ΕΝΑΣ ΠΑΛΙΟΣ ΔΙΕΘΝΙΣΤΗΣ ΚΑΙ "ΘΟΛΟΚΟΥΛΤΟΥΡΙΑΡΗΣ"...

Από το έργο του Ρήγα Φεραίου "Νέα Πολιτική Διοίκησις"
Αποσπάσματα από το Κεφάλαιο
"Υπέρ των νόμων και της πατρίδος. Ελευθερία, ισοτιμία, αδελφότης"
Ο λαός, απόγονος των Ελλήνων, όπου κατοικεί την Ρούμελην, την Μικράν Ασίαν, τας Μεσογείους Νήσους, την Βλαχομπογδανίαν, και όλοι όσοι στενάζουν υπό την δυσφορωτάτην τυραννίαν του οθωμανικού βδελυρωτάτου δεσποτισμού, ή εβιάσθησαν να φύγουν εις ξένα βασίλεια δια να γλυτώσουν από τον δυσβάσταχτον και βαρύν αυτού ζυγόν, όλοι λέγω, Χριστιανοί και Τούρκοι, χωρίς κανέναν ξεχωρισμόν θρησκείας (επειδή όλοι πλάσματα Θεού είναι και τέκνα του πρωτόπλαστου)…
… Ο πλέον ήσυχος, ο πλέον αθώος, ο πλέον τίμιος πολίτης κινδυνεύει κάθε στιγμήν να γίνη ελεεινή θυσία της τυραννικής φαντασίας ή των άγριων τοποτηρητών και αναξίων μεγιστάνων του τυράννου, ή τέλος (όπερ και συνεχεστέρως συμβαίνει) των κακοτρόπων θηριωδεστάτων μιμητών του, χαιρόντων εις το ατιμώρητον κρίμα, εις την σκληροτάτην απανθρωπότητα, εις την φονοκτονίαν, χωρίς καμίαν εξέτασιν, χωρίς καμίαν κρίσην…



Αποσπάσματα από το Κεφάλαιο
"Τα δίκαια του ανθρώπου"
Άρθρα

1 Ο σκοπός όπου απ’ αρχής κόσμου οι άνθρωποι εσυμμαζώχθησαν από τα δάση την πρώτην φοράν, δια να κατοικήσουν όλοι μαζί κτίζοντες χώρας και πόλεις, είναι δια να συμβοηθώνται και να ζώσιν ευτυχισμένοι, και όχι να συναντιτρώγονται ή να ρουφά το αίμα τους ένας…
2 Αυτά τα φυσικά δίκαια είναι: πρώτον το να είμεθα όλοι ίσοι και όχι ο ένας ανώτερος από τον άλλον · δεύτερον να είμεθα ελεύθεροι και όχι ο ένας σκλάβος του αλλουνού· τρίτον να είμεθα σίγουροι εις την ζωήν μας και κανένας να μην ημπορή να μας την πάρη αδίκως και κατά την φαντασίαν του…
3 όλοι οι άνθρωποι Χριστιανοί και Τούρκοι, κατά φυσικόν λόγον είναι Ίσοι. Όταν πταίση τινάς, οποιαδήποτε θρησκείας και αν είναι, οποιασδήποτε καταστάσεως, ο νόμος είναι ο αυτός δια το πταίσμα και αμετάβλητος· ήγουν δεν παιδεύεται ο πλούσιος ολιγότερον και ο πτωχός περισσότερον δια το αυτό σφάλμα, αλλά ίσια ίσια.
5 όλοι οι συμπολίται ημπορούν να έμβουν εις αξίας και δημόσια οφίκια. Τα ελεύθερα γένη δεν γνωρίζουν καμίαν αιτίαν προτιμήσεως εις τας εκλογάς των, παρά την φρόνησιν και την προκοπήν· ήγουν καθένας, όταν είναι άξιος και προκομμένος δια μίαν δημόσιαν δούλευσιν, ημπορεί να την αποκτήση· εξ εναντίας δε, μην όντας άξιος αλλά χυδαίος, δεν πρέπει να τω δοθή διατί, μην ηξεύροντας πώς να την εκτελέση , προσκρούει και βλάπτει το κοινόν με την αμάθειαν και την ανεπιδεξιότητά του.

7 … η ελευθερία κάθε είδους θρησκείας, Χριστιανισμού, Τουρκισμού, Ιουδαϊσμού, και τα λοιπά, δεν είναι εμποδισμένα εις την παρούσαν διοίκησιν. Όταν εμποδίζωνται αυτά τα δίκαια, είναι φανερόν πως προέρχεται τούτο από τυραννίαν, ή πως είναι ακόμη ενθύμησις του εξοστρακισθέντος δεσποτισμού οπού απεδιώξαμεν.

