Mια Συζήτηση Με Τον Μιχάλη Κωνσταντάτο (Σκηνοθέτης)

Η Συζήτηση Απομαγνητοφωνημένη
Τη Συζήτηση μπορείτε να δείτε εδώ:
https://www.youtube.com/watch?v=bDxB0Xu7TH8

Ελευθεριακός: Είμαι ο Ελευθεριακός από το blog "Ελευθερία ή Τίποτα" και είμαι μαζί με τον σκηνοθέτη Μιχάλη Κωνσταντάτο για να κάνουμε μια κουβέντα για την τέχνη, τη σκηνοθεσία, την πολιτική κ.α.
Μιχάλη σε ευχαριστώ πολύ που αποδέχτηκες την πρόσκληση.
Μ.Κ.: Εγώ σε ευχαριστώ.

Κινηματογράφος: Μια Ολοκληρωμένη Τέχνη
Ελευθεριακός: Αν σου ζητούσε κάποιος να αντιστοιχίσεις την τέχνη του σκηνοθέτη- αν είναι τέχνη- με κάποια άλλη, θα επέλεγες αυτήν της ποίησης, της ζωγραφικής, της γλυπτικής, της μουσικής ή κάποια άλλη;
Μ.Κ.: Όλα αυτά εμπεριέχονται στον κινηματογράφο.
Νομίζω ότι η σύνθεση όλων αυτών που προανέφερες είναι ο κινηματoγράφος.

Κινηματογράφος & Θέατρο
(Σενάριο-Σκηνοθέτες-Ηθοποιοί)
Ελευθεριακός: Μια κινηματογραφική ταινία ή ένα θεατρικό έργο στηρίζεται περισσότερο στο σενάριο, στον σκηνοθέτη ή στους ηθοποιούς;
Μ.Κ.: Πάλι παρόμοια θα σου απαντήσω.
Όλοι αυτοί είναι οι συντελεστές μιας ταινίας ή ενός θεατρικού και όσο καλύτερα υπάρχουν οι φωνές τους μέσα και συνεργάζονται, τόσο προς το καλό της ταινίας ή του θεατρικού είναι.

Σκηνοθέτης & Ηθοποιός
Ελευθεριακός: Έναν κακό ηθοποιό μπορεί να τον μεταμορφώσει σε καλό ή τουλάχιστον ανεκτό ένας ικανός σκηνοθέτης;
Και το αντίστροφο. Ένας ικανός ηθοποιός μπορεί να παρακάμψει έναν κακό σκηνοθέτη;
Μ.Κ.: Κοίτα, και τα δύο μπορούν να γίνουν, απλά στη δεύτερη περίπτωση δε σημαίνει ότι θα είναι και καλή η ταινία.
Επειδή όλα τα κομμάτια της ταινίας τα συναρμολογεί ο σκηνοθέτης στο τέλος, αυτή η συναρμολόγηση μπορεί να μην είναι καθόλου προς τιμή ή όφελος του ηθοποιού τελικά.
Ελευθεριακός: Ναι, αλλά ο ηθοποιός θα παραμένει έτσι κι αλλιώς καλός ηθοποιός, αν όντως είναι καλός δηλαδή.
Μ.Κ.: Ναι, αλλά τί σημαίνει αυτό; Έχω δει ταινία όπου ο ηθοποιός είναι όντως πάρα πολύ καλός, αλλά η ταινία δε βλέπεται και τη σταμάτησα στη μέση.
Ελευθεριακός: Θες να μου πεις για ποια ταινία μιλάς;
Μ.Κ.: Μου έχει συμβεί αρκετές φορές, αλλά τελευταία είχα δει-δεν θυμάμαι καν τον τίτλο της- αυτή που έπαιζε η Μέριλ Στριπ την Θάτσερ.
Την ταινία την βρήκα πάρα πολύ κακή, η Μέριλ Στριπ ήταν μια χαρά όπως πάντα.
Ελευθεριακός: Το πρώτο μπορεί να γίνει;
Τον κακό ηθοποιό να τον κάνει ο σκηνοθέτης τουλάχιστον ανεκτό;
Μ.Κ.: Ναι, νομίζω ότι αυτό μπορεί να γίνει. Δεν μπορώ να πω ότι δεν υπάρχουν καλοί και κακοί ηθοποιοί, όπως υπάρχουν καλοί και κακοί σκηνοθέτες. Το καλοί και κακοί σε εισαγωγικά βέβαια, έτσι;
Υπάρχουν άνθρωποι που μάς ταιριάζουν και άλλοι που δε μας ταιριάζουν. Αλλά νομίζω ότι ένας σκηνοθέτης μπορεί να φέρει στα μέτρα του οράματός του και της ταινίας του έναν ηθοποιό, ανεξάρτητα από το πόσο καλός ή κακός θεωρείται γενικά.

Σκηνοθεσία & Κανόνες
Ελευθεριακός: Έχεις πει στο flix.gr και στον Μανώλη Κρανάκη ότι "Η σκηνοθεσία μιας ταινίας δεν είναι συνταγή και όταν αντιμετωπίζεται έτσι ασφυκτιά και το φωνάζει".
Ναι μέν δεν είναι συνταγή, αλλά δεν υπάρχουν κανόνες κι αν ναι ποιοι είναι;
Μ.Κ.: Κανόνες για να κάνεις μια ταινία;
Ελευθεριακός: Ναι… για να είσαι σκηνοθέτης.
Μ.Κ.: Όχι. (γέλια)
Ελευθεριακός: Δηλαδή εν δυνάμει μπορώ να γίνω κι εγώ σκηνοθέτης;
Μ.Κ.: Εν δυνάμει φυσικά και μπορείς, ναι.
Ελευθεριακός: Άρα μπορεί ο καθένας.
Μ.Κ.: Κοίτα, είναι σαν να με ρωτάς αν μπορεί ο καθένας να γίνει γιατρός. Εντάξει, θα σου πω ότι αν διαβάσει και σπουδάσει κ.κ.κ. ναι, μπορεί να γίνει. Από ένα σημείο και μετά όμως σημασία έχει αν είναι καλός ή κακός γιατρός. Και ο σκηνοθέτης λοιπόν το ίδιο πράγμα είναι.
Φυσικά και μπορούν όλοι να γίνουν σκηνοθέτες, τώρα αν μετά κάποιος θα είναι καλός ή κακός είναι άλλο ζήτημα.
Ελευθεριακός: Τι δε θα έπρεπε να κάνει ποτέ ένας σκηνοθέτης;
Μιλάμε για αυτόν που έχει σπουδάσει κι έχει διαβάσει και το έχει ψάξει.
Μ.Κ.: Τι δε θα έπρεπε να κάνει;
Ελευθεριακός: Ναι. Τι δε θα έπρεπε να κάνει ποτέ σε μια ταινία του;
Μ.Κ.: Νομίζω ότι δε θα έπρεπε να την υπερασπιστεί, να μην υπερασπίζεται την ταινία του. Πάνω από όλα κατά τη διάρκεια της δημιουργίας της, αλλά και αργότερα κατά τη διάρκεια της εξόδου της ταινίας, της προβολής της.
Ελευθεριακός: Τι εννοείς να μην την υπερασπιστεί κατά τη διάρκεια της δημιουργίας;
Μ.Κ.: Εννοώ ότι πρέπει όσο το δυνατόν να είναι κάποιος πιο συγκροτημένος και συγκεντρωμένος στη δουλειά που έχει να κάνει, στην ιδέα που θέλει να φέρει στο πανί.

Michael Haneke
Ελευθεριακός: Νομίζω ότι έχεις μια ιδιαίτερη συμπάθεια στο έργο του Michael Haneke, σωστά;
Μ.Κ.: Ναι.
Ελευθεριακός: Αν μπορούσες να του κάνεις μια οποιαδήποτε ερώτηση ποια θα ήταν;
Μ.Κ.: Θα τον ρωτούσα ποια είναι η επόμενη ταινία του (γέλια).
Δεν θα είχα να κάνω άλλες ερωτήσεις, πραγματικά.
Νομίζω ότι τις απαντήσεις μου τις παίρνω μέσα από τις ταινίες του.
Και αυτό είναι που μου αρέσει στον Michael Haneke, όπως και σε πολλούς άλλους σκηνοθέτες βέβαια, αλλά αυτός ιδιαίτερα το έχει, δηλαδή είναι πάρα πολύ ακριβής και σαφής. Εγώ τουλάχιστον τις απαντήσεις μου τις παίρνω.

