εθνική σου Αντιπροσωπεία) ή σε κάμπινγκ ή δωμάτιο κάποιου νησιού; Αν πας μια βδομάδα επαρκεί για να φορτίσεις τις ήδη καμένες μπαταρίες σου ή μήπως χρειάζονται δύο; Τα λεφτά φτάνουν για δύο; Όσες λύσεις τόσα και τα προβλήματα. Δεν μπορεί ο Καπιταλισμός να στα προσφέρει όλα. Πρέπει κι εσύ να βοηθήσεις. Θα σε διευκολύνει βέβαια, αλλά πρέπει κι εσύ να βιώσεις τη δικιά σου περιπέτεια προκειμένου να "φορτιστείς".
Θα πας σε γνωστούς ή εναλλακτικούς προορισμούς; Θα πάρεις ρούχα για νυφοπάζαρο ή πιο άνετα και "ανεξάρτητα"; Θα μου πει κάποιος πως αυτά εξαρτώνται από την προσωπικότητα και τα θέλω του καθενός. Δε θα διαφωνήσω, αλλά εδώ πρέπει να θυμίσω τους όρους "Οικοδόμημα" και "Εποικοδόμημα". Το εποικοδόμημα σε μερικές περιπτώσεις καλύπτει το οικοδόμημα (π.χ. μισθός 700 ευρώ-αγορά τσάντας 400 ευρώ).
Και πρέπει να πω ότι όλα αυτά ισχύουν σε οποιοδήποτε καθεστώς εγκαθιδρύεται παρά τη θέληση του ανθρώπου, επιβάλλει άποψη και κυρίως βούληση, συγχωνεύει κομφορμισμό και εναλλακτικότητα κι όλα αυτά τα προσφέρει σε συσκευασία ελευθερίας με επικάλυψη αυθόρμητης επιλογής. Μπορείς να πάς όπου θες για 15 μέρες, αλλά όταν γυρίσεις θα είσαι δικός μου και μόνος δικός μου.
Ωσότου λοιπόν φίλοι μου η δουλειά (καλύτερα η εργασία) γίνει παιχνίδι, όπως οραματιζόταν ο Φουριέ, όλοι θα μαζεύουμε κομμάτια και φωτογραφίες διακοπών για να διασκεδάζουμε τον υπόλοιπο άχαρο χρόνο μας.
Αλήθειες που λες...
ΑπάντησηΔιαγραφήΤελικά οι διακοπές περισσότερο σε αγχώνουν παρά σε χαλαρώνουν.Είσαι υποχρεωμένος να ψάχνεις από πολύ νωρίς για να βρεις εισιτήρια φθηνά δωμάτια κτλπ.Μην αναφέρω τις οικονομίες που πρέπει να κάνεις για να καταφέρεις να πας κάπου για 5 μέρες.Και το χειρότερο αν τελικά αποφασίσεις να μην πας πουθενά και να μείνεις σπίτι σου την έβαψες όλοι θα σε κοιτούν με απορία και οίκτο.Οι περισσότεροι πάμε διακόπές γιατί νομίζουμε ότι θα αντεξουμε τη καθημερινοτητά μας,αμ δε.Τελικά γυρνάμε με κατάθλιψη γιατί βλέπουμε ότι είναι καλύτερα να μη δουλεύουμε.
ΑπάντησηΔιαγραφήPolykarpos συγχαρητήρια και για το εν τυπώσει νέο βιβλιο σου
ΑπάντησηΔιαγραφήσυνvεφάκι ΛΕγραψες: "Οι περισσότεροι πάμε διακόπές γιατί νομίζουμε ότι θα αντεξουμε τη καθημερινοτητά μας,αμ δε.Τελικά γυρνάμε με κατάθλιψη γιατί βλέπουμε ότι είναι καλύτερα να μη δουλεύουμε." Τι άλλο να πω εγώ; Τα είπες όλα με μια φράση. Αλήθεια.
Ρε συννεφάκι(και υπόλοιποι) πες ότι δεν δουλεύεις, τι θα κάνεις? Περιέγραψέ μου 1 μέρα χ 365. Ε?
