ΨΩΜΙ-ΟΥΣΙΑ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ...

Στην Ηλιάνα.
Μερικά κομμάτια της ανάρτησης προέρχονται από απάντηση που της είχα στείλει μέσω mail σε ερωτήματα που μου είχε απευθύνει μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Τα ερωτήματα αφορούσαν σε θέματα Παιδείας, Μόρφωσης και Διαμόρφωσης του Ανθρώπου. Την ευχαριστώ για το έναυσμα που μου έδωσε ώστε να "ανεβάσω" αυτήν την ανάρτηση. 
Προφανώς τα ερωτήματα παραμένουν…


Σύνταγμα της Ελλάδας: Άρθρο 16, 2:
"Η παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Κράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Ελλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλαση τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες."
(όπως θα ήθελα να είναι).
Σύνταγμα του Ανθρώπου: Άρθρο 16, 2:
"Η παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Λαού και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική και φυσική αγωγή των Ανθρώπων που διαμένουν σε αυτόν τον γεωγραφικό χώρο, την ανάπτυξη Πανανθρώπινης συνείδησης και τη διάπλαση τους σε ελεύθερους και αλληλέγγυους πολίτες."
Μιχαήλ Μπακούνιν:
"… Αυτή η Υπηρεσιακή επιστήμη πρέπει να πεθάνει μαζί με τον κόσμο που υπηρετεί· και στη θέση της, μια επιστήμη καινούργια, ορθολογική και ζωντανή, θα εμφανιστεί μετά τη νίκη του λαού, από τα ίδια τα βάθη της αποδεσμευμένης ζωής".
"Εάν στη σφαίρα που υπάρχει, κατόρθωναν ακόμη να θεμελιώσουν σχολεία που θα έδιναν στους μαθητές τους μια εκπαίδευση και μια μόρφωση τόσο τέλεια όσο μπορούμε να την φανταστούμε, θα κατόρθωναν να δημιουργήσουν ανθρώπους δίκαιους, ελεύθερους, ηθικούς; Όχι, διότι βγαίνοντας από το σχολείο, θα βρισκόντουσαν στους κόλπους μιας κοινωνίας που διευθύνεται από εντελώς αντίθετες αρχές και που όπως η κοινωνία είναι πάντοτε πιο δυνατή από τα άτομα, δεν θα αργούσε να τα εξουσιάσει, δηλαδή να τα αποηθικοποιήσει".

"Η εκπαίδευση σε όλους τους βαθμούς πρέπει να είναι πλήρης, δηλαδή πρέπει να προετοιμάζει κάθε παιδί και των δύο φύλων τόσο στη ζωή της σκέψης όσο και της πράξης, ώστε να μπορέσουν όλοι εξ ίσου να γίνουν σωστοί άνθρωποι."
Ο ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΚΟΣ
Κατοχυρωμένη στο Σύνταγμα και ενταγμένη στα προγράμματα όλων των πολιτικών φορέων ως βασική προτεραιότητα. Ένας κατακερματισμένος χώρος με λίγες προοπτικές και πολλές διακηρύξεις. Σύμπαν το πολιτικό σκηνικό (αστικό και μη) ενδιαφέρεται για την Παιδεία, τη μόρφωση, την επιμόρφωση, τη δια βίου εκπαίδευση, την εγκύκλια, την υποχρεωτική, την ανώτερη και ανώτατη, τη μεταπτυχιακή, τη διδακτορική, τη μεταδιδακτορική, την έρευνα κ.α. Όλοι εκφράζουν την άποψή τους και προσδοκούν τα αναμενόμενα για τον καθένα αποτελέσματα, με το αζημίωτο εννοείται.Πάντα βρίσκεται υποχρηματοδοτούμενη, αφού το αυτονόητο της χρηματοδότησής της γίνεται κάθε φορά αντικείμενο προεκλογικού παζαρέματος. Τόσα δίνω εγώ, τόσα δίνει ο άλλος: ποιος είναι ο καλύτερος; H Παιδεία αποτελεί Βασική αποστολή του Κράτους σύμφωνα με το άρθρο 16 και έχει απώτερο σκοπό την ανάπτυξη Εθνικής και Θρησκευτικής συνείδησης, την Επαγγελματική και φυσική αγωγή των Ελλήνων ώστε να καταστούν Ελεύθεροι και Υπεύθυνοι πολίτες. Kαι κάπου εδώ αρχίζουν τα προβλήματα...
ΠΕΡΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ:Όταν μιλούμε για "Επαγγελματική Αγωγή" είναι απαραίτητο να διευκρινίσουμε και τις προϋποθέσεις κάτω από τις οποίες αυτή παίρνει σάρκα και οστά:
Σε ποια κοινωνία, με ποιους όρους, με ποιο τρόπο, με τι σκοπό;

Πλήθος Σχολών και γνωστικών αντικειμένων, τα περισσότερα δε από αυτά οδηγούν στην αγορά εργασίας. Κάποιος δηλαδή ενδιαφέρεται να αγοράσει (να νοικιάσει καλύτερα) την εργασία σου, που θες ή δε θες, τελικά θα του προσφέρεις. Για να γίνει αυτό με τους καλύτερους συστημικούς όρους πρέπει απαραίτητα να έχεις πτυχίο (Κρατικό ή Ιδιωτικό), το πτυχίο σου να είναι "πιασάρικο", να ξέρεις τουλάχιστον μια ξένη γλώσσα και από εκεί και πέρα… όλα μαθαίνονται.
Και για να μην ξεχνιόμαστε: Η Αγορά εργασίας είναι ένας από τους Θεμέλιους Λίθους του Καπιταλιστικού Συστήματος. Η Αποθέωση της θυσιασμένης Γνώσης στην Αγορά, όλα στο Εμπόριο, η "επιστήμη" στο σφυρί.
Δεν μπορείς να σπουδάσεις αυτό που θες ή καλύτερα πρέπει να θες να σπουδάσεις κάτι που θα σε αποκαταστήσει επαγγελματικά, όχι κάτι που μπορεί ίσως να σε κάνει περισσότερο… Άνθρωπο. Γιατί σημασία έχει ο Οικονομικός Άνθρωπος και όχι απλώς ο… Άνθρωπος.

Η Αγορά λοιπόν καθορίζει τα θέλω μας και αυτά με τη σειρά τους καθορίζουν εμάς. Βέβαια – και για να πω την αλήθεια- αν θες μπορείς να σπουδάσεις Φιλοσοφία για παράδειγμα, αλλά πάντα ως πάρεργο, ως χόμπι, ως κάτι δεύτερο. Ο homo economicus δεν έχει ανάγκη από Φιλοσοφία παρά μόνο από Ανάπτυξη. Η επιστήμη των Επιστημών κατέστη τελευταία και δεν προβλέπεται ανάκαμψη, πόσο μάλλον ανάσταση. Το γεγονός ότι στα Αγοραία Πανεπιστήμια (πχ στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών) υπάρχει πιθανότητα να διδαχτείς Αριστοτέλη ή Πλάτωνα στο πλαίσιο της εκπαίδευσης σου ως Μελλοντικό Στέλεχος Επιχειρήσεων, δεν περιποιεί τιμή ούτε στον Αριστοτέλη που διδάσκεται (ακούσια) ούτε και στον Καθηγητή που τον διδάσκει (εκούσια). Στο βωμό της Ανάπτυξης μπορεί να θυσιαστεί ο,τιδήποτε: Φιλοσοφική και Ψυχολογική σκέψη, Συναισθήματα και πάνω από όλα Άνθρωποι. Το Έχειν βρίσκεται στο απόγειο της ουσιαστικής του ενθρόνισης, ενώ το Φαίνεσθαι υπηρετεί το Βασιλιά του.