Τηλεόραση-Θέατρο-Κινηματογράφος
(Απαιτήσεις & Διαφορές)
Ελευθεριακός: Από όσο ξέρω έχεις κάνει θέατρο, κινηματογράφο, τηλεόραση, μουσικά video clip.
Θέλω να μου πεις τις απαιτήσεις του κάθε χώρου για κάποιον που είναι σκηνοθέτης κι αν υπάρχουν σημαντικές διαφορές.
Μ.Κ.: Κοίτα, υπάρχουν διαφορές, και ως προς το πρακτικό κομμάτι, δηλαδή ως προς τους χρόνους που απαιτεί καθένα από αυτά
τα κομμάτια να ασχοληθείς μαζί του.
Η βασική διαφορά ανάμεσα στις ταινίες και όλα τα άλλα που ανέφερες είναι ότι πρόκειται για δουλειές που σου αναθέτουν να φέρεις εις πέρας, οπότε αυτό είναι μια μεγάλη και βασική διαφορά σε σχέση με τις ταινίες που κάνει ο κάθε σκηνοθέτης.
Ελευθεριακός: Κι είναι αυτά που φαντάζομαι ότι αποφέρουν κάποια χρήματα, έτσι; Δηλαδή, δε νομίζω ότι ένας σκηνοθέτης αν έκανε μόνο ταινίες θα μπορούσε να τα βγάλει πέρα, εκτός αν είναι ο Σκορτσέζε.
Μ.Κ.: Ναι, ακριβώς, ναι, που κι ίδιος βέβαια κάνει και διαφημιστικά.
Ελευθεριακός: Κάνεις τηλεόραση, έχεις κάνει και ταινίες που έχουν πάρει πολύ καλές κριτικές, πιστεύεις ότι ζούμε όλοι με τις αντιφάσεις μας;
Θέλω να πω, φαντάζομαι ότι δε θα ήθελες να κάνεις τηλεόραση αν μπορούσες να ζήσεις από τις ταινίες σου.
Μ.Κ.: Κοίτα, δεν είναι ακριβώς έτσι.
Θα ήθελα να κάνω τηλεόραση αν υπήρχαν κι αν υπάρχουν οι προϋποθέσεις να γίνει σωστά.
Αν είναι μια δουλειά που είναι πολύ καλά οργανωμένη, έχει τους χρόνους που απαιτούνται για να γίνει πολύ σωστά, ναι, γιατί όχι, δεν έχει σημασία το μέσο. Έχουμε δει και σειρές που είναι μίλια καλύτερες από πολλές ταινίες κυρίως αμερικάνικες ή αγγλικές.
Ελευθεριακός: Πώς είναι να σκηνοθετείς το πρωί μια τηλεοπτική παραγωγή- που φαντάζομαι ότι οι απαιτήσεις δεν είναι ίδιες με τις απαιτήσεις ενός θεατρικού έργου ή μιας ταινίας- και το βράδυ να πρέπει να σκηνοθετήσεις μια θεατρική παράσταση ή  μια ταινία;
Μου ακούγεται σαν να αλλάζει κάποιος άνθρωπος πρόσωπα.
Έχει η τηλεοπτική παραγωγή τις απαιτήσεις της, αλλά φαντάζομαι ότι δεν είναι το ίδιο.
Μ.Κ.: Εντάξει, δεν γίνεται ακριβώς έτσι, δηλαδή πρωί-βράδυ.
Το λέω γιατί κι αυτό έχει τη σημασία του.
Θέλω να πω δηλαδή, ότι όλα αυτά απαιτούν μια προετοιμασία και μετά, ένα διάστημα αποσυμπίεσης, που νομίζω ότι όσο περισσότερο είσαι στη δουλειά και τρίβεσαι με αυτό, μικραίνει αυτό το διάστημα, δηλαδή μπορείς πιο εύκολα να περνάς από το ένα στο άλλο.

"Κρυμμένος" & Lars von Trier
Ελευθεριακός: Αν σου έλεγαν ότι μπορείς να σκηνοθετήσεις εξαρχής μια ήδη υπάρχουσα ταινία του παγκόσμιου κινηματογράφου, ποια θα ήταν και γιατί;
Μ.Κ.: Για να την κάνω πώς; Χειρότερη ή καλύτερη; (γέλια)
Ελευθεριακός: Για να τη φτιάξες σύμφωνα με τα δικά σου μάτια. Καλύτερη ή χειρότερη, αυτό θα φαινόταν στο αποτέλεσμα.
Μ.Κ.: Κοίτα, αν με ρωτάς με αυτόν τον τρόπο ποιά ταινία μου αρέσει πάρα πολύ, θα έπρεπε να με ρωτήσεις ποιο σενάριο θα ήθελα να σκηνοθετήσω τότε.
Ελευθεριακός: Ωραία, ποιο σενάριο λοιπόν θα ήθελες να σκηνοθετήσεις;
Μ.Κ.: Και πάλι δε μπορώ να απαντήσω για ένα, είναι πάρα πολλά που μου αρέσουν. Π.χ. ο "Κρυμμένος" του Michael Haneke, μιας και τον αναφέραμε πριν, είναι από τις ταινίες που μου αρέσουν πάρα πολύ.
Δε θα ήθελα να την ξανασκηνοθετήσω όμως (γέλια),
νομίζω ότι δεν μπορεί να γίνει κάπως διαφορετικά ώστε να λειτουργεί κιόλας. Πλάκα κάνω, μπορεί να γίνει με χίλιους τρόπους, αλλά είναι άψογη όπως είναι. Ενώ δεν είναι αυτό που λένε, κατά ανάγκη στιβαρά, αψεγάδιαστα κ.ο.κ. τα σενάρια του Trier έχουν πολύ ενδιαφέρον.
Θα μου άρεσε να τα "πείραζα" και να τα έβλεπα με τη δική μου οπτική.

Η Σκηνοθετική Ματιά
Ελευθεριακός: Εντοπίζεις λάθη όταν ξαναβλέπεις μια ταινία σου, που σε κάνουν να πεις π.χ. ότι αυτό ή εκείνο δεν έπρεπε να το κάνουμε έτσι;
Μ.Κ.: Ναι, εντοπίζω πράγματα, δεν τα ονομάζω όμως λάθη.
Εντοπίζω πράγματα που θα τα έκανα διαφορετικά τώρα, γιατί φυσικά… όσο περνά ο καιρός και αλλάζουμε σαν άνθρωποι, αλλάζει και η ματιά μας.
Οπότε ναι, ό,τι έχω κάνει, φυσικά και θα το έκανα λίγο διαφορετικά.
H γενική αίσθηση όμως νομίζω ότι θα παρέμενε σχεδόν η ίδια.

Σκηνοθέτης: ο Απόλυτος Άρχων;
Ελευθεριακός: Από τη στιγμή που βρεθούν τα χρήματα για να γυριστεί μια ταινία, ο σκηνοθέτης είναι ο απόλυτος άρχων σε αυτήν, κάνει ό,τι γουστάρει;
Εξαιρώ παραγωγούς κ.ο.κ. και αναφέρομαι μόνο στο καλλιτεχνικό κομμάτι, καθαρά.
Μ.Κ.: Ακούγεται λίγο πιο σκληρή η ερώτησή σου (γέλια).
Ελευθεριακός: Γιατί το λες αυτό;
Μ.Κ.: Εννοώ ότι είναι σαν η ερώτηση σου να θέλει να διαμορφώσει τον σκηνοθέτη ως το πλέον σκληρό πρόσωπο.
Κοίτα, δεν κάνει ό,τι γουστάρει. Κάνει αυτό που θέλει να κάνει, δηλαδή αυτό που θεωρεί πιο σωστό ώστε το όραμά του να γίνει πραγματικότητα.
Ελευθεριακός: Ναι, αυτό λέω. Λειτουργεί δηλαδή το όραμα του σκηνοθέτη και μόνο κι όλοι οι άλλοι κινούνται περιφερειακά σε σχέση με αυτό.
Μ.Κ.: Καταρχήν ναι, αλλά συνδυαστικά πάντα με τους συνεργάτες του, γιατί είναι μια αμφίδρομη διαδικασία ο κινηματογράφος, δηλαδή με όποιον συναναστρέφεσαι μέσα στο συνεργείο, ή με ηθοποιούς ή με άλλους συντελεστές, αυτοί αναδιαμορφώνουν τη ματιά σου ανά πάσα στιγμή.
Οπότε λεπτομέρειες σίγουρα προσθέτονται και αφαιρούνται στη σκέψη σου.
Ελευθεριακός: Άρα σου έχει τύχει σε ταινίες σου να αλλάζεις δεδομένα στο μυαλό σου λόγω αυτής της αλληλεπίδρασης.
Μ.Κ.: Φυσικά, νομίζω ότι συμβαίνει ασυνείδητα αυτό, αλλά σε μικρό βαθμό. Δεν μπορεί αυτό να αλλάξει τη συνολική σου άποψη για την ταινία, γιατί αν γινόταν αυτό, θα ήταν κάτι άλλο.

Σπουδές & Κινηματογραφική Αποτύπωση
Ελευθεριακός: Έχεις σπουδάσεις σκηνοθεσία στη σχολή Σταυράκου, Κοινωνιολογία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και παρακολούθησες το μεταπτυχιακό πρόγραμμα του τμήματος Αρχιτεκτονικής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο με τίτλο "Σχεδιασμός Χώρου και Πολιτισμός".
Θα μπορούσες να πεις ότι εκτός των σπουδών σκηνοθεσίας τα άλλα δύο γνωστικά πεδία αποτυπώνονται με κάποιο τρόπο στις ταινίες σου, έχεις καταλάβει κάτι τέτοιο όταν τις βλέπεις ή στο έχουν πει άλλοι;
Μ.Κ.: Ναι, μου το έχουν πει και φυσικά κι εγώ το έχω καταλάβει, γιατί αυτό είμαι, δηλαδή εννοώ…
Ελευθεριακός: Ναι αλλά εσύ προφανώς δεν το κάνεις συνειδητά.
Μ.Κ.: … ναι, φυσικά, δεν γίνεται συνειδητά αυτό, αλλά αναγκαστικά όλα αυτά που μας αποτελούν σαν προσωπικότητες είναι αυτά που μας επηρεάζουν και σε οτιδήποτε θέλουμε να δημιουργήσουμε.
Οπότε, ναι, φυσικά υπάρχουν όλα αυτά μέσα μου, ο τρόπος που σκέφτομαι- όπως και κάθε ανθρώπου- έχει διαμορφωθεί από τα χρόνια των σπουδών μου και όλο το παρελθόν μου, οπότε ναι, όλα αυτά βρίσκονται στις ταινίες μου.