ΑπάντησηΔιαγραφήΟύτε οι μέρες με δουλειά είναι όλες ίδιες, η δουλειά όμως ως αναγκαστικο, καθημερινό φαινόμενο παραμένει σχεδόν ίδια. Το θέμα δεν είναι τι θα κάνεις αλλά για ποιόν θα το κάνεις. Για σένα, για να τα βγάλεις πέρα ή για την κοινωνία που ζεις; Σχεδόν όλοι αυτοί που δουλεύουν, δουλεύουν για πάρτυ τους ατομικά και για τις επιχειρήσεις συνολικά. Άρα το θέμα δεν είναι τι θα κάναμε, αλλά με ποιό τρόπο, κάτω από ποιες προυποθέσεις, με ποιό σκοπό, για ποιούς λόγους ... ατομικούς και κοινωνικούς ή καθαρά ατομικούς και επιβιωτικούς;
ΑπάντησηΔιαγραφήΔε νομίζω ότι οι παραπάνω το έθεσαν υπό αυτή τη θεώρηση.. αλλά ο προβληματισμός είναι για ποιόν δουλεύεις, για ποιό σκοπό κτλ.? Ζούμε στα βουνά ο καθένας παράγει για την επιβίωσή του?
ΑπάντησηΔιαγραφήΈχω γράψει τη δική μου θεώρηση.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤώρα, αν ζούμε στα βουνά, φυσικά το πιο πιθανό είναι να δουλεύουμε για την επιβίωσή μας, γιατί δεν μπορούμε να σκεφτούμε αν αυτό που παράγουμε χρησιμεύει και πού. Εκεί έχω αντίρρηση με τον Καπιταλισμό. Με αποκόβει από το προϊόν δουλειάς γιατί εγώ ουσιαστικά για τον εαυτό μου δουλεύω, όχι για την κοινωνία. Την ώρα που παράγω δεν σκέφτομαι (αν σκέφτομαι) την κοινωνία, αλλά τον εαυτό μου, το νοίκι μου, το σούπερ μαρκετ κτλ. Κάτι κερδίζει η κοινωνία από αυτό, μα τα περισσότερα οι επιχειρήσεις, οι οποίες δεν έχουν ως στόχο τους το άνθρωπο αλλά τα κέρδη. Ο πελάτης είναι δρόμος προς το κέρδος, όχι της κοινωνίας αλλά της επιχείρησης. Η κοινωνία εξ΄αντανακλάσεως επωφελείται. Ο καθένας προσπαθεί για το δικό του καλό και με αυτόν τον τρόπο επωφελούνται και οι υπόλοιποι. (δόγμα του κλασικού φιλελευθερισμού).
Ερώτημα: Ο περιπτεράς σου πουλάει depon και εσύ γίνεσαι καλά. Τον καταδικάζουμε για φιλελευθερισμό? Δεν είναι ειρωνικό το σχόλιο αλλά νομίζω ότι τα βασικά κοινωνικοπολιτικά θέματα έχουν λυθεί ήδη. Σημασία έχει η στάση που έχεις απέναντι στο συνάνθρωπό σου. Μη γίνουμε "ανθρώπινοι" φιλελευθεριστές.. και η δουλειά θα γίνει πιο ευχάριστη. Μάλλον..
