ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ
" Η ΤΕΡΑΣΤΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΒΛΑΚΩΝ "
ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΛΕΜΠΕΣΗ (1906-1968)
"... Απάτη είναι ως γνωστόν η αποσιώπησις της αληθείας ή η παράστασις ψευδών πραγμάτων ως αληθών. Εξ αυτού τούτου του ορισμού αυτής συνάγεται ότι η απάτη δεν ανάγεται εις την ευφυϊαν του απατεώνος - διότι πας άνθρωπος δύναται να παραστήση ψευδώς πράγματα ως αληθή, και αυτός ούτος ο βλαξ - αλλ' εις την ευπιστίαν του θύματος. Ότι λοιπόν καταφεύγει εις αυτήν, ως διανοητικώς ευκολώτερον μέσον ο βλαξ, επειδή στερούμενος ευφυϊας είναι ανίκανος να μεταχειριστεί έντιμα μέσα, είναι αυτονόητον, διότι έντιμα μέσα - ως δυσκολώτερα - χρησιμοποιεί μόνο ο κεκτημένος πραγματικήν ατομικήν αξίαν..."
"... Ο συνασπισμός των βλακών είναι μηχανική οργάνωσις βάσει της αρχής της "ελαχίστης προσπάθειας" προς αντιμετώπισην ισχυροτέρας δυνάμεως εις το πρόσωπον των ολίγων ή του ενός.
Η οργάνωσις αύτη, περιωρισμένης εκτάσεως, καλείται κοινωνιολογικώς κλίκα (clique)..."
"... Η έμφυτος τάσις του βλακός, εξικνουμένη συχνότατα εις αληθή μανίαν όπως ανήκη εις ισχυράς και όσον το δυνατόν περισσοτέρας πάσης φύσεως οργανώσεις, εξηγείται πρώτον μεν εκ της ευκολίας της αγελοποιήσεως, εις ην μονίμως υπόκειται, λόγω ελλείψεως ατομικότητας, δεύτερον δε εκ του ατομικού ζωώδους πανικού, υπό του οποίου μονίμως κατατρύχεται, εκ του δεδικαιολογημένου φόβου μήπως περιέλθη εις το παντός είδους προλεταριάτον..."
"...Τοιουτοτρόπως δημιουργείται αυτομάτως συρροή βλακών εις τας πάσης φύσεως οργανώσεις, αίτινες, εάν μεν είναι συμφεροντολογικαί, διατηρούν τουλάχιστον την σοβαρότητα των συμφερόντων των, εάν όμως είναι "πνευματικαί" περιέρχονται συν τω χρόνω εις πλήρη βλακοκρατίαν (Μασσωνισμός, απανταχού Ροταριανοί Όμιλοι και αυτή αύτη η... Κοινωνία των Εθνών!)..."
"... Τούτων δεδομένων εξηγείται και η ατελεύτητος και αυστηρότατη επιλογή βλακών εις τα ομαδικά συστήματα, η οποία, τη βοηθεία μιας πολιτικής βίας, κατοχυρούται και ως πολιτικόν και κοινωνικόν καθεστώς (4η Αυγούστου), τόσω μάλλον, όσω η ελευθερία της σκέψεως (χρήσιμος μόνον εις εκείνους οίτινες διαθέτουν σκέψιν), είναι μονίμως και εξόχως αντιπαθητική εις τους βλάκας, διότι ασκουμένη υπό των άλλων, στρέφεται εναντίον των, ιδία οσάκις ούτοι κατάχουν εξουσιαστικάς θέσεις, ή έχουν συνδέσει συμφέροντα με τους κατέχοντας αυτά..."
"... Η ακατανίκητος επίσης τάσις των βλακών προς τας πάσης φύσεως αγελαίας εμφανίσεις (κοσμικαί συγκεντρώσεις και causerie -κουτσομπολιό- τρεφομένη εκ των περιεχομένων των εφημερίδων και των ραδιοφώνων, μόδα, κλπ.) και διακρίσεις (τίτλοι, διπλώματα, παράσημα) είναι κατόπιν των ανωτέρω αυτονόητος..."
"... "ενός βλακός μύριοι έπονται"- ο δε ούτω ανελθών βλαξ θα προωθήση ο ίδιος πρόσωπα μόνον κατώτερα εαυτού, μέχρις ότου η μία έξωθεν επέμβασις, υπαγορευομένη υπό της ανάγκης άλλου τινός κοινωνικού οργανισμού, ή ο φυσικός εκφυλισμός ενός τοιούτου οργανισμού εκ των έσω, επιφέρει θεμελιώδη τινα ανατροπήν, ή και αυτόν τούτον τον τερματισμόν του βίου του εκφυλισθέντος οργανισμού..."