Κινηματογράφος & Θέατρο
(Εγωιστικές Συμπεριφορές)
Ελευθεριακός: Ο Κινηματογράφος και το θέατρο είναι μια συλλογική δουλειά. Πώς αντιμετωπίζονται τυχόν εγωιστικές συμπεριφορές;
Για παράδειγμα, μπορεί να υπάρχει ένας ηθοποιός που να λέει "όχι φίλε, δε θα το κάνουμε όπως λες εσύ, θα το κάνουμε έτσι, γιατι είμαι… αυτός".
Μ.Κ.: Κοίτα, όπως σου είπα και πριν, με όλους τους συνεργάτες πρέπει να είσαι ανοικτός, να τους ακούς και να τους λαμβάνεις πάρα πολύ σοβαρά υπόψη σου, γιατί πάνω από όλα, και εφόσον τους επέλεξες, αυτό σηματοδοτεί ότι σημαίνουν κάτι για σένα και για το κάθε project.
Πάντως για να ξαναγυρίσουμε σε μια προηγούμενη σου ερώτηση, τελικά τις τελικές αποφάσεις τις λαμβάνει ο σκηνοθέτης.
Γενικώς οι εγωισμοί καλό είναι να μην εμφανίζονται.
Ελευθεριακός: Ναι, αλλά αν υπάρχουν;
Μ.Κ.: Αν υπάρχουν, καλό είναι να λύνονται πολύ γρήγορα και με ομαλό κατά προτίμηση τρόπο.
Ελευθεριακός: Λύνονται δηλαδή αν υπάρξουν;
Μ.Κ.: Νομίζω ότι είτε με καλό είτε με κακό τρόπο πάντα λύνονται.

Περί Βίας
Ελευθεριακός: Νομίζω ότι σε απασχολεί πολύ το θέμα της βίας, σωστά;
Μ.Κ.: Ναι.
Ελευθεριακός: Τι είναι βία για σένα; Είναι βέβαια λίγο χαοτική η ερώτηση…
Μ.Κ.: Ναι, είναι χαοτική.
Ελευθεριακός: Π.χ. στην κοινωνία, τι είναι βία για σένα, από πού έρχεται, που μπορεί να μας να πάει;
Μ.Κ.: Κοίτα, καταρχήν με απασχολεί, γιατί έρχεται από παντού, υπάρχει παντού, πηγαίνει παντού και άρα είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας.
Κάπως έτσι θα το προσδιόριζα, για να μην μπω σε ειδικότερα πράγματα.

Έρωτας & Βία
Ελευθεριακός: Στη μικρού μήκους ταινία σου "Δύο Φορές Τώρα" προσεγγίζεις το θέμα του έρωτα και της βίας. Ο έρωτας είναι βία;
Μ.Κ.: Ναι, είναι. Εννοώ ότι έχει τα συστατικά της βίας.
Είναι αυτό που σου είπα μόλις πριν: Η βία υπάρχει παντού, άρα υπάρχει και στον έρωτα.
Ελευθεριακός: Αλλά φαντάζομαι ότι ο έρωτας δεν είναι μόνο βία.
Μ.Κ.: Σαφώς και όχι. (γέλια)
Ελευθεριακός: Δεν εννοώ την ερωτική πράξη. Στο κρεβάτι του ο καθένας κάνει ό,τι θέλει, η ερωτική πράξη περιλαμβάνει το οτιδήποτε.
Εννοώ το αίσθημα του έρωτα, θα μπορούσες να πεις ότι μπορεί να είναι και λίγο ερμητικό, κάπως κλειστό;
Μ.Κ.: Κοίτα, το αίσθημα του έρωτα είναι τόσο υποκειμενικό, όπως επίσης και το πώς το βιώνει ο καθένας και ο τρόπος που το νιώθει, που σχεδόν ακόμα και μεταξύ μας, φίλοι και άνθρωποι που είμαστε κολλητοί, δεν μπορούμε να το εξηγήσουμε ο ένας στον άλλον.
Οπότε, είναι δύσκολο να σου απαντήσω με σαφήνεια.

Κινηματογράφος & Μουσική
Ελευθεριακός: Διόρθωσέ με αν κάνω λάθος.
Στις ταινίες σου από όσο ξέρω δεν έχεις μουσική, έτσι δεν είναι;
Μ.Κ.: Ναι, έχω μόνο τη μουσική που μπορεί να έχουν οι φυσικοί χώροι.
Ελευθεριακός: Ερωτώμενος για την ταινία σου "Luton" είχες πει σε μια απάντηση σου σε συνέντευξή στο oneman.gr το εξής: "Η μεγαλύτερή μου επιρροή είναι η μουσική. Η ταινία θεωρώ πως έχει ένα ρυθμό συγκεκριμένο χωρίς να έχει μουσική. Η επιρροή μου είναι πάντα οι ήχοι".
Δεν είναι λίγο οξύμωρο αυτό;
Δηλαδή δε βάζεις μουσική στις ταινίες, αλλά έχεις μέσα σου τη μουσική;
Μ.Κ.: Όχι, δε το θεωρώ οξύμωρο. Ακριβώς αυτό που διάβασες πριν, ακριβώς αυτό θα σου ξαναπώ, δηλαδή ο ρυθμός είναι κάτι που υπάρχει και είτε εκφράζεται με νότες είτε εκφράζεται με εικόνες.
Ο ρυθμός είναι ρυθμός. Δεν είναι ότι δογματικά δε βάζω μουσική στις ταινίες μου και ότι δε θα το κάνω ποτέ.
Απλά, μέχρι τώρα οι ταινίες οι ίδιες, το σενάριο, ο τρόπος που τις κινηματογραφούσα δεν θεωρούσα ότι χρειάζεται κάτι επιπλέον για να ενισχυθεί από τη μουσική.
Είναι και λίγο tricky πράγμα η μουσική. Μάλλον καθοδηγεί πολύ εύκολα το συναίσθημα του θεατή και δεν είμαι ιδιαίτερα οπαδός αυτής της λογικής.

Thom Yorke & Radiohead
Ελευθεριακός: Τελικά, έχεις κόλλημα με τον Thom Yorke ή με τους Radiohead, είτε τους παλιούς είτε τους νεότερους;
Μ.Κ.: (γέλια) Όχι, έχω και με τους Radiohead και με τον Thom Yorke.
Ελευθεριακός: Εξίσου;
Μ.Κ.: Ναι, ναι.
Ελευθεριακός: Και με τα προσωπικά project του Thom Yorke;
Μ.Κ.: Πολύ, αλλά και με τα προσωπικά του Jonny Greenwood, τον θεωρώ μεγάλο μουσικό.
Ελευθεριακός: Άρα είσαι ένας πωρωμένος οπαδός των Radiohead.
Μ.Κ.: Ας το θέσουμε έτσι: τυχαίνει να μου αρέσουν πολύ. (γέλια)
Ελευθεριακός: Υπάρχουν άλλοι μουσικοί που θαυμάζεις;
Μ.Κ.: Είναι άπειροι… ακούω χιλιάδες πράγματα, αλλά δεν θέλω καν να πω, γιατί και τους Radiohead τους έχω αναφέρει επειδή όντως κάποιος με ρώτησε τί άκουγα όταν έγραφα το "Luton" και του είπα ότι άκουγα το "Spinning Plates", είχα κολλήσει με αυτό και άκουγα και όλους τους δίσκους τους, ειδικά από το "Kid A" και μετά.
Τι να σου πω τώρα, είναι πραγματικά πάρα πολλά τα ακούσματα και κατά περιόδους προστίθενται και νέα.

"Nyphomaniac"
Burial / Nils Frahm
Ελευθεριακός: Έχεις πει συνέντευξή σου στον Θοδωρή Δημητρόπουλο ότι σου αρέσει να μιλάς με φίλους για δίσκους και ταινίες.
Ποια ήταν η τελευταία ταινία και δίσκος που το έκανες αυτό;
Μ.Κ.: Ναι, βέβαια.
Από ταινίες το "Nymphomaniac" φυσικά, τί άλλο να αναλύσεις αυτόν τον καιρό;
Από δίσκους το νέο ep του burial "Rival Dealer" και το "Spaces" του Nils Frahm.
Ελευθεριακός: Για το "Nymphomaniac" τι λέγατε δηλαδή;
Δεν το έχω δει.
Μ.Κ.: Αν δεν έχεις δει και την ταινία… βασικά ότι είναι υπέροχο λέγαμε(γέλια), σε τέτοιο πλαίσιο ήταν η συζήτησή μας.