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν το εκλαμβάνω ως ειρωνεία και βέβαια δεν κατηγόρησα το Φιλελευθερισμό, είναι μια ιδεολογία που σέβομαι. Εδώ μιλάμε για συνειδητοποίηση του τι κάνω και για ποιόν λόγο. Δεν συμφωνώ ότι τα βασικά κοινωνικοπολιτικά θέματα έχουν λυθεί, μάλλον το αντίθετο ισχύει. Βέβαια αυτό έχει να κάνει με το πως θέλει και φαντάζεται ο καθένας την κοινωνία. Εφόσον δεν τα έχουν λύσει οι κοινωνίες οι ίδιες, τότε από ποιούς έχουν λυθεί και με ποιό σκοπό; Που έχουμε συμμετάσχει εσύ κι εγώ στην επίλυση κοινωνικών προβλημάτων, πότε;
ΑπάντησηΔιαγραφήΣυμφωνώ για τη στάση απέναντι στο συνάνθρωπο, αλλά στη διαμόρφωση αυτής της στάσης παίζει ρόλο και το κοινωνικό σύστημα μέσα στο οποίο ζεις και δουλεύεις. Όσο για τους "ανθρώπινους φιλελευθεριστές" που αναφέρεις και ο Ανδριανόπουλος αυτό λεέι ότι είναι, γιατί αφού έχουν να φάνε κάποιοι ένα κομμάτι ψωμί στην Ινδία (εκεί που δεν είχαν να φάνε τίποτα λίγο), άρα ο Καπιταλισμός είναι το πιό ανθρώπινο σύστημα και όλοι οι άλλοι απλά αντιδραστικοί. Περισσότερο άνθρωποι θα γίνουμε αν εξαλειφθεί το άγχος του κέρδους. Πήγαινε μια μέρα σε 5 περίπτερα και πες στους περιπτεράδες ότι σε πονάει το κεφάλι σου, αλλά ότι δεν έχεις λεφτά για να πληρώσεις το κουτί depon. Πόσοι λες από τους 5 να στο δώσουν τσάμπα;
Η προσπάθεια για κέρδος δημιουργεί άγχος και συνήθως σε κάνει απάνθρωπο, εξαρτάται από την κλίμακα βέβαια. Άλλο περιπτεράς, άλλο μεγαλοεπιχειρηματίας, όχι ως κερδο-ψυχοσύνθεση, αλλά ως μεγέθη.
Να κάνω μια διευκρίνηση: δεν υπερασπίζομαι τις φιλελεύθερες παπαριές. Εγώ έγραψα ΜΗ γίνουμε ανθρώπινοι φιλελευθεριστές (σε επίπεδο ανθρώπινων σχέσεων). Θεωρώ όμως ότι συλλογικά - κοινωνικά δεν γίνεται (λύνεται) πλέον τίποτα. Αλλά όταν ο διπλανός σου πέσει, να σκύψεις να τον σηκώσεις. Η κοινωνία θα αλλάξει ατομικά, ένας με έναν. Τα πολιτικά συστήματα είναι νεκρά
ΑπάντησηΔιαγραφήΣυμφωνώ στο να σηκώνουμε το διπλανό μας, όμως διαφωνώ στο ότι τα πολιτικά συστήματα είναι νεκρά. Νεκρά τα κατάντησαν κάποιοι, οι ιδεολογίες δεν πεθαίνουν όσο υπάρχουν άνθρωποι που δεν τις αφήνουν να πεθάνουν. Οι κοινωνίες δεν αλλάζουν ατομικά (απαραίτητο κι αυτό πάντως), αλλάζουν με όραμα και όχι διαχείριση, αλλάζουν με συναπόφαση και αλληλεγγύη. Η κοινωνία δεν είναι συφερτός ατόμων που προσπαθούν να αλλάξουν από μόνα τους, αλλά σώμα που προσπαθεί να πορευθεί με συλλογικότητα και κυρίως όραμα. Και σαν άτομο να το πάρεις, αν κάποιος δεν έχει όραμα (όποιο κι αν είναι αυτό)δεν θα καταλήξει πουθενά (εκτός το όραμά του ήταν να μην πάει πουθενά). Όλο αυτό βέβαια μπορει να σκούγεται σαν το ερώτημα: "η κότα έκανε το αυγό ή το αυγό την κότα"; όπως και να είναι, η γνώμη μου παραμένει πως οι κοινωνίες έχουν τον πρώτο λόγο. Γιατί εγω μπορεί να συμπεριφέρομαι καλά στη δουλεια και στο σπίτι μου, αλλά να μην ενδιαφέρομαι καθόλου για το τι γίνεται δίπλα μου, ούτε καν σε επίπεδο σκέψης. Είμαι σωστό άτομο, αλλά κοινωνικά, ουσιαστικά, μπορώ να σταθώ;
ΑπάντησηΔιαγραφήΕ αυτό σου λέω να ενδιαφέρεσαι και για τον άλλο. Εσύ, εγώ, ο άλλος. Αλλά αυτό απέτυχε να το δείξει η πολιτική ιδεολογία (όλες) και η συλλογική οργάνωση. Πάντως ευχαριστώ για τη φιλοξενία.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠάντως δεν απέτυχε σε όλες τις περιπτώσεις. Μην ξεχνάς πως είμαστε άνθρωποι και όχι θεοί. Προσπαθούμε για το καλύτερο και οχι για το τέλειο. Η κοινωνία είναι βασικό όπλο του ανθρώπου, καταρχήν για την υλική του επιβίωση και κατά δεύτερον για όλα τα άλλα: πνευματική αναζήτηση, σεξουαλικές και φιλικές σχέσεις κλπ
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ φιλοξενία είναι αυτονόητη. Εγώ σε ευχαριστώ που κάναμε αυτόν τον ενδιαφέροντα διάλογο.