"... Ούτω λ.χ. πολλοί εξ αυτών κατέλαβον διαδοχικώς πλείστα αξιώματα της κοινωνίας και της πολιτείας, από του Προέδρου της Δημοκρατίας, μέχρι του "Προέδρου του Συλλόγου Προστασίας Εγγύων Μυγών", του "Γενικού Γραμματέως της Γενικής Συνομοσπονδίας Πωλητών Ποντικοπαγίδων" κ.ο.κ., αξιώματα βεβαίως τα οποία ουδέποτε θα επιδιώξη σοβαρώς απασχολούμενος άνθρωπος..."
"... Την άνοδον αυτού διευκολύνουν πλείστα προς τούτο ειδικά προσόντα: η παντελής έλλειψις προσωπικότητος, ήτις εκδηλούται εις την χρονίαν απουσίαν γνώμης επι παντός ζητήματος, εις τον φόβον προ της ενδεχομένης διαφωνίας προς πάντα άνθρωπον, η ολιγόλογος ανιαρότης αυτού, εκλαμβανομένη υπό των αφελών ως βαθύνοια και σοβαρότης, οφειλομένη δε πράγματι εις ανεπανόρθωτον έλλειψιν πνεύματος και πολιτισμού..."
"... Ο βλαξ, ως πλησιέστερος προς το ζωικόν βασίλειον, έχει την ένστικτον καχυποψίαν ούτω ανεπτυγμένην, ώστε αδυνατή να διαγνώση ή να εννοήση συλλογισμούς και λογικούς υπολογισμούς του ευφυούς, βασιζόμενος όχι εις το ένστικτον αλλά εις την διάνοιαν. Άοπλος και ανυπεράσπιστος έναντι των ψυχρών υπολογισμών της ξένης διανοίας, ης ο μηχανισμός τυγχάνει εις αυτόν νοητικώς απροσπέλαστος, μίαν μόνην άμυναν διαθέτει, ακριβώς όπως το ζώον και ο πρωτόγονος άνθρωπος: την ένστικτον καχυποψίαν..."
"... ανήκουν και οι "ευφυέστατοι" εκείνοι αρριβισταί πάσης φύσεως του δημοσίου βίου, οι οποίοι φρονούν ότι δεν έχει καμμίαν σημασίαν τι λέγει και τι πράττει τις σήμερον και αύριον, διότι "εν τη συγχύσει του λαού τα πάντα λησμονούνται", παραγνωρίζοντες, οι ατυχείς, το γεγονός ότι, αν τυχόν λησμονή ο "λαός", δεν λησμονούν όμως τα στελέχη και οι ηγέται του, και ότι και αν ακόμη ολόκληρος ο λαός αποτελείται από λωποδύτας και παληανθρώπους, ο αυτός όμως ακριβώς λαός έχει την μοχθηράν αξίωσιν να μη είναι τοιούτοι οι παρ΄αυτού αναδεικνυόμενοι, ή εκείνοι οι οποίοι οπωσδήποτε επηρεάζουν τας τύχας του, τους οποίους, εξ ενστίκτου αυτοσυντηρήσεως και δικαιοσύνης - διότι εφωδιασμένοι αυτοί με περισσότερα μέσα του κάμνουν αθέμιτον ανταγωνισμόν - επιθυμεί ασπίλους ή άλλως τιμωρεί..."
"...Ως προς την κοινωνικήν προέλευσιν των βλακών διαπιστούται ότι η παραγωγή βλακών δεν είναι "ταξική". Η πονηρά φύσις δεν έδωκε εις ωρισμένην τινα κοινωνικήν τάξιν το επίζηλο τούτο προνόμιον. Επιδαψίλευσεν ίσως, ως φαίνεται, εις την εκάστοτε άνω τάξιν τους διασκεδαστικώτερους απλώς τύπους βλακών, αλλά δεν εστέρησεν ουδεμίαν άλλην κοινωνικήν τάξιν της σοβαράς συμβολής των. Ο βλαξ υπουργός, ο αγόμενος και φερόμενος υπό των υπαλλήλων του, και τα μέλη ενός εργατικού σωματείου, τα οποία εκμεταλλεύεται ο πονηρός εργατοκάπηλος, αποτελούν δύο αντίθετα παραδείγματα του γεγονότος ότι η βλακεία δεν έχει ταξικήν την πατρίδα..."