Οι Βραβεύσεις
Ελευθεριακός: Έχεις βραβευτεί για κάποιες ταινίες σου μικρού μήκους και στο εξωτερικό και στην Ελλάδα. Τι σημαίνει η βράβευση για σένα;
Σου προκαλεί άγχος για την συνέχεια ή σε ωθεί να κάνεις κάτι καλύτερο;
Μ.Κ.: Όχι. Εννοείται ότι χαίρομαι πάρα πολύ όταν συμβαίνει, ειδικά όταν είναι στο εξωτερικό, χαίρομαι που ταξιδεύω, που ταξιδεύω με τις ταινίες και γνωρίζω ανθρώπους της δουλειάς κ.ο.κ., αλλά δεν σημαίνει ότι αν βραβεύτηκα θα συνεχίσω κι αν όχι δε θα συνεχίσω, δε θα κάνω κάποια πράγματα.
Ελευθεριακός: Το λέω με την έννοια ότι μπορεί να σκεφτείς πως κάποιοι αναγνωρίζουν αυτό που κάνεις και άρα πρέπει να γίνεις όσο καλύτερος μπορείς.
Μ.Κ.: Αυτό νομίζω ότι έτσι κι αλλιώς το έχει κάποιος στο μυαλό του. Δηλαδή κάθε φορά θες να κάνεις κάτι καλύτερο σε σχέση με αυτό που έκανες πριν. Δεν περιμένεις να στο πει κάποιος άλλος.

Σκηνοθεσία & Ρουτίνα
Ελευθεριακός: Στο πρώτη σου ταινία μεγάλου μήκους "Luton" αφηγείσαι την καθημερινότητα τριών ανθρώπων και τις συγκρούσεις με τη συμβατικότητά τους. Αν και η δουλειά του σκηνοθέτη θεωρείται και εν μέρει είναι αντισυμβατική, μπαίνει σε καλούπια καθημερινότητας;
Εσύ μπαίνεις σε καλούπια καθημερινότητας ως σκηνοθέτης;
Μ.Κ.: Πώς το εννοείς;
Ελευθεριακός: Εσύ π.χ. μπορεί να έχεις το πρωί μια δουλειά σκηνοθεσίας στην τηλεόραση, το βράδυ να πρέπει να γράψεις ή να συνεχίσεις ένα σενάριο και πάλι την άλλη μέρα το ίδιο. Αυτό εννοώ.
Μ.Κ.: Με λίγα λόγια εννοείς αν υπάρχει ρουτίνα.
Ελευθεριακός: Σωστά.
Μ.Κ.: Ναι, υπάρχει μια επανάληψη πραγμάτων, αλλά ποτέ δεν είναι ίδια και αυτή είναι η ομορφιά αυτής της δουλειάς, το ότι δηλαδή κάθε φορά είναι και κάτι άλλο. Ακόμα κι αν συμβαίνει αυτό που λες, ότι κάποιος έχει μια δουλειά, ότι δηλαδή σκηνοθετεί κάθε πρωί το ίδιο πράγμα, δεν είναι ποτέ το ίδιο αφού έχει να κάνει με έμψυχο υλικό. Κι αυτό είναι το ενδιαφέρον του.

"Luton"
Ελευθεριακός: Θεωρείς ότι το "Luton" είναι μια πολιτική ταινία;
Μ.Κ.: Κοίτα, όλες οι ταινίες νομίζω έχουν ένα πολιτικό στίγμα, γιατί όλες οι πράξεις είναι με ένα τρόπο πολιτικές, οπότε κατά αυτή την έννοια και το "Luton" είναι μια πολιτική ταινία.

Οι Κριτικές
Ελευθεριακός: Έχεις πάρει και καλές και κακές κριτικές.
Τις παρακολουθείς;
Μ.Κ.: Όχι, δεν τις παρακολουθώ αλλά μού τις λένε, αναγκαστικά, δηλαδή συναντιέμαι με φίλους και μου λένε "ρε ΄συ, διάβασες αυτό ή άκουσες εκείνο; ", οπότε και μπροστά στα χέρια μου να μην πέσει κάτι, τις ακούω.
Ελευθεριακός: Μια κακή κριτική σε ενοχλεί;
Με την έννοια του να σκεφτείς ότι ίσως να έχει δίκιο και κάτι δεν έπρεπε να το κάνω έτσι ή θα μπορούσα να το είχα κάνει καλύτερα;
Μ.Κ.: Όχι με αυτή την έννοια. Έχω κάνει αυτό που έχω κάνει και το έχω κάνει έτσι γιατί πιστεύω σε αυτό. Από εκεί και πέρα σε κάποιον μπορεί να αρέσει, σε κάποιον άλλον όχι. Όπως είπαμε και πριν, γούστα είναι αυτά, θέσεις είναι αυτές, με αυτή την έννοια λοιπόν όχι.
Φυσικά πάντα τις κακές κριτικές τις ακούω ή αν τυχόν τις βρω μπροστά μου τις διαβάζω με σοβαρότητα και προσπαθώ να καταλάβω τί εννοεί ο καθένας σε αυτά που γράφει, αλλά δε με επηρεάζουν σε αυτό τον βαθμό.

Η Σκηνοθετική Ματιά
(Αλλαγή & Σταθερότητα)
Ελευθεριακός: Έχει αλλάξει κάτι στη σκηνοθετική σου ματιά από την πρώτη μικρού μήκους ταινία σου μέχρι το "Luton";
Μ.Κ.: Εάν δεν είχε αλλάξει... νομίζω ότι δε θα ήταν καλά τα πράγματα. (γέλια)
Σκοπός όπως είπαμε πριν είναι να εξελίσσεσαι, να βρίσκεις καινούργια πράγματα και ούτως ή άλλως συμβαίνει αυτό.
Εννοώ ότι εφόσον μετατοπίζεσαι σαν άνθρωπος, μετατοπίζεσαι και σαν σκηνοθέτης και σαν οτιδήποτε κάνεις και είσαι. Αλλά πάντα υπάρχει ένας σταθερός πυρήνας, δηλαδή μπορεί να αλλάξει λίγο το ύφος σου, το στυλ σου ή οι θεματικές σου, αλλά επειδή όλο αυτό το πράγμα είναι και λίγο συνδεδεμένο με την ύπαρξή μας, αυτή στον πυρήνα της, στο βάθος της δεν μπορεί να αλλάξει δραματικά. Οπότε δεν μπορείς να κάνεις και τρομερά μεγάλες αλλαγές.

Θεατρική Ομάδα "Blindspot"
Ελευθεριακός: Είσαι και συνιδρυτής σε κάποια θεατρική ομάδα, έτσι;
Μ.Κ.: Ναι, με την ηθοποιό Γιώτα Αργυροπούλου έχουμε κάνει μια θεατρική ομάδα, εμείς είμαστε ο βασικός πυρήνας.
Ελευθεριακός: Θα ανεβάσετε από τον Απρίλιο το έργο "Hotel";
Το έχετε γράψει εσείς;
Μ.Κ.: Λίγο αργότερα θα ανέβει, το έχει γράψει η Γιώτα κατά κύριο λόγο.
Ελευθεριακός: Γιατί ονομάσατε την ομάδα "Blind Spot", τί σημαίνει;  
Μ.Κ.: Γιατί θυμάμαι διαβάζαμε ένα θεατρικό κείμενο, που αναφερόταν σε αυτόν τον όρο και μετά κατά τύχη τον είχαμε συναντήσει κανα δυο φορές ακόμα σε άσχετα σημεία, π.χ. στον δρόμο κι επειδή σχετίζεται με τις κάμερες κλειστού κυκλώματος ο όρος αυτός, κάπως όλο αυτό κούμπωσε, μάς άρεσε η ιδέα να ονομάσουμε την ομάδα έτσι, μάς άρεσε το γεγονός ότι δηλαδή υπάρχει ένα σημείο, που ενώ υφίσταται, είναι εκεί, δεν μπορείς να το δεις κι έτσι το αποφασίσαμε.

Κρίνων & Κρινόμενος
Ελευθεριακός: Έχεις λάβει μέρος σε κριτικές επιτροπές;
Μ.Κ.: Ναι, στις νύχτες πρεμιέρας πέρυσι, στις μικρού μήκους.
Ελευθεριακός: Πώς είναι να κρίνεις έργα νέων επίδοξων συναδέλφων σου όταν πριν λίγα χρόνια ή ακόμα και τώρα ήσουν εσύ ο κρινόμενος από άλλους;
Μ.Κ.: Έχει ενδιαφέρον καταρχήν το ότι μπορείς να βλέπεις τόσες πολλές ταινίες, δηλαδή είχα να δω τόσες μικρού μήκους μαζεμένες... δεν ξέρω κι εγώ πόσα χρόνια. Αυτό μου άρεσε πάρα πολύ σαν διαδικασία και δεν είχα στο μυαλό μου ότι πρόκειται να κρίνω κάποιον. Απλά είχα στο μυαλό μου ότι έβλεπα ως θεατής τις ταινίες, ότι θα βάλω στην άκρη αυτές που μου "λένε" κάτι και θα τις ξεχωρίσω.
Ελευθεριακός: Εντάξει, αλλά δεν έβαλαν εμένα.
Θα μπορούσαν να βάλουν εμένα στην επιτροπή ως θεατή.
Μ.Κ.: Γιατί όχι; Αλλά τί εννοείς με αυτό;
Ελευθεριακός: Εννοώ ότι εσύ τα είδες αλλιώς τα πράγματα από ό,τι θα τα έβλεπα εγώ, που δεν είμαι σκηνοθέτης και δεν ασχολούμαι.
Μ.Κ.: Σαφώς, ναι, προφανώς.
Ελευθεριακός: Στο λέω επειδή πήγες να υποτιμήσεις...
Μ.Κ.: Επειδή είπα το "σαν απλός θεατής";
Ελευθεριακός: Ναι, δεν είσαι απλός θεατής.
Μ.Κ.: Ναι, έχεις δίκιο, απλός θεατής δεν είμαι. Σαν θεατής τελοσπάντων, να μη βάλω το "απλός", σαν σκηνοθέτης-θεατής καλύτερα.