Έργασιακές άδειες και τουρισμός έχουν παράλληλη πορεία. Ο τουρισμός, όπως τον εννοούμε σήμερα, θεσμοθετήθηκε τη δεκαετία του '30 και μαζικοποιήθηκε τη δεκαετία του '50. Από εκείνη την εποχή και μετά δημιουργείται η κουλτούρα των καλοκαιρινών διακοπών και του τουρισμού στη Δ. Ευρώπη και κατ' επέκταση στην Ελλάδα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ άδεια είναι αναφαίρετο εργασιακό δικαίωμα θεσμικά κατοχυρωμένο. Συμμερίζομαι τις σκέψεις σου. Με απασχολεί όμως εξίσου σοβαρά η παρακάτω παρατήρηση: τα τελευταία 10 χρόνια παρατηρώ μια αλλαγή στην κοινωνία, η άδεια από κεκτημένο έχει γίνει ουτοπία για τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα και φοβάμαι για σημαντικό τμήμα της μεσαίας τάξης. Δεν συμβαίνει πλέον αυτό που ζήσαμε σε προηγούμενες δεκαετίες. Η υψηλή ανεργία, η εργασιακή αβεβαίοτητα και το συμπιεσμένο εισόδημα για πολλούς έχουν καταστήσει τις διακοπές πολυτέλεια.
Και πώς να μην είναι έτσι, όταν σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας υποχώρησε στην 71η θέση ενώ στην ευρωζώνη κατέλαβε μόλις την 25η θέση. Επίσης, η αποτελεσμάτικοτητα της αγοράς εργασίας βρίσκεται στην 116η θέση και η τεχνολογική πρόοδος της χώρας μόλις στην 53η θέση.
Ενδεικτικό είναι και το κλίμα στα τηλεοπτικά δελτία. Λαϊκισμός και συναίσθημα για όσους δεν κατάφεραν να κάνουν διακοπές φέτος από τη μία και αξιοπρεπείς αναλύσεις για τις απώλειες εσόδων των ξενοδόχων και του ελληνικού τουρισμού (15-18%) από την άλλη.
M.d.T.
Μου φαίνεται, αλήθεια, άδικο να διακόψω αυτόν τον διάλογο για να αφήσω κι εγώ τ πρώτο μου σχόλιο, όμως πρόκειται φανερά για συζήτηση που θέλω και χαίρομαι να συμμετάσχω..
ΑπάντησηΔιαγραφήΠριν μιλήσω όμως, να συγχαρώ τον Ελευθεριακό (που θα ήθελα να ξέρω το όνομά του από δω και μπρος), για το κείμενό του αλλά και για τις απαντήσεις του στα σχόλια του ανώνυμου, αλλά και τον δεύτερο για τις πολύ ενδιαφέρουσες αναδράσεις...
@ Ανώνυμος: Από την μια θέλω να απαντήσω σε όσα είπες παραπάνω, από την άλλη θέλω να δω την απάντηση του Ελευθεριακού. Ας πω όμως λίγα πάνω στο τελευταίο σου σχόλιο..