Όμως η Παιδεία αυτό το σκοπό έχει; Για αυτό συγκρούονται Πολιτικοί Σχηματισμοί και Ιδέες; Για να μπορούμε να διαπραγματευόμαστε το τομάρι μας με καλύτερους όρους; Όσοι Αρχαιολάτρες κόπτονται για τη συνέχεια του Έθνους, γιατί δεν μας λένε ποια ήταν η ουσία της Παιδείας των Αρχαίων Προγόνων τους; Δεν είναι σε θέση να πάρουν παράδειγμα από αυτούς που σε καθημερινή βάση χρησιμοποιούν, ώστε να τσιμπήσουν ψηφαλάκια διαφόρων Αρχαιόπληκτων;
Και τι σχέση μπορεί να έχει το Marketing για παράδειγμα με την Παιδεία του Ανθρώπου; Είναι το Marketing Επιστήμη; Από πότε η συρραφή Άλλων Επιστημονικών κλάδων λέγεται Επιστήμη; Και η Διοίκηση Επιχειρήσεων, Επιστήμη κι αυτή; Και η Οικονομική Επιστήμη τι ακριβώς θέλει να πετύχει; Γνωρίζω την απάντηση: Την περιβόητη Ανάπτυξη. Δεν υπάρχουν ευθύνες στους επιστημονικούς κλάδους για τη συνέχιση της Ανθρώπινης Μιζέριας, για την στροφή του Ανθρώπου προς μια Ανάπτυξη που επιτρέπει την Υποανάπτυξη του, την Αποδιοργάνωση του Περιβάλλοντος, και τι μέλλον θα έχουν Εκείνοι που έρχονται;

Και οι πολιτικοί Χώροι δεν έχουν ευθύνη;
Για να είμαστε ρεαλιστές, προφανώς είναι αναγκασμένοι να προσπαθούν για την καλύτερη επαγγελματική αποκατάσταση φοιτητών και σπουδαστών. Αυτό το καταλαβαίνω, κανείς δεν ζει έξω από το Κοινωνικό και Οικονομικό πλαίσιο του Δυτικού Πολιτισμού.
Εκείνο που δεν καταλαβαίνω είναι γιατί δεν ανοίγει η Αριστερά (Συστημική, Αντισυστημική, Αναρχική ή όποια άλλη) μέτωπο συζήτησης για το περιεχόμενο της Παιδείας, όχι για το πώς αλλά για το τι. Το Κ.Κ.Ε. μπορώ να το καταλάβω. Ως Μαρξιστικό κόμμα δέχεται την πρωτοκαθεδρία του Homo Economicus και την συνεπαγόμενη Ανάπτυξη ιδωμένη βέβαια από άλλη σκοπιά. Πάντως οι οικονομικοί όροι κρατούν την πρωτοκαθεδρία τους. Η υπόλοιπη Αριστερά τι λέει;Τόσος αγώνας πριν λίγα χρόνια για το Άρθρο 16 και καμία κουβέντα για το περιεχόμενο της Παιδείας; Έτσι κι αλλιώς για τα Ιδιωτικά Πανεπιστήμια ξέραμε από την αρχή πως θα υπηρετούσαν την Αγορά. Με τα "Δημόσια" τι γίνεται; Είμαστε ευχαριστημένοι με το περιεχόμενο των σπουδών; Με το περιεχόμενο, όχι με τη χρηματοδότηση, όχι με το πώς θα εκλέγονται οι Πρυτάνεις, ΜΕ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ.Γιατί τότε, πριν από 3 χρόνια, όταν αντιδρούσαν οι φοιτητές για το άρθρο 16 (και πολύ σωστά έκαναν) και την επικείμενη ίδρυση ισότιμων με τα Πανεπιστήμια Κολεγίων, κανείς δεν σκέφτηκε ότι το πιο σημαντικό από όλα είναι η Ουσία της Παιδείας;
Δε θέλουμε γνώση για να γίνουμε καλύτερα στελέχη, θέλουμε γνώση για να γίνουμε καλύτεροι και πιο γεμάτοι Άνθρωποι, σοφότεροι, περισσότερο ευαίσθητοι.