"Weird Greek Cinema"
(Όρος & Σημασία)
Ελευθεριακός: Έχεις καταλάβει τί προσπαθούν να περιγράψουν με τον όρο "Weird Greek Cinema"; Τί είναι αυτός ο όρος, γιατί εγώ δεν έχω καταλάβει.
Μ.Κ.: (γέλια) Όντως δεν έχεις καταλάβει ή με δουλεύεις;
Ελευθεριακός: Αλήθεια δεν έχω καταλάβει.
Το βλέπω από εδώ, το βλέπω από εκεί, αλλά μου φαίνεται ότι περιλαμβάνει τόσα πολλά πράγματα που από μόνο του ακούγεται περίεργο όλο αυτό.
Μ.Κ.: (γέλια) Νομίζω ότι το απάντησες μόνος σου.
Δεν έχω να πω κάτι άλλο.
Ελευθεριακός: Υπάρχει τέτοιο πράγμα;
Μ.Κ.: Κοίτα, δεν ξέρω, κάθε κριτικός ή οτιδήποτε...
Ελευθεριακός: Αυτός ο όρος έχει βγει από κριτικούς δηλαδή;
Μ.Κ.: Αν δεν κάνω λάθος από έναν άγγλο κριτικό είχε προκύψει.
Ελευθεριακός: Τα χρόνια της κρίσης ή πριν;
Μ.Κ.: Αν δεν κάνω λάθος, που μπορεί να κάνω λάθος και το ξανάλεω, αλλά νομίζω ότι όταν βγήκε ο "Κυνόδοντας" προέκυψε αυτός ο όρος.
Δεν ξέρω τί είχε στο μυαλό του ο κριτικός αυτός, αν του φαίνονται  παράξενα όλα αυτά που συμβαίνουν...
Ελευθεριακός: Εσένα σου φαίνονται παράξενα, ο σύγχρονος ελληνικός κινηματογράφος σου φαίνεται παράξενος;
Μ.Κ.: Όχι, καθόλου. Απλά κάποιοι σκηνοθέτες έχουν ένα συγκεκριμένο ύφος και στυλ, που δεν μπαίνω στη διαδικασία να το κρίνω ως παράξενο ή όχι. Τί σημαίνει παράξενο;
Είναι ο τρόπος τους, το προσωπικό τους ύφος, το προσωπικό τους στυλ.

Εγχώριος Πολιτισμός
Ελευθεριακός: Θέλω αν σε πληροφορήσω, αν τυχόν δεν το ξέρεις, ότι υπάρχει εγχώριο Υπουργείο Πολιτισμού
(γέλια)
στο οποίο προΐσταται ο Πάνος Παναγιωτόπουλος, ο παλιός δημοσιογράφος. Αφού στο είπα λοιπόν αυτό και το έμαθες, αν τυχόν δεν το ήξερες, θέλω να σε ρωτήσω αν πιστεύεις ότι υπάρχει πολιτισμός στην Ελλάδα.
Μιλάμε για σύγχρονο, μην πιάσουμε τους αρχαίους που όλοι τους χρησιμοποιούν κατά το δοκούν.
Μ.Κ.: Όχι, δε θέλω να μιλήσω καθόλου για τους αρχαίους, γιατί τώρα ζω, εδώ. Όπως το είπες και πριν, υπάρχει όντως ο φορέας.
Τώρα, αν κάνει έργο ή όχι νομίζω το βλέπεις.
Ελευθεριακός: Ναι, και Υπουργείο Εργασίας υπάρχει, αλλά η ανεργία είναι στα ύψη.
Μ.Κ.: Συμφωνώ, παρόμοιες απαντήσεις θα δώσουμε για όλα τα υπουργεία αν με ρωτήσεις (γέλια)
Ελευθεριακός: Πολιτισμός όμως υπάρχει; Γίνονται πράγματα;
Μ.Κ.: Κοίτα, είναι άλλο αν υπάρχει πολιτισμός κι άλλο αν γίνονται πράγματα. Πράγματα γίνονται και γίνονται και ωραία πράγματα όπως γίνονται και μη ωραία πράγματα. Και πολιτισμός υπάρχει, μακάρι να υπήρχε λίγο περισσότερος και καλύτερος, καλύτερης ποιότητας.
Το λέω με την έννοια της καθημερινότητας, γιατί ο πολιτισμός είναι και πώς φερόμαστε ο ένας στον άλλον.
Ελευθεριακός: Α, αυτό εννοείς.
Μ.Κ.: Αυτό εννοώ, ναι.
Ελευθεριακός: Ως τέχνες όμως;
Μ.Κ.: Οι καλλιτέχνες προσπαθούν πάρα πολύ να κάνουν πράγματα, και ευτυχώς. Τώρα από εκεί και πέρα τι άλλο να σου πω; Ξέρεις, έχω βαρεθεί λίγο να το συζητάω αυτό.
Ελευθεριακός: Κοίτα, αν το σκεφτείς και σημειολογικά, όταν κάποτε ήταν Υπουργός Πολιτισμού ο Καραμανλής και μετά ανέλαβε κάποια στιγμή και ο Σαμαράς και τώρα είναι ο Παναγιωτόπουλος...
Μ.Κ.: Και ο Λιάπης.
Ελευθεριακός: Και ο Λιάπης, ναι...
Μ.Κ.: Τί άλλο λοιπόν να πούμε;

Το "Kίνημα" Των Πλατειών
Ελευθεριακός: Πώς είχες δει το κίνημα των πλατειών;
Μ.Κ.: Μπορείς να γίνεις πιό συγκεκριμένος;
Ελευθεριακός: Εννοώ ότι κάποιος κόσμος μαζευόταν στις πλατείες πριν λίγα χρόνια, έδειχνε να απαιτεί πράγματα, γινόταν σε όλη την Ελλάδα αυτό με πρωταγωνιστή μάλλον την πλατεία Συντάγματος. Πώς είδες αυτό το γεγονός; Βέβαια, δεν εννοώ ότι όλος αυτός ο κόσμος ήταν συμπαγής και ήθελε τα ίδια πράγματα.
Μ.Κ.: Καταρχήν με λυπεί ότι χρειάστηκε να γίνει αυτό. Τώρα θα ακουστώ λίγο γραφικός, αλλά αν ο κόσμος- το λέω λίγο μεταφορικά και μάλλον δεν είναι γραφικό τελικά- έβγαινε στις πλατείες νωρίτερα απλά για να υπάρχει και να συναναστρέφεται κι όχι απαραίτητα για να διαμαρτυρηθεί (και ας βάλουμε στη λέξη "πλατεία" όποια λέξη θέλεις, δε με νοιάζει), νομίζω ότι τα πράγματα θα ήταν λίγο διαφορετικά, δε θα υπήρχε αυτή η ερώτηση που μόλις μου έκανες για τις πλατείες και τις συγκεντρώσεις αυτού του τύπου. Αυτό το λέω, γιατί έμμεσα θέλω να σου απαντήσω για την αρνητική εικόνα που έχω για αυτό το γεγονός.
Δηλαδή ότι ξαφνικά θυμηθήκαμε ότι πρέπει να μιλάμε.
Από την άλλη είναι απαραίτητο κιόλας. Όταν όλα γύρω καταστρέφονται ή καλύτερα, τα καταστρέφουν, κάπως πρέπει να διαμαρτυρηθεί ο κόσμος, κάπως πρέπει να φωνάξει, να δηλώσει παρών, να δηλώσει μια παρουσία. Απλά όλα αυτά είτε είναι στις πλατείες είτε είναι οπουδήποτε αλλού, σε σελίδες, σε ταινίες, σε μουσική, σε κείμενα, σε πορείες ή οπουδήποτε αλλού, καλό είναι να έχουν μια συνέχεια. Αυτά τα πυροτεχνήματα στην Ελλάδα, δηλαδή πάντα να συμβαίνει είτε κάτι καλό είτε κάτι κακό και μετά να το ξεχνάμε είναι λίγο άσχημο.
Και να γίνεται με οποιοδήποτε τρόπο, δεν εννοώ να μαζευόμαστε κάθε μέρα στις πλατείες και να φωνάζουμε, αλλά με οποιονδήποτε τρόπο, σαν στάση ζωής...    
Ελευθεριακός: Αυτό μάλλον σχετίζεται και με αυτό που έλεγες πριν περί πολιτισμού δηλαδή συνεννόηση, αλληλεγγύη κ.τ.λ.
Μ.Κ.: Ναι αυτό εννοώ. Και να ασχολούμαστε με τα πράγματα.
Ελευθεριακός: Αυτό εδώ στην Ελλάδα νομίζω ότι θέλει πολλά χρόνια για να συμβεί, να ασχοληθούμε. Είναι κάτι που δεν αλλάζει εύκολα.
Μ.Κ.: Ας γίνει και ας γίνει και σε εκατό χρόνια.