Η περίοδος που αναφέρεις (30’-50’) είναι τα 20 χρόνια μετά το οικονομικό κραχ. Ας μην συζητήσουμε τα αίτιά του, καθώς νομίζω πως τα ξέρουμε κι οι 3 μας. Τότε λοιπόν, τα κράτη με "πρωτοπόρο" αυτό της Αμερικής, συμφώνησαν να κατασκευάσουν πυρετωδώς τα "καλά" φάρμακα, και να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας για όλα τα "γούστα" με σκοπό την αύξηση των γεννήσεων παιδιών στον τότε κόσμο που πήγαινε κατά διαόλου λόγω του περάσματος του κραχ. Δημιούργησαν έτσι ουσιαστικά, ένα "ασφαλές" περιβάλλον που φύτεψε ιδέες ίσως αντίθετες από εκείνες του καπιταλισμού (αν απλά δεν πρόκειται για το πρώτο "δώρο" του). Έτσι φτάσαμε στο λεγόμενο πρώτο Βaby Boom.
Ο τουρισμός που αναφέρεις κι οι διακοπές, ήταν τότε ουσιαστικές κι όχι "φόρτιση μπαταριών" όπως τις αποκαλεί ο Ελευθεριακός - που συμφωνώ μαζί του - σήμερα.
Οπότε νομίζω πως θα ήταν καλό να διαχωρίσεις τους παράγοντες, άρα και τα ενδότερα των διακοπών/τουρισμού.
Η άδεια είναι σαφώς αναφαίρετο εργασιακό δικαίωμα θεσμικά κατοχυρωμένο, και μπορώ να πω πως κι εγώ έχω παρατηρήσει αυτό που αναφέρεις παραπάνω.
Νομίζω λοιπόν, πως εδώ έχουμε να κάνουμε με το νέο πρόσωπο του καπιταλισμού, αν θέλεις. Εξηγώ λίγο:
Όπως ανάλυσε κι ο Ελευθεριακός στο κείμενο του, φαίνεται πως στο πρώιμο στάδιο ο Καπιταλισμός μπορεί να φαινόταν κι ως το "κάτι καινούργιο με τα καλογυαλισμένια πανιά". Αργότερα και με αργά βήματα ακολουθώντας φυσικά και τα ήθη των κρατών, έφτασε στην σημερινή του όψη.
Αν λοιπόν θυμηθείς τα γεγονότα των τελευταίων ετών όπου και παρατηρούμε αυτήν την αλλαγή, τότε δεν θα διστάσεις να βγάλεις το συμπέρασμα πως η άδεια δεν πέρασε απλά από κατοχυρωμένο δικαίωμα σε ουτοπία αλλά ο ίδιος ο Καπιταλισμός άλλαξε την αντίδρασή του πάνω σε αυτό. Δλδ, «μιας κι έχουμε ένα σωρό χέρια “πρόθυμα” λόγω της ήδη δημιουργημένης ανεργίας κλπ, πετάμε τον ανταγωνισμό μεταξύ των εργαζομένων για να παλέψουν εκείνοι για την θέση αφήνοντας σε εμάς την τελική επιλογή του πιο αδύναμου. Οι εργαζόμενοι θα θυσιάζουν και τις άδειες και κάποια δικαιώματά τους γιατί πλέον η εργασία αποτελεί ευκαιρία που πρέπει να αρπάζεται αμέσως και βρίσκεται έτη φωτός μακριά από το παιχνίδι του Φουριέ»
Αυτά για τώρα... Καλησπέρα και στους δυο σας...
Καταρχήν Σας ευχαριστώ και τους δύο για ό,τι έμαθα σήμερα και πραγματικά δεν ήξερα. Ο διάλογος με όλους σας είναι ζωτικός και πολύ ουσιαστικός
ΑπάντησηΔιαγραφήM.d.T.