8 … ήγουν, όταν βλάψη τινάς έναν μόνον άνθρωπον, ή πάρη αδίκως τίποτες απ’ αυτόν, όλος ο λαός πρέπει να σηκωθή κατ’ επάνω εκείνου του δυνάστου και να τον αποδιώξη.
10 Κανένας άνθρωπος να μην εγκαλήται εις κριτήριον, να μην πιάνεται από τους ανθρώπους του κριτού και να μην φυλακώνεται κατ’ άλλον τρόπον, παρά καθώς διορίζει ο νόμος· ήγουν, όταν πταίση ο άνθρωπος και όχι κατά την φαντασίαν και θέλησιν του κριτού…
11 Κάθε δυναστικόν επιχείρημα όπου ήθελαν κάμει εναντίον ενός ανθρώπου όπου δεν έπταισε, και χωρίς προσταγήν του νόμου θέλουν να τον καταδικάσουν, εκείνο φαίνεται πως είναι μόνον από το κεφάλι του κριτού και έργον τυραννικόν· ο άνθρωπος λοιπόν τον οποίον θέλουν να δυναστεύσουν με αυτόν τον τρόπον, έχει δίκαιον και άδειαν να αντισταθή εξ όλης του της δυνάμεως, να τον αποβάλη με βίαν και να μην υποταχθή.
13 … καθώς δέσιμον, υβρισμοί, δαρμοί, οπού δεν είναι αναγκαία δια την κατακράτησιν του ανθρώπου εκείνου, εν όσω να κριθή, να είναι εμποδισμένα, και μόνον αφ’ ού αποδειχθή πταίστης, τότε να γίνεται αρχή τιμωρίας εις το υποκείμενον του…

20 Κάθε δόσιμον έχει να γίνεται μόνον δια το δημόσιον όφελος και όχι δια αρπαγάς ενός και άλλου…
23 Η κοινή επιβεβαίωσις και σιγουρότης του κάθε πολίτου συνίσταται εις την ενέργειαν όλων των πολιτών. Ήγουν να στοχαζώμεθα πως, όταν πάθη ένας τίποτες κακόν, εγγίζονται όλοι, και δια τούτο πρέπει να βεβαιώσωμεν εις τον καθένα την μεταχείρησιν και την προφύλαξιν των δικαίων του. Αυτή η σιγουρότης θεμελιώνεται επάνω εις την αυτεξουσιότητα του έθνους, ήγουν όλον το έθνος αδικείται, όταν αδικήται ένας μόνος πολίτης.

25 … ήγουν ο λαός μόνον ημπορεί να προστάζη, και όχι ένα μέρος ανθρώπων ή μια πόλις· και ημπορεί να προστάζη δι’ όλα χωρίς κανέναν εμπόδιον.

31 Τα εγκλήματα των επιτρόπων του έθνους και των αξιωματικών ποτέ δεν έχουν να μείνουν ατιμώρητα. Κανένας δεν έχει το δίκαιον να στοχάζεται τον εαυτόν του απαραβίαστον περισσότερον από τους άλλους. Ήγουν, όταν σφάλη μεγάλος ή μικρός, ο νόμος τον παιδεύει αφεύκτως κατά το σφάλμα του, ας είναι και ο πρώτος αξιωματικός.
35 Όταν η διοίκησις βιάζη, αθετή, καταφρονή τα δίκαια του λαού και δεν εισακούη τα παράπονά του, το να κάμη τότε ο λαός, ή κάθε μέρος του λαού, επανάστασιν, ν’ αρπάξη τα άρματα και να τιμωρήση τους τυράννους του, είναι το πλέον ιερόν απ’ όλα τα δίκαιά του και το πλέον απαραίτητο απ’ όλα τα χρέη του…
Αποσπάσματα από το Κεφάλαιο
"Αρχή της νομοθετημένης πράξεως, και ψυχή της διοικήσεως, τάξις και τρόποι πώς να επακολουθούνται παρά των πολιτών"
Άρθρα

1 Η Ελληνική Δημοκρατία είναι μία, με όλον οπού συμπεριλαμβάνει εις τον κόλπον της διάφορα γένη και θρησκείας· δε θεωρεί τας διαφοράς των λατρειών με εχθρικόν μάτι…
2 Ο ελληνικός λαός, τουτέστιν ο εις τούτο το βασίλειον κατοικών, χωρίς εξαίρεσιν θρησκείας και γλώσσης, διαμοιράζεται εις πρώτας συναθροίσεις εις τας τοπαρχίας (ήγουν καδηλίκια) δια να βάλη εις πράξιν την αυτοκρατορικήν εξουσίαν του. Ήγουν συναθροίζεται εις κάθε επαρχίαν, δια να δώση την γνώμην του επάνω εις κανέναν πρόβλημα.
7 Ο αυτοκράτωρ λαός είναι όλοι οι κάτοικοι του βασιλείου τούτου χωρίς εξαίρεσιν θρησκείας και διαλέκτου, Έλληνες, Βούλγαροι, Αλβανοί, Βλάχοι, Αρμένηδες, Τούρκοι και κάθε άλλον είδος γενεάς.
10 Αυτός ο λαός βουλεύεται αν είναι οι διωρισμένοι νόμοι καλοί δια την ευδαιμονίαν του· και ει μεν και είναι καλοί, τους φυλάττει, ει δε και έχει λόγον να αντειπή, προβάλλει εις την διοίκησιν το τι τον πειράζει.
29 Κάθε απεσταλμένος τοποτηρητής είναι κτήμα ολοκλήρου του έθνους. Ήγουν δεν θεωρείται πως είναι απ’ εκείνην ή εκείνην την τοπαρχίαν, αλλά πως είναι ολονών μας.