Η Πολιτική Πραγματικότητα Ως Ταινία
Ελευθεριακός: Συμφωνώ, αλλά από τη στιγμή που έχουμε αναθέσει τις ζωές μας σε άλλους και το αποδεχόμαστε... Αν η σημερινή πολιτική πραγματικότητα γινόταν ταινία τί τίτλο θα έβαζες και ποιοι θα ήταν οι χαρακτήρες των πρωταγωνιστών σου;
(γέλια)
Μ.Κ.: Δε χρειάζεται να αλλάξουν οι πρωταγωνιστές, αυτοί που είναι τώρα μια χαρά είναι και να λέγεται η ταινία κάτι σαν "Χάος" ή "Δεν Υπάρχει Σωτηρία". Δεν ξέρω, κάπως έτσι μάλλον.

Η Νοοτροπία Της Μη Ευθύνης
Ελευθεριακός: Έχεις πει σε συνέντευξη στην Ευάννα Βενάρδου στην Ελευθεροτυπία το εξής: "είμαστε όλοι συνυπεύθυνοι για την κατάντια αυτής της χώρας. Όλοι. Ανεξαιρέτως οικονομικού ή κοινωνικού στάτους".
Θέλω αυτό να το συνδέσω με δύο πρόσωπα από το "Luton".
Όχι βέβαια ακριβώς με τους χαρακτήρες που έχεις περιγράψει εσύ.
Είναι ένας ψιλικατζής στην ταινία, μια ασκούμενη δικηγόρος κι ένας πιτσιρικάς δεκαεπτά χρονών που σπουδάζει, σωστά;
Μ.Κ.: Ναι.
Ελευθεριακός: Εγώ θα πάρω τους δύο από τους τρεις ήρωες, τον ψιλικατζή και τη δικηγόρο. Είναι ένας ψιλικατζής λοιπόν σε μια μεσαία γειτονιά, που δεν εκδίδει αποδείξεις για ό,τι πουλάει και μια δικηγόρος που υπερασπίζεται π.χ. εμπόρους ναρκωτικών ή όπλων.
Μ.Κ.: Αυτό γίνεται έξω από την ταινία μου, έτσι;
Παίρνεις αυτούς τους τύπους και τους αλλάζεις.
Ελευθεριακός: Ναι, σωστά. Εντάξει, και οι δύο έχουν ευθύνη, αλλά δεν έχουν την ίδια. Δεν μπορεί αυτός που δεν κόβει αποδείξεις να έχει την ίδια ευθύνη με μια δικηγόρο που υπερασπίζεται έμπορους ναρκωτικών ή όπλων!
Και οι δύο έχουν ναι μεν ευθύνη, αλλά δεν έχουν τη ίδια.
Μ.Κ.: Κοίτα, αν θέλεις οπωσδήποτε να το βάλουμε και να το μετρήσουμε, που βέβαια δεν μετριέται έτσι, γιατί δεν είναι ποσοτικό το θέμα, μεταξύ αστείου και σοβαρού θα σου έλεγα ότι έχουν την ίδια ευθύνη
Ελευθεριακός: Γιατί; Δε το παίρνω ποσοτικά, δηλαδή ότι δεν έχουν την ίδια ευθύνη επειδή π.χ. αυτός μπορεί να κάνει τζίρο εκατό ευρώ την ημέρα και δεν εκδίδει αποδείξεις, ενώ η δικηγόρος μπορεί να βγάζει τρεις χιλιάδες ευρώ.
Μ.Κ.: Εντάξει, λες δηλαδή ότι στη μία περίπτωση το αποτέλεσμα των ενεργειών της δικηγόρου θα ήταν να πεθάνουν ενδεχομένως κάποιοι άνθρωποι ενώ με τον ψιλικατζή δε θα γινόταν τίποτα, απλά δε θα απέδιδε φόρο στα ταμεία του κράτους. Υπό αυτή την έννοια φυσικά και δεν είναι το ίδιο. Αλλά για μένα υπάρχει μια νοοτροπία πίσω από αυτό, που ανεξάρτητα από το αποτέλεσμά της, αυτή η νοοτροπία καλλιεργεί κάτι, καλλιεργεί συμπεριφορές οι οποίες μπορεί να έχουν έκφραση σε οποιοδήποτε πεδίο μετά, δηλαδή στην οικογένεια στις σχέσεις κ.ο.κ. Δηλαδή δεν έχει σημασία το πού γίνεται, αλλά το τί καλλιεργεί σαν νοοτροπία.
Ελευθεριακός: Ένας άνθρωπος που μπορεί τα δέκα τελευταία χρόνια να έχει πάει η ζωή του χάλια, δηλαδή είναι άστεγος, άνεργος κτλ. Αυτός τί ευθύνη μπορεί να έχει; Είναι μάλλον ακραίο παράδειγμα, το ξέρω.
Μ.Κ.: Είναι ακραίο παράδειγμα και φοβερά υποθετικό.
Δεν είναι μόνο αυτό το προφίλ ενός ανθρώπου, δηλαδή ότι είναι άστεγος και άνεργος δέκα χρόνια. Το προφίλ ενός ανθρώπου είναι δεκάδες πράγματα. Δεν μπορώ να το απαντήσω αυτό.

Κομματοκρατία & Καπιταλισμός
Ελευθεριακός: Κάποιοι λένε ότι για τη σημερινή εγχώρια κατάσταση ευθύνεται η κομματοκρατία και η λαφυραγωγία του κράτους από τις εκάστοτε κυβερνήσεις. Κάποιοι άλλοι αποδίδουν την κατάσταση αυτή στο καπιταλιστικό οικονομικό και κατ΄ επέκταση πολιτικό και κοινωνικό σύστημα. Εσύ τι πιστεύεις;
Μ.Κ.: Είναι διαφορετικά αυτά που μου είπες;
Γιατί για μένα είναι τα ίδια.
Ελευθεριακός: Είναι διαφορετικά από την άποψη ότι κάποιοι πιστεύουν μόνο στην κομματοκρατία, ενώ αυτοί που πιστεύουν ότι είναι υπαίτιος ο καπιταλισμός έτσι κι αλλιώς ισχυρίζονται ότι εμπλέκεται εντός του η πολιτική τάξη και η αστική κ.ο.κ.
Μ.Κ.: Δεν πιστεύω ότι για οποιαδήποτε κατάσταση είναι υπαίτιο ένα πράγμα μόνο. Είναι και τα δύο αυτά που είπες, είναι και οι προσωπικές μας επιλογές, είναι πολλά πράγματα. Δεν θα πω ότι ο καπιταλισμός κάνει "τζιζ", καταστρέφει τα πάντα ή το αντίθετο.
Ελευθεριακός: Επηρεαζόμαστε όμως από τα συστήματα κάτω από τα οποία ζούμε.
Μ.Κ.: Φυσικά και επηρεαζόμαστε και ειδικά το συγκεκριμένο σύστημα στο οποίο αναφέρθηκες είναι ένα σύστημα που κυνηγάει αριθμούς, και αυτό κάνουμε συνέχεια, κυνηγάμε αριθμούς.

Πολιτική Τοποθέτηση
Ελευθεριακός: Έχεις πολιτική ή ιδεολογική τοποθέτηση;
Μ.Κ.: Φυσικά, υπάρχει κάποιος που δεν έχει; (γέλια)
Ελευθεριακός: Ναι, υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν συγκεκριμένη.
Μ.Κ.: Νομίζω ότι όλοι έχουν και μπορεί να μην ξέρουν ποια είναι.
Ελευθεριακός: Πολιτική μπορεί να έχουν, ιδεολογική όχι απαραίτητα.
Μ.Κ.: Ναι, ιδεολογική όντως, μπορεί να μην έχουν.
Ελευθεριακός: Ποια είναι τελικά η πολιτική σου τοποθέτηση;
Ξέρεις, δε σε ρώτησα έτσι!
(γέλια)
Μ.Κ.: Κοίτα, δεν προτίθεμαι να βάλω την πολιτικοιδεολογική μου τοποθέτηση σε μια καρτελίτσα και να της βάλω ταμπέλα.
Ελευθεριακός: Μπορείς να μου το πεις περιφραστικά.
Δεν θέλω να μου πεις αν είσαι π.χ. εθνικοσοσιαλιστής, σοσιαλδημοκράτης…
Μ.Κ.: Ας το πάρουμε ανάποδα.
Δεν θέλω να πιστεύω στους αριθμούς, θέλω να πιστεύω στους ανθρώπους.