Πολύ ενδιαφέροντα αυτά που λες και θα συμφωνούσα απόλυτα αν πραγματικά πίστευα στη λογική του "ανταγωνισμού" και των λεγόμενων επενδύσεων. Όλος αυτός ο οικονομικός συφερτός που αναλύει πίνακες και δημιουργεί ανθρώπους-αριθμούς (με θετικό ή αρνητικό πρόσημο, ανθρώπους εργαζόμενους ή άνεργους), είναι ένας οικονομολογικός "χυλός" απαράδεκτος και επικίνδυνος. Καταλαβαίνω πως μπορεί να ακούγομαι... ουτοπικός και βέβαια δεν ισχυρίζομαι πως ακόμα και σε μια "τέλεια" κοινωνία δε θα χρειάζονταν οι διακοπές. Θα χρειάζονταν σίγουρα, όμως κάτω από αυτό το καθεστώς υπάρχει "σύστημα" διακοπών που πλέον είναι απαραίτητο και κερδοφόρο για κάποιους ( και για τα Έθνη-Κράτη βέβαια). Γιατί οι διακοπές δεν είναι καλές ή κακές, δεν είναι θέμα μανιχαϊσμού. Γίνονται ύποπτες όμως όταν προσφέρονται ως αποφόρτιση και φόρτιση μπαταριών, ως μια ασφαλιστική δικλείδα του Καπιταλισμού. Έχεις δίκιο στο ότι κάποιοι συνάνθρωποί μας δεν μπορούν να κάνουν διακοπές. Αλλά η λύση δεν είναι ο ανταγωνισμός (γιατί υπάρχουν κάποιοι στην Ελλάδα που δεν ανταγωνίζονται για να κάνουν πλουσιοπάροχες διακοπές, απλά συστήνουν και προωθούν τα καρτέλ τους), παρά το ξερίζωμα και η επαναθεμελίωση όλων, μα όλων των αξιών, συνηθειών, ηθών κλπ που έχουν εντυπωθεί στο μυαλό μας και δεν μας αφήνουν να σκεφτούμε λίγο παραπέρα. Έτσι κι αλλιώς ο ανταγωνισμός δεν αφορά εμάς αλλά τις επιχειρήσεις. Εμείς απλά παίζουμε των παιχνίδι αυτών που θέλουν – υποτίθεται- να ανταγωνιστούν και φανατιζόμαστε περισσότερο από εκείνους σε αυτό το ατελείωτο παιχνίδι του «φάε τον άλλον για να μη σε φάει εκείνος».
Πάντως αν δούμε τα πράγματα με τα μάτια της τρέχουσας πραγματικότητας, έχεις δίκιο στις επισημάνσεις σου.
Σε ευχαριστώ πολύ για το σχόλιό σου. Ήταν πολύ ενδιαφέρον, πραγματικά.
Νίκος Π
ΑπάντησηΔιαγραφήΣε ευχαριστώ καταρχήν για τα συγχαρητήρια αλλά αυτά πάνε σε όλους μας για τον πολύ ωραίο διάλογο
Κατά δεύτερον, ο διάλογος υπάρχει για να εμπλουτίζεται με νέες απόψεις, οπότε δεν διέκοψες κάτι. Ο διάλογος δεν είναι κλειστό club…
Τώρα, για το όνομα που αναφέρεις. Επειδή το όνομα μου δε φέρει κάποια ιδιότητα, προτιμώ το ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΚΟΣ, γιατί είναι κάτι που προσπαθώ να γίνω, που θα ήθελα να είμαι. Επιπλέον μου θυμίζει κάποιον άνθρωπο που με έχει επηρεάσει πάρα πολύ με τη σκέψη του, τον Κορνήλιο Καστοριάδη, οπότε δικαιολόγησέ με...