45 Τα συνέδρια του νομοδοτικού σώματος είναι δημόσια και φανερά.

46 Όλα όσα και αν ειπούν εις το συνέδριον γράφονται και λέγονται πρακτικά· αυτά λοιπόν τα πρακτικά να τυπώνωνται δια να τα ηξεύρη ο λαός διαβάζοντάς τα.
53 … Όλοι οι νόμοι και οι προσταγαί γίνονται εις την απλήν των Ελλήνων γλώσσαν, ως πλέον ευκατάληπτον και εύκολον να σπουδασθή απ’ όλα τα εις το βασίλειον τούτο εμπεριεχόμενα γένη…

55 Ψηφίσματα ή προσταγαί θέλει να ειπή αι πράξεις του νομοδοτικού σώματος οπού αποβλέπουσι:
ιβ’ το να κυνηγήσουν και να βιάσουν κάθε πρόσωπον της βουλής να δώση λογαριασμόν, ομοίως και κάθε πολιτικόν και δημόσιον αξιωματικόν,Ιγ’ η εγκάλεσις εκείνων οπού είναι ύποπτοι δια καμίαν συνωμοσίαν εναντίον της γενικής σιγουρότητος της δημοκρατίας.

120 Δέχονται όλους τους αδικημένους ξένους και όλους τους εξωρισμένους από την πατρίδα των δι’ αιτίαν της ελευθερίας.
122 Η νομοθετική διοίκησις βεβαιοί εις όλους τους Έλληνες, Τούρκους, Αρμένηδες, την ισοτιμίαν, την ελευθερίαν, την σιγουρότητα, την εξουσίαν των υποστατικών εκάστου, τα δημόσια χρέη οπού ήθελε γίνουν δια την ελευθερίαν, την ελευθερίαν όλων των θρησκειών, μια κοινήν ανατροφήν, δημοσίους συνδρομάς εκεί οπού ανήκουν, την απεριόριστον ελευθερίαν της τυπογραφίας, το δίκαιον του να δίδη έκαστος αναφοράν και να προσκλαυθή, το δίκαιον του συναθροίζεσθαι εις δημοσίους συντροφίας, και τελευταίον την απόλαυσιν όλων των δικαίων του ανθρώπου.
Αποσπάσματα από τον " Θούριο"
Κάλλιο είναι μιας ώρας ελεύθερη ζωή, παρά σαράντα χρόνους, σκλαβιά και φυλακή.
Τι σ' ωφελεί αν ζήσεις, και είσαι στη σκλαβιά; στοχάσου πως σε ψένουν, καθ' ώραν στην φωτιά.

Δουλεύεις όλη ημέρα, σε ό,τι κι αν σε πει, κι' αυτός πασχίζει πάλιν, το αίμα σου να πιει.
Βουλγάροι κι Αρβανίτες, Αρμένιοι και Ρωμιοί, Αράπηδες και άσπροι, με μια κοινήν ορμή,

Για την ελευθερίαν, να ζώσωμεν σπαθί, πως είμαστ' αντρειωμένοι, παντού να ξακουσθεί.

Όσοι απ' την τυραννίαν, πήγαν στην ξενιτιάστον τόπον του καθ' ένας, ας έλθει τώρα πια.

Και όσοι του πολέμου, την τέχνην αγροικούν

Εδώ ας τρέξουν όλοι, τυράννους να νικούν.

Με μια καρδιά όλοι, μια γνώμη, μια ψυχή,χτυπάτε του τυράννου, την ρίζα να χαθεί.

Να ανάψουμε μια φλόγα, σε όλην την Τουρκιά, να τρέξει από την Μπόσνα, και ως την Αραπιά.
Έτσι κι ημείς, αδέλφια, ν' αρπάξουμε για μια τα άρματα, και να βγούμεν απ' την πικρή σκλαβιά.
Να σφάξουμε τους λύκους, που στον ζυγόν βαστούν, και Χριστιανούς και Τούρκους, σκληρά τους τυραννούν.
Ο κόσμος να γλυτώσει, απ' αύτην την πληγή, κ' ελεύθεροι να ζώμεν, αδέλφια εις την γη.