Η Φασιστική Νοοτροπία
Ελευθεριακός: Ο φασισμός εκτός από ιδεολογία είναι και νοοτροπία;
Μ.Κ.: Μάλλον πρώτα νοοτροπία είναι και μετά ιδεολογία.
Ελευθεριακός: Εντοπίζεις φασιστικές νοοτροπίες στην Ελλάδα, στους Έλληνες;
Μ.Κ.: Φυσικά, και σε αριστερούς και σε δεξιούς και σε κεντρώους και παντού.

"Το Καθώς Πρέπει"
Ελευθεριακός: Έχεις πει σε συνέντευξή σου στην Athens Voice
"Αυτό το καθώς πρέπει μας έφαγε".
Τί εννοείς με αυτό, ποιο είναι αυτό το "Το Καθώς Πρέπει" ή ένα από τα "Καθώς Πρέπει" που μας έφαγαν;
Μ.Κ.: Ένα από τα "Καθώς Πρέπει" που μας έφαγαν βρίσκεται στην ελληνική οικογένεια, που έχει ή τουλάχιστον είχε αυτή τη λογική.
Ελευθεριακός: Μπα, την έχει ακόμα…
Μ.Κ.: Ναι, εντάξει, απλώς ζω με την ελπίδα ότι η γενιά η δική μας και οι επόμενες θα διαμορφώσουν διαφορετικά το μοντέλο της οικογένειας.
Ας πούμε στις οικογένειές μας… μια από τις βασικές τους αρχές ήταν να μην ακουγόμαστε έξω από το σπίτι. Άρχιζαν οι τσακωμοί και κλείνανε πόρτες, παράθυρα… Να κρύψουμε πράγματα κάτω από το χαλί, να τα βάλουμε εκεί, να τα βάλουμε αλλού… Όχι πως αυτό είναι μόνο χαρακτηριστικό της ελληνικής οικογένειας, αλίμονο…
Ελευθεριακός: Εντάξει, στην ελληνική οικογένεια πάντως είναι έντονο αυτό.
Μ.Κ.: Είναι έντονο αυτό, ναι. Είναι πολύ έντονο. Είναι πολύ έντονο και κρατάει πολύ. Επειδή η ελληνική οικογένεια κρατά πάρα πολύ. "Μαζί" εννοώ. Ξέρεις… θα φύγει στα τριανταπέντε ο άλλος από το σπίτι.
Επειδή κρατάει πολύ, "γράφει" και πιο έντονα.
Ελευθεριακός: Πάντως και μεταφορικά κρατάει η ελληνική οικογένεια. Και πρακτικά…
Μ.Κ.: Ναι. Και έχει και το καλό του αυτό και το κακό του.
Δεν είναι μόνο κακό. Έχει και το καλό του.
Ελευθεριακός: Αλλά και μεταφορικά άμα το πάρεις, εντελώς σημειολογικά. Κάνει ο άλλος, ας πούμε, ένα παιδί και τσακώνονται τα συμπεθέρια και οι γονείς ποιο όνομα θα δώσει… δηλαδή θέλουν να το συνεχίζουν αυτό το πράγμα.
Μ.Κ.: Ναι, ναι.

Η Πάσχουσα Καθημερινότητα
Ελευθεριακός: Έχεις πει στην Athens Voice ότι το Luton είναι το πιο βαρετό αεροδρόμιο σε μία από τις πιο ενδιαφέρουσες πόλεις.
Πιστεύεις ότι το ίδιο ισχύει και για την καθημερινότητα των ανθρώπων; Ενώ δηλαδή η ζωή είναι πολύ ενδιαφέρουσα ως γεγονός, από μόνη της είναι ενδιαφέρουσα, η καθημερινότητά μας πάσχει;
Μ.Κ.: Ναι… και που μου την κάνεις αυτή την ερώτηση είναι σαν να την απαντάς κιόλας.
Ελευθεριακός: Πού πιστεύεις ότι πάσχει η καθημερινότητα;
Ας πάρουμε τον Έλληνα τώρα. Ή τον δυτικό άνθρωπο γενικά.
Αλλά, εντάξει, εμείς ξέρουμε καλύτερα τον Έλληνα.
Μ.Κ.: Που πάσχει… η καθημερινότητα του Έλληνα πάσχει σε πάρα πολλά σημεία, σε σχέση με την οργάνωση της καθημερινότητάς του που είναι η οργάνωση του κράτους, πάσχει σε όλα τα επίπεδα, υγεία, παιδεία, πολιτισμός, όπως τα λέγαμε, καλά τώρα πάσχουμε παντού, δεν το συζητάμε. Βλέπεις για παράδειγμα γύρω σου ότι υπάρχει μια μεγάλη νεύρωση στους ανθρώπους. Δεν περνούν καλά οι άνθρωποι, φαίνεται αυτό.
Υπάρχουν βέβαια στιγμές που περνάμε πάρα πολύ καλά όλοι μας, αλλά κατά κύριο λόγο υπάρχει μια μαυρίλα. Αυτό έρχεται από τόσες πλευρές, δηλαδή από την πολιτική κρίση, από την πολιτισμική κρίση που λέγαμε πριν, από το ότι δεν έχουμε καταφέρει να ξεπεράσουμε τις οικογένειές μας… είναι πολλά.
Ελευθεριακός: Αυτά που μόλις τώρα ανέφερες έρχονται και από την προηγούμενη περίοδο, την προ κρίσης και εντάθηκαν μέσα σε αυτήν ή προέκυψαν και καινούργιες νευρώσεις λόγω της κρίσης;
Μ.Κ.: Αν μιλάμε για την ελληνική πραγματικότητα, όλα αυτά που περιέγραψα  φυσικά υπήρχαν και πριν την κρίση. Αυτό που έκανε η κρίση είναι ότι ξεσκόνισε λίγο από πάνω μας τα λεφτά που υπήρχαν και είδαμε ποια είναι η πραγματικότητα. Άρα υπήρχαν από πριν, συνεχίζουν και τώρα και σήμερα δεν μπορούμε να περνάμε πολύ καλά γιατί δεν έχουμε λεφτά να ξεχνιόμαστε, σε εισαγωγικά αυτό.
Ελευθεριακός: Άρα οι νευρώσεις υπήρχαν και πριν.
Μ.Κ.: Φυσικά.
Ελευθεριακός: Και λες ότι τις κρύβαμε με τα φράγκα, την καλοπέραση κ.ο.κ.
Μ.Κ.: Ναι, ναι.

Η Βία & Η Θεωρία Των Δύο Άκρων
Ελευθεριακός: Έχεις πει σε συνέντευξή σου στη Βένα Γεωργακοπούλου για την "Εφημερίδα Των Συντακτών" το εξής:
"Δεν υπάρχει καλή και κακή βία. Η βία είναι βία. Με όποιον τρόπο κι αν ασκείται. Για μένα η πόλη που ανθεί είναι η οργωμένη πόλη. Όπως ακριβώς και το χωράφι ".  Προφανώς σε είχε ρωτήσει κάτι για το σύνθημα "πόλη που καίγεται, λουλούδι που ανθίζει". Και συνεχίζεις
"Το καμένο δεν ανθίζει. Πρέπει να φροντίζεις και να κρατάς φρέσκο το χώμα του".
Δεν μοιάζει λίγο η απάντησή σου με την θεωρία της κυβέρνησης περί της καταδίκης της βίας από όπου κι αν προέρχεται και τη θεωρία των δύο άκρων;
Μ.Κ.: Αυτό να το πάρω ως προσβολή;
(γέλια)
Ελευθεριακός: Όχι, απλά το συζητάμε. Βέβαια, θα μπορούσες να προσβληθείς, αλήθεια είναι.
Μ.Κ.: Κοίτα, αλλιώς το λέω και θέλω να πιστεύω πως είναι ξεκάθαρο ότι το λέω αλλιώς, ότι το λέω διαφορετικά.
Ελευθεριακός: Είμαι λίγο προβοκάτορας.
Μ.Κ.: Επίσης μια πολύ σημαντική διαφορά με την κυβέρνηση είναι ότι εγώ το εννοώ αυτό που λέω. (γέλια)
Ελευθεριακός: Δηλαδή ότι δεν υπάρχει καλή και κακή βία;
Μ.Κ.: Όχι, εννοώ γενικά, ότι αυτό που λέω το εννοώ.
Ελευθεριακός: Εννοείς ότι οι κυβερνώντες δε το εννοούν.
Μ.Κ.: Ε ναι, δε νομίζω.