Σε ό,τι αφορά το σχόλιό σου που έχει πολύ ενδιαφέρον, λες προς το τέλος:
"ο Καπιταλισμός άλλαξε την αντίδρασή του πάνω σε αυτό. Δλδ, «μιας κι έχουμε ένα σωρό χέρια “πρόθυμα” λόγω της ήδη δημιουργημένης ανεργίας κλπ, πετάμε τον ανταγωνισμό μεταξύ των εργαζομένων για να παλέψουν εκείνοι για την θέση αφήνοντας σε εμάς την τελική επιλογή του πιο αδύναμου. Οι εργαζόμενοι θα θυσιάζουν και τις άδειες και κάποια δικαιώματά τους γιατί πλέον η εργασία αποτελεί ευκαιρία που πρέπει να αρπάζεται αμέσως"
Νομίζω πως αυτό το σημείο είναι καίριο και δεν μπορώ να διαφωνήσω γιατί τα πράγματα είναι ακριβώς έτσι. Παλεύουμε και ψαχνόμαστε για κάτι που κάποιοι δεν έχουν και μπορούμε να κάνουμε το ο,τιδήποτε για να το έχουμε εμείς. Μπορούμε να δουλέψουμε ανασφάλιστοι, να τρέξουμε σε γραφεία βουλευτών, να γλείψουμε συναδέλφους και προϊσταμένους, να "χτίσουμε" βιογραφικά για να τα χρησιμοποιήσουμε αργότερα κάπου αλλού, να μην πάμε διακοπές.
Στο πρώτο σκέλος λες: "Δημιούργησαν έτσι ουσιαστικά, ένα "ασφαλές" περιβάλλον που φύτεψε ιδέες ίσως αντίθετες από εκείνες του καπιταλισμού (αν απλά δεν πρόκειται για το πρώτο "δώρο" του)".
Εγώ πιστεύω πως πρόκειται για το πρώτο πονηρό "δώρο" του Καπιταλισμού όντως. Όλα έχουν γίνει με κάποιο σχέδιο και για κάποιο λόγο, άσχετα αν το δώρο προήλθε από κάποιον οικονομολόγο σαν τον Κέϋνς που οι Σοσιαλδημοκράτες έχουν για θεό. Ο άνθρωπος απλά ήθελε να κάνει τον Καπιταλισμό περισσότερο "ανθρώπινο" και άρα περισσότερο εύληπτο. Αυτό δεν ήταν απαραίτητα κάτι κακό για τότε αλλά κρίνοντας εκ των υστέρων δεν πέτυχε και πολλά πράγματα.
Όταν λέω για σχέδιο δεν εννοώ Νεφελίμ και Ελωχίμ. Αλλά σκέψεις επί πραγματικής βάσης για το πώς μπορεί μετά από μια μεγάλη οικονομική κρίση να διασωθεί ένα Σύστημα, να ορθοποδήσει και να προχωρήσει προς το μέλλον του. Έτσι κι αλλιώς, ακόμα και μετά από κάποιες αλλαγές προς το… ανθρωπινότερο τα βασικά στοιχεία του Καπιταλισμού δεν άλλαξαν. Έτσι πιστεύω τουλάχιστον.
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΚΟΣ λοιπόν. Καταλαβαίνω και σε δικαιολογώ απόλυτα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚι αρχίζω με μια περίεργη απάντηση...
Κάποτε πάει ένας πλούσιος κύριος στην Μογγολία. Είναι άλλωστε ο τύπος που αποφασίζει για εκείνα τα μέρη, ο τύπος που ο λόγος του είναι διαταγή, όσο διανέμει το χρήμα με τους τρόπους του. Κι εκεί βρίσκει ένα ζευγάρι βοσκών στον δρόμο. Λέει λοιπόν στον άντρα να του κρατάει τα αρχίδια για να μην σκονίζονται καθώς θα βιάζει την γυναίκα του βοσκού. Εκείνος απαντά καταφατικά κάνοντας μια μικρή υπόκλιση και σκύβει να προστατεύσει τα όργανά του. Όταν λοιπόν τελειώνει με τον βιασμό ο φεουδάρχης και φεύγει με το άλογό του, ο βοσκός πανηγυρίζει πάνω από την βιασμένη γυναίκα του, η οποία έκπληκτη τον ρωτά:
- Γιατί χαίρεσαι έτσι;! Με βίασε και σε έβαλε να του κρατάς τα αρχίδια!