Θέλουμε γνώση ώστε να καταλάβουμε γιατί είμαστε αυτό που είμαστε ενώ θα μπορούσαμε να γίνουμε κάτι καλύτερο.Αυτό είναι η Γνώση: να μπορέσεις να γνωρίσεις καλύτερα τον εαυτό σου και το περιβάλλον σου (κοινωνικό, οικονομικό, οικολογικό, οικογενειακό, φιλικό κτλ). Να μάθεις να κρίνεις και σιγά-σιγά να ξεδιαλέγεις τις σκέψεις μέσα σου. Τι είναι δικό σου και τι όχι, τι από αυτά που άκουσες είναι σωστό και τι όχι. Η κρίση είναι σπουδαία λειτουργία του Ανθρώπινου εγκεφάλου: Να μάθουμε να κρίνουμε και να μην δεχόμαστε άκριτα ό,τι μας λένε κάποιοι άλλοι, όποιοι κι αν είναι: δάσκαλοι, γονείς, φίλοι, ΟΛΟΙ.Μην περιμένουμε από το Κράτος να κάνει κάτι τέτοιο. Έχει πάρει τις αποφάσεις του: "Η παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Κράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Ελλήνων…"
Περί Εθνικής ΣυνείδησηςΠροσωπικά, δεν μπορώ να αντιληφθώ ποια η σχέση της Παιδείας με το Έθνος και τη Θρησκεία. Μια Παιδεία που θέλει να οδηγήσει στον Εθνικό Άνθρωπο δεν μπορεί να λέγεται Παιδεία αλλά Εθνική Εκπαίδευση. Γιατί η διαμόρφωση του ανθρώπου δεν μπορεί επ’ ουδενί να πιστοποιείται με Εθνικά χαρακτηριστικά.Το Έθνος είναι μια αφαίρεση ενώ οι Άνθρωποι όχι. Οι Άνθρωποι υπάρχουν, αναπνέουν, ζουν, δουλεύουν, ελπίζουν και μερικές φορές… πεθαίνουν για το Έθνος. Το Έθνος δεν έχει πεθάνει ποτέ για κανέναν. (Πώς θα μπορούσε άλλωστε; Δεν πεθαίνει κάτι που δεν υπάρχει. Το λέει και το Εμβατήριο: "Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει").
Η πληθυντική πρόσθεση Ανθρώπων δεν δημιουργεί Έθνος από μόνη της, αν πριν δεν έχει σφυρηλατηθεί στο μυαλό των Ανθρώπων αυτών η άποψη της Εθνικής Ομοψυχίας (Οι πολλές "ψυχές" προστίθενται σε μία, μεγάλη, Εθνική Ψυχή, Κοινή Ψυχή).
Ο Άνθρωπος υφίσταται ως υπαρκτική οντότητα μέσα σε ένα κοινωνικό περιβάλλον (Θετικό ή Αρνητικό δεν έχει σημασία αυτή τη στιμή στην κουβέντα μας) από τη στιγμή της γέννησής του. Δεν υπάρχει ως Έθνος, το Έθνος δεν είναι κοινωνία, είναι κοινωνικό φαντασιακό, αρχικά επιβεβλημένο, αυτοτροφοδοτούμενο τώρα πια. Είναι τόσο βαθιά χαραγμένο στην Ψυχή του Συγχρονου Ανθρώπου, όπως το μητρικό γάλα, οι παιδικές αναμνήσεις, το πρώτο φιλί.
Ως αφαίρεση το Έθνος δε νιώθει, δε στενοχωριέται, δεν καταπιέζεται.
Το επικίνδυνο και το αντι-Ανθρώπινο μιας τέτοιας θεώρησης της Παιδείας είναι ότι δημιουργεί Εθνο-ανθρώπους (Έλληνες, Αλβανούς, Πακιστανούς, Άγγλους, Τούρκους κ.τλ.) ενώ θα έπρεπε να έχει ως βασικό σκοπό τη δημιουργία σκέτων Ανθρώπων, χωρίς προσδιορισμούς αφαιρετικού περιεχομένου.