"Βία Στη Βία Της Εξουσίας"
(Κρατική Βία & Αντιβία)
Ελευθεριακός: Για τη θεωρία των δύο άκρων που έχει ενσκήψει τον τελευταίο καιρό ποια είναι η γνώμη σου; Η κυβέρνηση μιλάει για δύο άκρα, ΣΥ.ΡΙΖ.Α. και Χρυσή Αυγή και ότι αυτή εκπροσωπεί το μέσο.
Μ.Κ.: Δεν πιστεύω σε δύο άκρα και στη λύση του κέντρου, που ειδικά αυτή η κυβέρνηση πρεσβεύει ότι εκπροσωπεί. Αυτό θα μπορούσε να το κάνει κάποιος ανέκδοτο.
Ελευθεριακός: Να σου πω την αλήθεια, εγώ προσωπικά δεν έχω καταλάβει τι σημαίνει "κέντρο". Δεν υπάρχει "κέντρο". Όλοι προς τα κάπου κλίνουμε. Υπάρχει δηλαδή άνθρωπος που στέκεται στη μέση;
Μ.Κ.: Εντάξει, υπάρχουν, αλλά συνήθως τους πατάνε τα αυτοκίνητα.
(γέλια)
Ελευθεριακός: Θέλω να μου πεις την άποψή σου για το κλασικό σύνθημα "Βία Στη Βία Της Εξουσίας" και να σε ρωτήσω σε σχέση με αυτό, αν πιστεύεις ότι μπορεί να δικαιολογηθεί η αντιβία στην κρατική βία.
Μ.Κ.: Με καλείς να σου πω αν συμφωνώ με αυτό το σύνθημα;
Ελευθεριακός: Όχι, σε καλώ να μου πεις αν η αντιβία στην κρατική βία- όχι των αναρχικών απαραίτητα- μπορεί να δικαιολογηθεί.
Ας αφήσουμε το σύνθημα και σου δίνω ένα παράδειγμα: Ένας άνθρωπος που δεν έχει σχέση με πορείες κ.ο.κ.βρίσκεται σε μια πορεία και τρώει ξύλο από τους μπάτσους. Βλέπει έναν από τους μπάτσους που τον έδειραν και πηγαίνει την άλλη μέρα με άλλους πέντε και τον δέρνουν.
Αυτή η ενέργεια μπορεί να δικαιολογηθεί;
Μ.Κ.: Όχι, εγώ δεν το δικαιολογώ, το καταλαβαίνω όμως.
Ελευθεριακός: Να το αιτιολογήσουμε μπορούμε όμως.
Μ.Κ.: Ε ναι, να το καταλάβουμε φυσικά και μπορούμε και να αιτιολογήσουμε γιατί συμβαίνει, φυσικά. Να το δικαιολογήσω δεν μπορώ, γιατί θα πρέπει να πω ότι συμφωνώ με αυτό και δεν νομίζω ότι συμφωνώ.
Ελευθεριακός: Άρα, δεν δικαιολογείς την αντιβία στην κρατική βία,
αφού το κράτος διαθέτει τη νόμιμη βία.
Μ.Κ.: Καταρχήν δεν δικαιολογώ τη βία του Κράτους
Γιατί πρέπει να μιλήσω για το αντίθετο κι όχι για τη δράση;
Δηλαδή, στη δράση υπάρχει το πρόβλημα, όχι στην αντίδραση, γιατί αν δεν υπήρχε η δράση δεν θα υπήρχε και η αντίδραση. Άρα εκεί θέλω να εστιάσω, στο ότι δηλαδή δεν συμφωνώ με την κρατική βία σε καμία περίπτωση.
Ελευθεριακός: Βέβαια η κρατική βία έχει όλη τη νομιμοποίηση να υπάρχει. Γιατί το κράτος το συντηρούμε εμείς, γιατί ψηφίζουμε κόμματα που το διαχειρίζονται… Δηλαδή το ότι έχουμε πρόβλημα με την κρατική βία είναι δικό μας θέμα. Εμείς κάνουμε κάτι λάθος προφανώς.
Μ.Κ.: Ναι. Γι’ αυτό είπα και στην Βένια για το χωράφι που είναι οργωμένο. Αυτό εννοώ. Ότι ακριβώς όπως οργώνεις το χωράφι σου θα απολαύσεις τους καρπούς του.

"...Έχω Πέσει Από Τα Σύννεφα..."
Ελευθεριακός: Όταν γίνεται κάποιο από αυτά τα λεγόμενα ειδεχθή εγκλήματα ακούμε συχνά από συγγενείς ή φίλους του θύτη τη χαρακτηριστική φράση "Έχω πέσει από τα σύννεφα. Ήταν πολύ ήσυχος άνθρωπος. Δεν μπορώ να το πιστέψω αυτό που έγινε".
Πώς το βλέπεις αυτό;
Μ.Κ.: Κοίτα… άμα δεν κοιτάς, δεν βλέπεις. Άμα δεν ανοίγεις τα αυτιά σου, δεν ακούς. Και μετά αναρωτιέσαι, μα πώς έγινε το ένα, πώς έγινε το άλλο, πώς έγινε εκείνο.
Ελευθεριακός: Εσύ πιστεύεις ότι εν δυνάμει θα μπορούσαμε όλοι να είμαστε σε δεδομένη στιγμή… αυτό που λέμε, "βρέθηκα τη λάθος στιγμή και έκανα αυτό"… ο πιο ήρεμος άνθρωπος του κόσμου κι αν είναι. Παίζει αυτό κατά τι γνώμη σου; Εν δυνάμει να κάνουμε όλοι κάτι πολύ κακό.
Μ.Κ.: Ναι. Νομίζω ότι παίζει. Εν δυνάμει μπορούμε να κάνουμε και το καλό και το κακό. Εντάξει, ο καθένας είναι αυτό που είναι φυσικά, αλλά τα ερεθίσματα του περιβάλλοντος μάς διαμορφώνουν και μάς επηρεάζουν σε τεράστιο βαθμό. Οπότε, για να χρησιμοποιήσω, μιας και χρησιμοποίησες αυτή τη διατύπωση, κι έναν όρο ειδήσεων "η κακιά η ώρα δεν αργεί να έρθει".

"Luton": Η Σκηνή Του Βιασμού
Ελευθεριακός: Θέλω να σε ρωτήσω κάτι για την ταινία σου "Luton".
Η σκηνή με τον βιασμό της τρανς... γιατί αυτό και όχι κάτι άλλο;
Η οποία ήταν ιδιαίτερα σκληρή. Γιατί επέλεξες κάτι τόσο…
Μ.Κ.: Θα σου απαντήσω πριν τελειώσεις την ερώτηση, γιατί την έκρινες, την τοποθέτησες μάλλον, ως ιδιαίτερα σκληρή.
Το ξέρεις ότι σχεδόν κανείς δεν μου είπε ότι αυτή είναι η πιο σκληρή σκηνή από τις σκηνές βίας; Ε κι αυτό νομίζω ότι έχει την απάντησή σου στο γιατί έβαλα αυτή τη σκηνή.
Ελευθεριακός: Γιατί; Επειδή θεωρείς ότι δεν είναι σκληρή;
Μ.Κ.: Όχι. Το αντίθετο. Επειδή δεν θεωρείται, γενικότερα.
Ελευθεριακός: Ο βιασμός εννοείς.
Μ.Κ.: Ναι, αλλά περίμενε… για να μην παρεξηγηθώ τώρα, δεν ήταν αυτός ο λόγος που έβαλα αυτή τη σκηνή, αλλά θέλω να σου πω… σ’ αυτό που σου περιέγραψα, το ότι γενικώς δεν πιστεύουν ότι αυτή είναι μια σκληρή σκηνή… γιατί αυτό είναι κάτι που συμβαίνει πιο εύκολα. Ίσως το έχουν ακούσει πιο εύκολα. Ίσως το έχουν δει πιο συχνά να γίνεται… Κι αυτό είναι επίσης αρκετά επικίνδυνο, γενικότερα. Τώρα φεύγω λίγο από την ερώτησή σου… Τα πράγματα που συνηθίζουμε είναι πιο επικίνδυνα.

Περί Χρυσής Αυγής
Ελευθεριακός: Θέλω να μου πεις λίγα πράγματα για τη Χρυσή Αυγή, γιατί πιστεύεις ότι έχει ανδρωθεί, πώς έχει γίνει όλο αυτό το πράγμα…
Μ.Κ.: Α, θέλεις να μιλήσουμε για ανέκδοτο τώρα;
Ελευθεριακός: Όχι, γιατί ανέκδοτο;
Μ.Κ.: Τί να σου πω για τη Χρυσή Αυγή;
Ελευθεριακός: Γιατί πιστεύεις ότι έχει φτάσει σ’ αυτό το σημείο που έχει φτάσει τελοσπάντων. Πώς έγινε όλο αυτό το πράγμα. Γιατί ξέρεις για πολύ κόσμο έγινε εντελώς ξαφνικά αυτό.
Μ.Κ.: Καλά, εντελώς ξαφνικά δεν έγινε. Τα έχουμε πει, τόση ώρα αυτά λέμε όμως, δηλαδή αν τα μαζέψεις όλα αυτά…
Ελευθεριακός: Ναι, δεν το έχουμε όμως σχηματοποιήσει στη Χρυσή Αυγή.
Μ.Κ.: Αυτό είναι. Έχουμε πει για τη νοοτροπία των ανθρώπων, για τον πολιτισμό που δεν υπάρχει, για τα κομματόσκυλα, για το ένα, για το άλλο, δηλαδή ξέρεις…
Ελευθεριακός: Ναι, όλα αυτά συντείνουν…
Μ.Κ.: Όλα αυτά δεν δημιουργούν αυτό το… είδος;
Ελευθεριακός: Ναι. Έχεις δίκιο σ’ αυτό.
Μιχάλη σ’ ευχαριστώ πολύ γι αυτήν την κουβέντα που είχαμε.
Μ.Κ.: Κι εγώ σ’ ευχαριστώ πολύ.
Ελευθεριακός: Να’σαι καλά.