"...Τους φιλήσυχους, μη ανήκοντες κατ' ακρίβειαν ούτε εις την κατηγορίαν των βλακών ούτε εις την κατηγορίαν των ευφυών, αλλ' αποκλίνοντας εκάστοτε πού μεν προς την μίαν, πού δε προς την άλλην κατηγορίαν, είθισται να μη πειράζουν οι επιστήμονες κοινωνιολόγοι, παρά τότε μόνον, όταν οι φιλήσυχοι, υπερβαίνοντες το υπό της φύσεως και της κοινωνίας δεδομένον αυτοίς περιθώριον ζωής, δεν αρκούνται απλώς να εξεγείρωνται οι ίδιοι κατά πάσης πνευματικής ή πραγματικής διαταραχής, ασχέτως της ωφελείας της και της γονιμοποιήσεως της επιστήμης και της κοινωνικής προόδου, αλλά διαπράττουν την απρονοησίαν να εκφέρουν και "γνώμας", με σκοπόν τον επηρεασμόν των μη ειδότων και με γνώμονα την ησυχίαν και τον οικογενειακόν βίον..."
"... Ουδείς μέχρι τούδε συγγραφέας κατώρθωσεν όντως να διαρρυθμίση επωφελώς τας σχέσεις του με τους τρομερούς αυτούς ταραξίας, τους δια νέων αναταραχών πολεμίους των αναταραχών, τους... φιλήσυχους..."
"... Ο κοινωνικός βλαξ επομένως είναι, εν αρνητικώ μεν ορισμώ, πας ο μη πληττόμενος υπό του αστικού και του πονικού νόμου και ελευθέρως κυκλοφορών και δικαιοπρακτών βλαξ, του οποίου ο μικρότερος βαθμός βλακείας τον καθιστά ικανόν προς το δικαιοπρακτείν και ποινικώς υπεύθυνον..."
Φανταστικό και αληθινό!
ΑπάντησηΔιαγραφήΠού το βρήκες; Πρέπει να πάρω οπωσδήποτε το βιβλίο.
Δεν είναι παρά η περιγραφή της ελληνικής κοινωνίας...
Και η λυπηρή για εμάς διαπίστωση ότι τίποτα δεν έχει αλλάξει... ίσως να έχει οδεύσει η κοινωνία προς "το βλακώτερον"...
Για τα δε αξιώματα και παράσημα... δε θα μπορούσε κανείς να τα περιγράψει καλύτερα!
Φίλε Antinemecis, το έχω από τις εκδόσεις "Γνωση", χρονολογία έκδοσης 2007. Νομίζω βέβαια ότι υπάρχει και από άλλον έναν εκδοτικό οίκο. Στον πρόλογο του βιβλίου ο Λεμπέσης περιγράφεται ως "ένα από τα ριζοσπαστικότερα πνεύματα της Δεξιάς κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου...". Είναι ένα από τα σημεία, που αυτό το βιβλίο αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον, γιατί δεν το έχει γράψει ούτε Μαρξιστής ούτε Αναρχικός.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑλλο καταπληκτικό βιβλίο περί βλακείας είναι αυτό του Θ.Κύρζη "η βλακεία ως παράγων ανθρώπινου βίου".Πολύ χιούμορ και πολλές αλήθειες για το σύγχρονο κοινωνικό-πολιτικό βίο και όχι μόνο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν το ήξερα. Θα το προμηθευτώ γιατί το φαινόμενο της βλακείας έχει πολύ ενδιαφέρον. "σαν τανάλια μας ζώσαν οι ατάλαντοι" που λέει και ο Πανούσης
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο βιβλίο του Ε.Λεμπέση κυκλοφορεί και από τις Εκδόσεις των Φίλων, όπως επίσης και ένα ακόμη βιβλίο του, το "Μύθος και Πραγματικότης της Αστικής Κοινωνίας".
ΑπάντησηΔιαγραφήΕδώ, για να είμαι ειλικρινής, πρέπει να ομολογήσω πως είχα μόνο ακουστά τον Ε.Λεμπέση.Δεν είχε τύχει να διαβάσω με ιδιαίτερη προσοχή τα κείμενά του, τα οποία περιέχουν οξυδερκείς κοινωνιολογικές παρατηρήσεις τόσο για τα χαρακτηριστικά της ελληνικής κοινωνίας της εποχής του, όσο και για τη σημερινή (και για τη μελλοντική, όπως δείχνουν τα πράγματα).
M.d.T.