Μέσα στην Ιστορία των Εθνών ο Ήρωας Εθνο-άνθρωπος δεν έχει αδυναμίες, είναι παντοδύναμος, υπάρχει μόνο και δια μέσου του Έθνους του και όλα λειτουργούν ως μοχλός δύναμης του Έθνους αυτού.
Ο Έλληνας Εθνο-άνθρωπος μπορεί να έρθει σε επαφή με τον Αλβανό Εθνο-άνθρωπο, αλλά όχι με τον Άνθρωπο Έλληνα ή τον Άνθρωπο Αλβανό. Περιορίζει τη σκέψη του μέσα σε Εθνικούς Μύθους και Υπερήρωες τύπου Superman (Λεωνίδας, Παλαιολόγος, Κολοκοτρώνης κα), ενώ η ζωή είναι Πραγματική και οι Άνθρωποι Σάρκινοι.
Κατά συνέπεια το Σύνταγμα δεν επιθυμεί να δημιουργήσει Ανθρώπους, αλλά Φορείς Έθνους.
Αν λοιπόν κάθε Έθνος δημιουργεί συμπαγείς Εθνικές "οντότητες" - που υποτίθεται πως σέβονται τη διαφορετικότητα της άλλης Εθνικής "οντότητας" - τότε ο Άνθρωπος περιχαρακώνεται και από τη μια Μυθοποιεί θετικά τον Εαυτό του, ενώ από την άλλη Μυθοποιεί αρνητικά τον Αντι-Εαυτό του, τον Άλλον, την Ετέρα Εθνική "οντότητα".
Υπάρχει ο Κακός Εθνοτικά Αλβανός, ο Ψυχρός Εθνοτικά Άγγλος, ο Γενναίος Εθνοτικά Έλληνας, ο Απολίτιστος Εθνοτικά Τούρκος κτλ.Η Καθαρή "Ανθρωπινότητα" μπαίνει σε τελευταία μοίρα και το Έθνος μεγαλουργεί καταπιέζοντας, μερικές φορές δε πολεμώντας και σφάζοντας. Με αυτόν τον τρόπο η κατανόηση του Άλλου ως κάτι διαφορετικό διαχέεται μόνο μέσα από την Εθνική του Υπόσταση.Αν κάποιος τείνει ως αντεπιχείρημα την Εθνική Παράδοση, θα του έλεγα πως κάτι τέτοιο δεν υπάρχει. Τοπική παράδοση ναι, Εθνική όχι.
Είπαμε: Η θέληση του κάθε Έθνους να συγκροτείται μέσω απλής πρόσθεσης των Ανθρώπων που ζουν και αναπνέουν στα εδαφικά του όρια είναι ακύρωση της Ανθρώπινης Δημιουργικότητας και Αποθέωση της λεγόμενης Εθνικής Παράδοσης.
Η Δημιουργία του Ανθρώπου υπήρχε πριν την Εθνική Δημιουργία, η Εθνική Δημιουργία δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς τον Δημιουργό, δηλαδή τον Άνθρωπο. Άρα η οποιαδήποτε Παράδοση είναι Ανθρώπινη δημιουργία και όχι Εθνική.
Συμπεραίνω λοιπόν πως το Σύνταγμα της Ελλάδος προβάλλοντας την Εθνική Συνείδηση προσπαθεί με έντεχνο τρόπο να συνδέσει ανόμοια πράγματα, να προσθέσει μήλα με πορτοκάλια, να δημιουργήσει ανελεύθερους Ανθρώπους δεμένους στο άρμα ενός κοινού σκοπού (Έθνος) που μπορεί να περιλαμβάνει χωρίς κόπο Βιομηχάνους, υπαλλήλους, Managers, άνεργους, Εθνική Βιομηχανική Τάξη και ο,τιδήποτε άλλο με λίγη δόση από Συνείδηση και πολύ δόση από Έθνος.