- Γιατί του την έφερα, τα αρχίδια του είναι μέσα στην σκόνη...
Αυτό είναι ένα "ανέκδοτο" δημιουργία του Slavoj Zizek, ενός ...σύγχρονου φιλοσόφου, ας πω. Περιγράφει λοιπόν, όχι μόνο το πρόσωπο του καπιταλισμού, αλλά και το πώς τον αντιμετωπίζουν πολλοί από εκείνους που αντιτίθενται σ' εκείνον. Εκείνοι λοιπόν που δουλεύουν αντί για να κάνουν τις "νόμιμες" διακοπές τους, εκείνοι που χτίζουν τα βιογραφικά για τις "ευκαιρίες" δουλειάς, και όλα αυτά που αναφέρεις παραπάνω, είναι οι ...βοσκοί. Η γυναίκα δε, παίζει σαφώς τον ρόλο του θύματος.
Όταν λοιπόν ακούω για "εξανθρωπισμό" του καπιταλισμού σύμφωνα με το παραπάνω ανέκδοτο, καταλαβαίνω πως ο βιασμός γίνεται ίσως απλό sex. Όμως και πάλι συμβαίνει με τα ίδια πρόσωπα. Ίσως ο βοσκός να μην χρειάζεται να προσέχει τα όργανα του φεουδάρχη, ίσως ο φεουδάρχης να τον "εμπιστεύεται" πίσω από την πλάτη του, όμως η γυναίκα θα συνεχίσει να δίνεται σε εκείνον που δεν το αξίζει. Ή σωστότερα, ο φεουδάρχης θα συνεχίσει να παίρνει αυτό που δεν του αξίζει.
Κι εγώ πιστεύω πως η δημιουργία ενός «ασφαλούς» περιβάλλοντος τότε, αποτελούσε το πρώτο “δώρο” του Καπιταλισμού. Μου θυμίζει αυτό το στρουμφάκι που μοίραζε δώρα στα υπόλοιπα μπλε πλασματάκια, περιμένοντας τα να τα ανοίξουν και να γίνει η έκρηξη μπρος στα πρόσωπά τους. Κι η αλήθεια είναι ότι τα δικά τους κούτελα (περηφάνια) μαύριζαν από τις εκρήξεις, και το στρουμφάκι που ετοίμαζε τα δώρα, καθόταν πάντα πίσω από 2-3 δέντρα (“ελευθερία” αγοράς, εξανθρωπισμός, δώρα, διακοπές) και χασκογελούσε...
Συμφωνούμε νομίζω..
Καλησπέρα..
Ποιος είπε ότι δεν θα έχεις τι να κάνεις αμά δεν δουλεύεις ; Θα δημιουργώ φίλε μου, θα ζωγραφίζω όλη μέρα !
ΑπάντησηΔιαγραφήΌσο γι αυτά που λες ελευθεριακέ έχεις πολύ δίκιο. Εμ εσάς (γενικά το λέω) που σας πειράζουν οι δούλοι των αρχαίων. Τώρα καλύτερα είμαστε ; Τουλάχιστον εκείνοι ζούσαν μες τη φύση και δεν είχαν διακοποδάνεια.
Νίκος Π. Εγώ λέω πως συμφωνούμε σίγουρα. Το παράδειγμα με το βιασμό δίνει το στίγμα της... συμφωνίας και το εννοώ
ΑπάντησηΔιαγραφήHappyHour Ελά ντε... τα διακοποδάνεια που τα πας; Άλλη βιομηχανία η Τραπεζική με αυτά τα δάνεια.
Τώρα σε ό,τι αφορά τι θα κάναμε αν δε δουλεύαμε ε... κάτι θα βρίσκαμε. Θα εργαζόμασταν, δε θα δουλεύαμε. Θα ξέραμε οτι προσφέρουμε στο συνάνθρωπο, όχι υπηρεσίες και προϊόντα για το αυομικό κέρδος αλλά για τον άνθρωπο ως άμμεσο στόχο και σκοπό. Θα τη βρίσκαμε την άκρη, δε χρειάζεται να ανησυχούμε...