Περί Θρησκευτικής ΣυνείδησηςΗ Θρησκεία από την άλλη αποτελεί Σύστημα και αφαίρεση ταυτόχρονα.
Η προσωπική πίστη, ναι, αποτελεί συνειδητότητα και δικαίωμα. Απαιτεί προσωπική επιλογή, βίωμα. Το βίωμα δεν μπορεί να είναι αποτέλεσμα Παιδείας. Είναι τόσο οξύμωρο, όπως η πιθανή συγκρότηση Πανεπιστημίου Ενίσχυσης Αισθήματος Μητρότητας. Η μητρότητα είναι μάλλον αυθύπαρκτη, δεν χρειάζεται εκπαίδευση.
Όποιος πιστεύει σε κάποιον θεό δεν εκπαιδεύεται πάνω σε αυτό, απλά βιώνει αυτήν του την πίστη.Όταν κάποιοι θέλουν να εκπαιδεύσουν την πίστη κάποιου ένθεου, το καταφέρνουν δημιουργώντας τη Θρησκεία, δηλαδή κανόνες, τελετουργικά, μυστήρια, με αποτέλεσμα το βίωμα να υπάγεται σε κανονιστικές φόρμες.
Για κάποιον που είναι ένθεος, η Θρησκεία και ο Επίσημος φορέας της η Εκκλησία παίζουν το ρόλο που διαδραματίζουν τα πολιτικά κόμματα στην κοινωνική ζωή. Αντιπροσώπευση και Λοβοτόμηση του οποιουδήποτε βιώματος (Θρησκευτικού και Πολιτικού αντίστοιχα).
Όση σχέση έχουν τα Κόμματα με την Πολιτική, άλλη τόση σχέση έχει η Εκκλησία με τη Θρησκευτικότητα και το Βίωμα Πίστης.
Με την ευκαιρία ας δούμε τρία αντιθετικά παραδείγματα από το Σύνταγμα, τα οποία νομίζω πως αποδεικνύουν την Εξουσιαστικότητα της Επίσημης Εκκλησίας της Ελλάδας.

1) Κάτω από τον τίτλο "ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ" υπάρχει η εξής Προμετωπίδα: "Εις το όνομα της Αγίας και Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδος"2) Το Άρθρο 3 αναφέρει: "Επικρατούσα θρησκεία στην Ελλάδα είναι η θρησκεία της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Χριστού".3) Άρθρο 13: "Η ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης είναι απαραβίαστη. Η απόλαυση των ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων δεν εξαρτάται από τις θρησκευτικές πεποιθήσεις κανενός".

Όλα μαζί και ό,τι προκύψει. Δεν πρέπει να υπάρχει πιο πονηρό, δικολαβίστικο και ερμηνευόμενο κατά το δοκούν κείμενο όπως το "ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ".

Η οποιαδήποτε λοιπόν φροντίδα του Κράτους για ”…ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Ελλήνων, ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και διάπλαση τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες” πρέπει να πέσει και τυπικά στο κενό, αφού ουσιαστικά είναι χωρίς περιεχόμενο από τότε που ξέρω τον εαυτό μου.
Τίποτα από όλα αυτά δεν επιθυμεί να προσφέρει το Κράτος εκτός από την Εθνική και Θρησκευτική Συνείδηση, για τις οποίες ενδιαφέρεται αφού το συντηρούν ως κάτι μεγαλειώδες και Α-ιστορικό στο Φαντασιακό του… Έλληνα.
Τέλος:
Η προάσπιση του Ανταγωνισμού δεν έχει θέση στην Παιδεία.
Τα Ιδιωτικά Πανεπιστήμια (και όχι μόνο) που διαμορφώνουν μελλοντικά εξειδικευμένα Στελέχη Επιχειρήσεων και Προσωπικότητες έτοιμες για όλα δεν έχουν θέση στην Παιδεία.
Ας ζητήσουμε μια Παιδεία διαφορετική, μια Παιδεία Ουσιαστική, μια Παιδεία για Ανθρώπους όχι για Μηχανισμούς Παραγωγής.